شب عرفه شب معرفت و شناخت و دعای شب و روز عرفه ، دایره المعارف خدا شناسی ، خود شناسی ، مسئولیت شناسی و آسیب شناسی

بسم الله الرحمن الرحیم

شب عرفه شب معرفت و شناخت و دعای شب و روز عرفه ، دایره المعارف خدا شناسی ، خود شناسی ، مسئولیت شناسی و آسیب شناسی

--------------------
بر اساس آموزه های حکیمانه و حیات بخش اسلام و رهنمودهای انسان ساز قرآن و عترت علیهم السلام ، برخی زمانها و مکانها دارای اهمیت فوق العاده و بار ارزشی شگرف هستند
مثلا مکانهای مانند مسجد الحرام ، مسجد النبی صلی الله علیه و آله و سلم، مسجد بزرگ کوفه ، کربلای معلی( حایر حسینی) از اماکنی هستند که دارای اهمیت فوق العاده هستند ؛ لذا مسافری که باید طبق دستور شرع مقدس نمازش را در سفر با شرایطی که دارد قصر بخواند در این مکان چهار گانه مخیر است که نمازش را قصر بخواند یا تمام ، بلکه از نظر شهیدثانی در شرح لمعه تمام خواندن افضل است و ایشان می فرماید این موضوع از اسرار است( که نمی توان به آسانی به آن پی برد ).

همین مساجد سراسر عالم نیز ، دارای بار ارزشی و تقدس است و کسی حق نجس کردن و بی احترامی به آنها را ندارد و اگر احیانا نجس شده باشد ، واجب فوری است که باید ازاله نجاست و تطهیر شود و... .
همین طور برخی زمانها دارای اهمیت ، ظرفیت و فضیلت فوق العاده هستند مانند ماه مبارک رمضان بخصوص شب قدر ، شب نیمه شعبان ، عید سعیدغدیر ، شب و روز جمعه ، سحرهای هرشب ، دهه اول ذیحجه الحرام ، و... که دارای بار ارزشی و فضیلت زیاد هستند
یکی از این زمان های دارای فضیلت و ظرفیت فوق العاده شب و روز عرفه است ، که بسیار شایسته بلکه بایسته است که از این فرصت های طلایی کمال استفاده را ببریم و در شب عرفه ارتباط معنوی مان را ، با خدای مهربان که خالق و رازق ماست و تمام هستی و عزت وذلت مان به دست اوست ، تقویت نماییم و همچنین بر معرفت و شناخت مان بیفزاییم.

مخصوصا چهار شناخت مهم را (که محصول تمام علوم بیان شده است ) به دست بیاوریم و آن را تقویت نماییم. چنانکه ازامام جعفرصادق علیه السلام نقل شده است که فرمود:
تمام علم و شناخت مردم در چهار چیز خلاصه می شود (یعنی دانش سودمند برای مردمان، دانشی که فراگیری آن بر همه مردمان لازم است و برای عموم مفید است ) :
اول : ان تعرف ربک ، خدایت را بشناسی( خداشناس )

دوم :ان تعرف ماصنع بک ، بدانی که با تو چه خوبیها کرده است (و به تو چه نعمتها داده است، از نعمت هستی گرفته تا دیگر نعمتها و یکی از بزرگ ترین نعمت ، نعمت ولایت اهل بیت علیهم السلام است) ( خود و نعمت شناسی )
سوم : ان تعرف ما اراد منک ، بدانی خدای سبحان از تو چه خواسته ( وظیفه و مسئولیت شناسی)
چهارم : ان تعرف ما یخرجک من دینک ، بدانی که چه چیزهای تو را از دین و صراط مستقیم خارج ساخته و گمراه می کند ( آسیب شناسی ). الکافی ، ج1 ، ص 50 .
دعای شب عرفه که دایره المعارف خداشناسی و مناجات و ارتباط با اوست ، علاوه بر خدا شناسی خود شناسی و آسیب های که زندگی مادی و معنوی انسان را تهدید می کند نیز بیان می کند ؛ زیرا در این دعای باعظمت به قدرت قاهره و مطلقه خدای سبحان و الطاف و عنایات او به پیامبران الهی ، ملایکه های مقرب و... اشاره شده و همچنین از کتاب های آسمانی و رمز و رازهای اوایل سوره ها( فواتح السور ) سخن می گوید و خدای سبحان را به حق آنها قسم می دهد ...
همچنین درس خود شناسی نیز می دهد آنجا که عرضه می دارد : ... و لک الحمد علی حسن بلائک و صنعک عندی خاصه کما خلقتنی فاحسنت خلقی و علمتنی فاحسنت تعلیمی و هدیتنی فاحسنت هدایتی فلک الحمد علی انعامک علی قدیما و حدیثا ،
، تو را سپاس بر نیکی آزمایش و رفتارت به ویژه نسبت به من، چنانکه مرا آفریدی، و آفرینشم را نیکو نهادی، و به من آموختی و آموزشم را نیکو نمودی، و راهنمایی ام فرمودی، و راهنمایی ام را نیکو گرداندی، پس تو را سپاس بر نعمت بخشی ات بر من در گذشته و حال . مفاتح الجنان ، دعای شب عرفه .

در این دعای عظیم الشان برخی از آسیب ها و چیزهای که باعث بدبختی انسان می شود نیز بیان شده است آنجا که عرضه می دارد :
... یا اسمع السامعین یا ابصر الناظرین یا اقدر القادرین اغفر لی الذنوب التی تغیر النعم و اغفر لی الذنوب التی تورث الندم و اغفر لی الذنوب التی تورث السقم و اغفر لی الذنوب التی تهتک العصم و اغفر لی الذنوب التی ترد الدعاء و اغفر لی الذنوب التی تحبس قطر السماء و اغفر لی الذنوب التی تعجل الفناء و اغفر لی الذنوب التی تجلب الشقاء، و اغفر لی الذنوب التی تظلم الهواء و اغفر لی الذنوب التی تکشف الغطاء و اغفر لی الذنوب التی لا یغفرها غیرک ...
، ای توانا ترین توانایان، بر من بیامرز گناهانی که نعمتها را تغییر می دهد،
و گناهانی که پشیمانی به بار می آورد،
و گناهانی که باعث بیماریها می شود،
و گناهانی که پرده های حرمت را می درد،
و گناهانی که مانع استجابت دعا می شود،
و گناهانی که مانع باران آسمان می شود، و گناهانی که نابودی را به شتاب می رساند،
و گناهانی که بدبختی می آورد
و گناهانی که هوا را تیره می کند،
و گناهانی که پرده حیا را می درد ،
و گناهانی که جز تو کسی آنها را نمی آمرزد . همان .
بنابراین ، یکی از عمده ترین عامل خروج انسان از دین و یکی از آسیب ها و مانع جدی رسیدن انسان به کمالات ، گناه و معصیت است و بدون تردید شب عرفه فرصت طلایی برای زدودن زنگارگناهان از دل و قلب خود ، با آب توبه و راز و نیاز باخدای سبحان است .