مرور و شرحی بر انواع خروجی اندیشکده ها

مقدمه:

از مهم ترین موضوعات اندیشکده ها، دسته بندی آن ها بر اساس نوع خروجی شان است. جنس خروجی اندیشکده ها معمولا در فرایند و شیوه کار نیز تاثیر به سزایی دارد. این خروجی ها می توانند بر اساس فرم و محتوا، سطح خروجی، مخاطب و جنس آن ها دسته بندی های متفاوتی داشته باشند. هر نوع خروجی می تواند بیانگر جامعه هدف و مخاطب یک اندیشکده در مورد یک مسئله خاص باشد و درواقع حوزه تاثیر متفاوتی نسبت به دیگر انواع خروجی داشته باشد. فهم انواع خروجی ها ازآن جهت اهمیت دارد که هر نوع از آن ها، یک تاثیر خاص بر محیط پیرامون گذاشته و از آن محیط بازخورد[1] وارد سازمان یا اندیشکده موردنظر شده و دستور کارهای جدید و مسائل دیگری را برای اندیشکده روشن سازد. براین اساس می توان از مدل دیوید استون برای بیان اهمیت خروجی از یک سیستم یا به طور خاص، یک اندیشکده استفاده کرد.

📷

همچنین، خروجی یک اندیشکده می تواند در دیگر حوزه های ساختاری آن نیز تاثیرگذار باشد. تامین مالی یک اندیشکده از سوی نهادها و سازمان ها و مشتریانش، تاثیر به سزا و متقابلی نسبت به خروجی اندیشکده می تواند داشته باشد. خروجی های یک اندیشکده از نظر فرم می تواند به پنج دسته مکتوب، چندرسانه ای[2]، خدماتی، نیروی انسانی و رویدادی تقسیم شوند که هرکدام از آن ها مخاطب و هدفی خاص را دنبال می کنند. مخاطب های خروجی یک اندیشکده نیز می توانند سفارش دهنده ها و مشتریان، سازمان های حاکمیتی و دولتی، دانشگاه ها و جامعه نخبگانی، سازمان های مردم نهاد، عموم مردم و یا ترکیبی از دو یا چند نوع از این موارد باشند. سطوح خروجی های تولید شده نیز می توانند به دسته های مختلف مبنایی و بینشی، راهبردی و استراتژیک، عملیاتی و اجرایی و محصولات و خدمات مشتری محور تقسیم شوند. این تقسیم بندی ها ازآن جهت اهمیت دارد که در تنظیم خروجی می بایست نوع مخاطب و سطح آن در نظر گرفته شده تا بسته به آن ها، بیشترین و بهترین بازتاب از مخاطب و محیط به اندیشکده وارد شود.

1. خروجی های مکتوب:

خروجی اغلب اندیشکده ها به صورت مکتوب انتشار می یابند. این خروجی ها می توانند شامل مصاحبه ها، گزارش ها، یادداشت های سیاستی، یادداشت های تحقیقاتی و خلاصه ای از هرکدام باشند. دانستن این موضوع ازآن جهت اهمیت دارد که در کار اندیشکده ای، ایجاد یک فرمت مخصوص و منحصربه فرد برای خروجی های مکتوب بر اساس نوع جامعه مخاطب لازم است.

1. گزارش مکتوب[3]

نتیجه یک گزارش در خصوص موضوعی خاص می تواند به صورت مکتوب اشاره یابد. این گزارش می تواند تحلیلی از وضع یا سیاست موجود و یا توصیفی از آن ها باشد. مخاطب این گزارش ها نیز می تواند از عموم مردم تا نهادها و اشخاص دولتی را در بر گیرد. یک اندیشکده، در خصوص موضوع یا مسئله ای خاص، با نگاهی تخصصی نسبت به نوع مخاطب خود گزارش تولید می کند. دراین خصوص می توانید به گزارش منتشر شده در اندیشکده رند[4] با موضوع چشم انداز و قابلیت های مرتبط با دفاع برای اروپا[5]نگاهی بی اندازید. گزارش ها می توانند شامل مواردی چون توصیفی از رویدادها یا موقعیت ها، تفسیری از مفهوم و اهمیت یک اتفاق، ارزیابی حقایق یا نتایج آن ها، ارائه چشم اندازی در خصوص نتایج احتمالی یک اتفاق و یا توصیه ای در مورد یک اقدام باشند. یک گزارش در ابتدا حتما باید با برنامه ریزی و آمادگی نوشته شده و ساختار ذهنی نویسنده قبل از آن مرتب و چارچوب بندی شده باشد. در طول نگارش یک گزارش، همواره دستور کار و موضوع اصلی را در ذهن می بایست مرور شود تا گزارش‎ها از چارچوب محتوایی موردنظر خارج نشوند. ساختار یک گزارش شامل چکیده، مقدمه، بدنه اصلی و در نهایت نتیجه گیری است. ذکر این نکته نیز لازم است که سطح کلمات و تخصصی بودن یک گزارش بر اساس مخاطب آن ها تنظیم می شوند. به عنوان مثال یک گزارش که قرار است در اختیار عموم قرار گیرد شامل کلمات بسیار تخصصی و جملات پیچیده نیست و حتی الامکان با نثری روان و به زبانی ساده نوشته می شود. در مقابل اگر مخاطب گزارش یک مدیر یا یک نهاد است، کلمات با تخصص کامل جاگذاری شده و محتوایی کاملا تخصصی و البته با زبانی قابل فهم و اجرا به آن ها تحویل داده می شود.

