ویژگی های داوری
3 تیر 1403 - خواندن 5 دقیقه - 391 بازدید
ویژگی های داوری
- تخصصی بودن: معمولا افرادی برای داوری کردن بین اشخاص انتخاب میشوند که در موضوع اختلاف پیش آمده متخصص هستند.
- سریع بودن: تاخیر در اجرای عدالت در مراجع قضایی عملا نوعی ظلم است و دانشمندان حقوقی میگویند اطاله رسیدگی و تاخیر در اجرای عدالت به منزله نفی عدالت است.
- اطاله دادرسی از قبیل تشریفات رسیدگی به تجدیدنظر خواهی و ... خستهکننده است و نهایتا پس از مدت زمان طولانی، صدور رای برای محکوم له جاذبه لازم را ندارد، اما داوری سریع، بدون تشریفات زائد و یک مرحلهای است 477 ق.آ.د.ک اشعار میدارد: «در صورتی که رئیس قوه قضائیه رای قطعی صادره از هر یک از مراجع قضائی را خلاف شرع بین تشخیص دهد، با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می یابد رسیدگی و رای قطعی صادر نماید. شعب خاص مذکور مبنیا بر خلاف شرع بین اعلام شده، رای قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به عمل می آورند و رای مقتضی صادر می نمایند.
تبصره 1- آراء قطعی مراجع قضائی (اعم از حقوقی و کیفری) شامل احکام و قرارهای دیوان عالی کشور، سازمان قضائی نیروهای مسلح، دادگاههای تجدیدنظر و بدوی، دادسراها و شوراهای حل اختلاف می باشند.
تبصره 2- آراء شعب دیوان عالی کشور در باب تجویز اعاده دادرسی و نیز دستورهای موقت دادگاهها، اگر توسط رئیس قوه قضائیه خلاف شرع بین تشخیص داده شود، مشمول احکام این ماده خواهد بود.
تبصره 3- درصورتی که رئیس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و یا رئیس کل دادگستری استان در انجام وظایف قانونی خود، رای قطعی اعم از حقوقی یا کیفری را خلاف شرع بین تشخیص دهند، می توانند با ذکر مستندات از رئیس قوه قضائیه درخواست تجویز اعاده دادرسی نمایند. مفاد این تبصره فقط برای یکبار قابل اعمال است؛ مگر اینکه خلاف شرع بین آن به جهت دیگری باشد.
سرعت در رسیدگی: طبق تبصره ماده ۴۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی اگر مدت د اوری معین نشده باشد مدت آن ۳ ماه است. طرفین می توانند با توافق یکدیگر مدت داوری را تمدید کنند. در حالی که در دادگاه طرفین نمی توانند مدت رسیدگی قضایی را تمدید کنند یا مانع از تجدید اوقات محاکمه شوند. این موضوع با اوقات رسیدگی که در دادگاه تعیین می شود قابل قیاس نیست. - محرمانه بودن: اصل بر علنی بودن جلسه محاکم قضایی است اما علنی بودن جلسه داوری بستگی به توافق طرفین دارد و معمولا غیرعلنی و محرمانه است زیرا اسرار طرفین حفظ می شود.
- هزینه داوری
- خصوصی بودن (به معنای ایجاد مانع جهت حضور ثالث در رسیدگی به روش داوری است).
- الف: به اعتبار رابطه طرفین قرارداد
ب: به اعتبار رابطه طرفین قرارداد با داور - محدودیت در صلاحیت موضوعی داور( عدم صلاحیت عام در رسیدگی).
- محدودیت در تدابیر تامینی (براساس مقررات فعلی آئین دادرسی مدنی داور حق صدور دستور موقت و یا قرار تامین خواسته را ندارد).
- محدودیت در حق دسترسی به دادگاه (مواجه شدن با صدور قرار عدم استماع دعوی توسط دادگاه).
- داور ضمن این که تابع محض مقررات و تشریفات آئین دادرسی نمی باشد، محدودیت های قاضی را هم ندارد، هرگاه قصد داشته باشد حکم به الزام فروشنده به انتقال سند صادر نماید می تواند هم زمان حکم به الزام خریدار به پرداخت تتمه ثمن را هم صادر کند در حالی که در رسیدگی قضایی قاضی تا خوانده تقاضا نکند حق صدور چنین حکمی را ندارد.
- حذف تشریفات
- فرمهای خاص دادخواست، ابطال تمبر، اخطارهای رفع نقص، (در درخواست ابطال رای داوری اخطاریه رفع نقصی وجود ندارد) نسخه های متعدد، مصدق کردن اوراق، رعایت صلاحیت محلی مثل دعوی در محل اقامتگاه خوانده و ...
- اعتماد
- اقتضای طبع دعوی
- حل دعاوی پیچیده که رسیدن به یک قدر متقن بسیار دشوار است، مثلا تداخل محاسبات زوجین یا شرکاء برای داور آسانتر از قاضی است.
- حفظ روابط حسنه
- طرفین مایلند روابط حسنه آنها حفظ شود و اگر به دادگاه مراجعه میکنند قضات این موضوع را در نظر نگیرند و رای صادر کنند ممکن است به ورشکستگی شرکت منجر شود و شرکاء طرفین داوری این را نمیخواهند.
- حفظ اسرار
- صرفه جویی در زمان (تاخیر در وصول محکوم به برای بازاری ها خیلی مهم است)
- وحدت قاضی (تغییرات مکرر دادرس ها)