ضرر و زیان ناشی از جرم
با توجه به اطالق ماده ۱۷ قانون آئین دادرسی کیفری، که بر اساس آن دادگاه مکلف است ضمن صدور رای کیفری در خصوص ضرر و زیان نیز رای مقتضی صادر نماید، تفاوتی نمی کند حکم دادگاه در خصوص جنبه ی کیفری ، مبنی بر محکومیت باشد یا برائت و منع تعقیب ، در هر صورت دادگاه باید نسبت به ضرر و زیان ناشی از عمل متهم نیز حکم صادر کند. و همچنین طبق ماده ۲۰ قانون آئین دادرسی کیفری، سقوط دعوای عمومی موجب سقوط دعوای خصوصی نیست و دادگاه باید مبادرت به صدور حکم نماید.
منظور، صدور رای کیفری و حقوقی در قالب یک دادنامه است. به عنوان مثال ضمن محکومیت راننده مقصر به عنوان متهم به پرداخت دیه و مجازات، به عنوان خوانده به پرداخت خسارت وارد شده به خودرو نیز محکوم می شود.
ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری :دادگاه مکلف است ضمن صدور رای کیفری، در خصوص ضرر و زیان مدعی خصوصی نیز طبق ادله و مدارک موجود رای مقتضی صادر کند، مگر آنکه رسیدگی به ضرر و زیان مستلزم تحقیقات بیشتر باشد که در این صورت، دادگاه رای کیفری را صادر و پس از آن به دعوای ضرر و زیان رسیدگی می نماید.
چنانچه ضرر و زیان به میزان حد نصاب شورای حل اختلاف باشد
مستند به نظریه مشورتی شماره ۷/۹۶/۱۴۹۲ مورخ ۱۳۹۶/۰۷/۰۲، دادگاه کیفری با استناد به ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی به دعوای ضرر و زیان شاکی خصوصی رسیدگی می نماید؛ هر چند میزان ضرر و زیان موضوع خواسته در نصاب صلاحیت شورای حل اختلاف باشد.