3. یادداشت سیاستی[6]

نگارش و انتشار یک یادداشت سیاستی شاید تخصصی ترین و یکی از مهم ترین کار ویژه های یک اندیشکده باشد. یادداشت سیاستی سندی نوشته است که نتایج یک تحقیق و پژوهش و توصیه هایی برای حل یک مسئله آمده است. هدف از نگارش یک یادداشت سیاستی، تجزیه وتحلیل داده ها، نتیجه گیری و ارائه ای خلاصه ای کوتاه در مورد یک مسئله خاص و بیان گزینه های موجود برای حل آن است. این یادداشت ها عمدتا بر روی بیان یک تجویز جهت درمان یک مشکل تمرکز می کنند. در یادداشت سیاستی باید سعی شود که مخاطب بر درست بودن موضع و راه حل های ارائه شده و لزوم تغییر در سیاست های موجود متقاعد شود.

یادداشت سیاستی متفاوت از پژوهش تاریخی و یک پژوهش علمی صرف است؛ زیرا مخاطبان یک یادداشت سیاستی صرفا مردم یا جامعه نخبگانی و دانشگاهی نبوده وزی نفعان و نهادهای تصمیم گیر و سیاستگذاران را نیز در بر می گیرد.

اجزای یک یادداشت سیاستی عبارت اند از چکیده یا خلاصه سیاستی، مقدمه و تاریخچه مسئله، بیان اهمیت مسئله، ذکر یافته ها و نتایج تحقیق، بیان ذی نفعان، بیان راه حل ها و گزینه های موجود، توصیه سیاستی، ضمیمه و منابع.

برای اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله یادداشت "یادداشت سیاستی چیست"[7] وارد شوید.

برای مشاهده یک یادداشت سیاستی می توانید به یادداشت تبعات تحریم های اقتصادی آمریکا به اقتصاد این کشور[8]مراجعه کنید.

4. یادداشت تحقیقاتی[9]

انتشار تحقیقات و نتایج آن ها به صورت یک یادداشت، دیگر نوع خروجی اندیشکده ها به صورت مکتوب است. این نوع خروجی ها یک ابزار ارتباطی هستند که برای انتشار یافته ها و نتایج پروژه های تحقیقاتی استفاده می شوند. یادداشت های تحقیقاتی برای پروژه های علمی و همچنین برای موارد فنی و آموزشی مورداستفاده قرار می گیرند و سعی می کنند روند دنبال شده در طول مدت تحقیق را نیز توضیح دهند. هر تحقیق یا پژوهش در راستای اصلاح بخشی از علم و دانسته های موجود و یا در راستای تولید علم و اکتشاف انجام می شود. تفاوت یک یادداشت تحقیقاتی و سیاستی در اینجا مشخص می شود. در یک یادداشت سیاستی شما به دنبال تشریح یک مسئله و ارائه راه حل برای آن هستید و درواقع قصد شما خدمت یا تکمیل یا اصلاح علم نیست. در یک یادداشت پژوهشی نیز برخلاف یادداشت سیاستی قصدی بر ارائه راهکار برای مسئله ای خاص دیده نمی شود. ساختار یک یادداشت تحقیقاتی با ذکر عنوان شروع شده و پس از آن، خلاصه مسئله، مقدمه، توضیح روش تحقیق، بیان نتایج، نتیجه گیری و در آخر ذکر منابع آورده می شود. همچنین می توان از یادداشت تحقیقاتی اندیشکده رند در خصوص تاثیر کووید 19 بر سیستم جبران خسارت ایالت کالیفرنیا[10]به عنوان یک یادداشت تحقیقاتی خوب نام برد.

5. خلاصه سیاستی[11]

تمامی مخاطبان اندیشکده ها به خصوص افراد دولتی وقت و حوصله کافی برای خواندن تمام یادداشت سیاستی را ندارند؛ لذا یکی از مهم ترین خروجی های اندیشکده ها، خلاصه سیاستی است که اغلب مخاطبان فقط آن را می خوانند. این چکیده عموما در اختیار مخاطبان غیرمتخصص و غیردانشگاهی مانند یک مقام یا یک سازمان قرار می گیرد و به همین علت باید حاوی کلمات محدودی باشد و تا جای ممکن همه جانبه، مختصر و مفید باشد. هدف از نگارش چکیده این است که مخاطب شما را مجاب کند که یادداشت سیاستی شما ارزش وقت و مطالعات بیشتر را دارد. این یادداشت باید به صورت خلاصه به شرح موضوع، بیان نیاز به تغییر در سیاست های فعلی و توصیه های حل مسئله برای مخاطب بپردازد. از خلاصه سیاستی موسسه OECD در خصوص بازار کار و سیاست های مهارتی برای رشد فراگیر[12] می توان به عنوان یک خلاصه سیاستی مناسب نام برد. همچنین خلاصه سیاستی موسسه ایران تحت عنوان تشدید مشکلات بازار مواد غذایی در صورت تشکیل وزارت بازرگانی و حفظ ارز ۴۲۰۰ تومانی[13]نیز به عنوان یک مثال قابل ذکر است.

6. خلاصه تحقیقاتی[14]

به طورکلی، همان نسبت میان خلاصه سیاستی و یادداشت سیاستی میان خلاصه تحقیقاتی و یادداشت تحقیقاتی نیز برقرار است و اندیشکده ها نیز به همان علتی که از خلاصه سیاستی استفاده می کند از خلاصه های تحقیقاتی نیز برای خروجی و برقراری ارتباط با مخاطب بهره می برند. تفاوت میان خلاصه تحقیقاتی و خلاصه سیاستی در محتوا و مخاطب آن هاست. اغلب اندیشکده ها به جای در اختیار گذاشتن نتیجه یک تحقیق یا سیاست، خلاصه ای از آن ها را در اختیار مخاطبان عام قرار می دهند. در یک خلاصه تحقیقاتی شما به بیان سوالات خود پرداخته و نتایج تحقیقات و یافته های خود را به صورت مختصر و مفید بیان می کنید.

خلاصه تحقیقاتی موسسه رند در خصوص ارزیابی یک هفته ای یک مدرسه چهارروزه و مقایسه آن با یک مدرسه پنج روزه در آمریکا[15]می تواند الگوی خوبی برای یک خلاصه تحقیقاتی به شمار آید. همچنین از خلاصه پژوهش بررسی پدیده قاچاق کالا و ارز و شیوه های وقوع قاچاق و آثار آن[16]در سایت مرکز پژوهش های مجلس می توان به عنوان یک خلاصه پژوهشی مناسب به زبان فارسی نام برد.

7. پیش نویس سیاستی[17]

تدوین پیش نویس یک سیاست از تخصصی ترین و اساسی ترین فعالیت هایی است که یک اندیشکده می تواند انجام داده و آن را به مخاطب ارائه دهد. در پیش نویس یک سیاست، نحوه عملیاتی شدن و اجرایی شدن آن شرح داده می شود. این محتوا ساختاری شامل بیان هدف و منشا سیاست مصوب شده، ذکر ذی نفعان و نهادهای درگیر و وظایف و تکالیف و اختیارات هر کدام، بیان شرایط و معانی عبارات تخصصی که در سیاست نامه آورده شده اند و در خط مشی اعلامی معانی خاصی دارند، بیان رویه ها و دستورالعمل های اجرایی مربوط به سیاست، احزاب ونهاد های مسئول در نظارت و اجرای سیاست و اطلاعات تماس با آن ها، سیاست ها و قوانین مرتبط و منبع آن ها و پیوست اسناد و تاریخچه سیاست اتخاذ شده از جمله تاریخ تصویب و اجرایی شدن و تاریخ های مهم در اجرای سیاست و جایگزین های آن ها می باشد.

این اسناد باید به زبانی ساده، مختصر و واضح و بدون ابهام نوشته شوند که کاملا قابل فهم باشند. همچنین از اصطلاحاتی که حاوی معنای تفسیری و کلی هستند باید اجتناب شود.

پیش نویس بازطراحی معماری نظام ملی حکمرانی صنعت هوایی و هوانوردی کشور[18] می تواند به عنوان یک پیش نویس سیاستی معرفی شود. همچنین از سند سیاست مدیریتی دانشگاه بریستول[19]می توان به عنوان یک نمونه آموزشی برای نگارش اسناد سیاستی نام برد.

8. مجله سیاستی[20]

...

2. چندرسانه ای (مولتی مدیا) [as1]

شکل گیری مسئله یا هرگونه درکی از یک موضوع از مشاهده شروع می شود. عمده اطلاعات ما از محیط پیرامون خود نیز از طریق مشاهده به دست می آید. یکی از بهترین روش های القای یک مسئله به مخاطب و یا شرح آن از طریق نشان دادن یک ویدئو و هرگونه مولتی مدیا به او است. اندیشکده ها به وفور برای جلب نظر مخاطب خود به انتشار ویدئوهایی از یک مسئله و یا راه حل پیشنهادی خود برای حل آن می پردازند. تمامی مصاحبه ها، گزارش ها از وضعیت های مختلف و یا سیاست های موجود می توانند برای بهتر درک شدن توسط مخاطب به حالت مولتی مدیا به او عرضه شوند. همچنین اندیشکده ها می توانند برای بهتر معرفی کردن خود نیز دست به ساخت و انتشار مولتی مدیا بزنند.

پادکست چالش های واردات خوراک و دارو برای دام و طیور[21]موسسه ماکا در سایت جامعه اندیشکده ها، به عنوان یکی از نمونه های مولتی مدیا برای القای یک مسئله و یا شرح آن به مخاطب است.

اینفوگرافی نیز یکی از دیگر انواع چند رسانه ای است که اندیشکده ها میتوانند از طریق آن ها با مخاطب خود ارتباط برقرار کرده و از همین طریق خروجی های خود را به آن ها منتقل کنند.

گسترش ابزار های ارتباطی و پیدایش بستر های مجازی نظیر اینستاگرام نیز امکانات بیشتری برای سازمان ها و مجموعه هایی چون اندیشکده ها به وجود آورده اند. برگزاری لایو اینستاگرامی نیز میتواند یکی از امکان هایی باشد که یک اندیشکده میتواند از طریق آن به انتشار خروجی خود بپردازد.

در ادامه میتوان گفت که موشن گرافی نیز میتواند یکی از حالت های انتشار یک خروجی باشد. البته لازم به ذکر است که تمامی این چند رسانه ای ها فرمی از یک خروجی هستند و نیاز به محتوای اولیه دارند. یک اندیشکده در صورت داشتن محتوا میتواند با استفاده از هرکدام از آن ها به انتشار آن خروجی دست بزند.

همچنین مولتی مدیای اندیکشده هریتیج به نام "بزرگ ترین مسائل آمریکا"[22]نیز به عنوان یک نمونه مناسب برای تهیه یک چند رسانه ای به حساب می آید.

3. خدمات

خروجی برخی اندیشکده ها می تواند به صورت خدمات و محصولات غیر مکتوب باشد، یعنی جنس آن خروجی به صورت مستقیم محتوایی نیست بلکه راه حل هایشان را به محصول و خدمات تبدیل می کنند. آن ها به جای اینکه یک راه حل را مکتوب کنند، یا بر اساس آن محصول رسانه های ترویجی بسازند، بر اساس راه حل خود، یک سیستم، سرویس و یا خدمتی طراحی می کنند و راه حلشان را پیاده می کنند. مانندمجموعه هایی که سایت ها و سرویس های اینترنتی را برای ارزیابی و جمع آوری اطلاعات برای خدمات به نخبگان و مدیران و مسئولان کشور ایجاد می کنند. این جنس کارها یک لایه از کارهای اندیشکده ای و اندیشه ورزی جلوتر و به عملیات نزدیک تر است. تبدیل شدن راه حل ها به سیستم های پشتیبان توسط برخی از اندیشکده ها، مخصوصا مجموعه هایی انجام می شود که از اجرایی شدن راه حله ایشان توسط نهادهای رسمی و مجموعه های حاکمیتی کمی نا امید شدند؛ یعنی به اجرا ورود کرده و بخشی از کار را خودشان انجام می دهند. کسانی که جشنواره هایی راه اندازی می کنند، مسابقاتی برگزار می کنند و یا رویدادهایی برای پیاده سازی یک سیاست برگزار می کنند به این جنس از تولید روی آورده اند.

نیروی انسانی

یکی از کارکردهای مهم اندیشکده ها، تربیت نیروی کارآمد و همچنین تامین نیرو برای دولت ها به ویژه دولت های جدید است. از آنجا که اندیشکده ها دائما به حل مسائل حکومتی اشتغال دارند، و از طرف دیگر تحت چالش مستقیم مسائل اجرایی قرار ندارند، اندیشه ورزان و کارشناسان آن به شکلی عمیق و اصولی با شیوه اداره کشور و نحوه مقابله با چالش های ملی به خوبی آشنا می شوند. همچنین اندیشکده ها از طریق برگزاری دوره های کارآموزی و پژوهانه، کارگاه ها، اعطای بورس ها و جوایز، همایش ها و .. نسل بعدی رهبران و سیاستمداران دولتی را تربیت می نمایند. اندیشکده ها می توانند با برخی از روش های پیشگفته، روش های افراد شاغل در دستگاه های حکومتی را نیز به شکل مستقیم یا غیر مستقیم تربیت می نمایند.

نخبگانی که در سطوح گوناگون دولت و حاکمیت وارد می شوند، باید توانمندی های ویژهای داشته باشند. در حکومت های سنتی، این افراد غالبا از بین خاندان حاکم انتخاب می شدند و مساله تخصص اساسا در بین آنها مطرح نبود. اما در حکومت های مردمسالار، نیاز است افراد پیش از ورود به دستگاه های حاکمیتی صلاحیت هایی کسب کنند و آموزش هایی ببینند. اندیشکده ها یکی از بهترین جاهایی است که افراد می توانند در آن وارد شده و پس از چند سال فعالیت کارشناسی و مدیریتی و اشتغال به حل مسائل کالن و سیاستی تجربه بیاموزند و آماده ورود به عرصه تصمیم گیری حاکمیتی شوند. به بیان بهتر، فرد می تواند چندین سال بدون اینکه به فعالیت های اجرایی وارد شود، با واقعیت های فضای تصمیمگیری و سیاستگذاری حکومت آشنا شود و حتی در فضای تصمیم گیری نقش آفرینی نماید. این نوع خروجی که به نوعی ماموریت و کارکرد اندیشکده نیز به حساب می آید، عمدتا به عنوان ماموریت های مشترک اندیشکده ها شناخته می شود.

می توان عمده اندیشه ورزان فعلی بومی و یا خارج از کشور را به عنوان نمونه هایی از این نوع خروجی مثال زد. اما مثال فاحش آن، ویلیام برنز، ریاست موقوفه کارنگی برای صلح بین الملل است که در حال حاضر به مقام ریاست آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا[23](سیا) رسیده است.

4. همایش و رویداد[24]

برگزاری یک همایش و یا جلسه ای تخصصی حول یک موضوع و مسئله ای خاص می تواند برای مخاطبان آکادمیک و یا مسئولین و سیاستگذاران و یا حتی بازیگران و ذی نفعان یک سیاست جذابیتی خاص داشته باشد. اندیشکده های بسیاری در جهان و حتی ایران گاها به برگزاری این رویدادهای می پردازند تا شرحی علمی و کاربردی از یک مسئله به مخاطبانی خاص ارائه دهند. این همایش ها می تواند جنبه آموزشی داشته و در آن به شناخت نیروهای مستعد جهت جذب و آموزش ختم شود. می توان از رویداد راه[25]که توسط موسسه رهنشان و خانه اندیشه ورزان برگزار شد به عنوان یک رویداد مناسب در ایران نام برد. همچنین از همایش "تورم: سیاستگذاران باید از هدایت آن دست بردارند و مبارزه با آن را آغاز کنند"[26]که توسط بنیاد هریتیج برگزار خواهد شد را می توان از نمونه خروجی اندیشکده ها به صورت همایشات نام برد.

نتیجه گیری

خروجی اندیشکده ها یکی از مهمترین انواع تقسیم بندی آن ها میباشد. یکی از مولفه های ارزیابی آن ها نیز بر اساس خروجی آن هاست. اما آنچه که در اینجا اهمیت و نمود پیدا میکند این است که هر محتوا با چه فرمی باید توسط اندیشکده ها منتشر شود. در صورت عدم شناخت درست فرم های ذکر شده و همچنین شناخت نادرست از مخاطب، یک محتوای خوب میتواند با فرمی غلط منتشر شده و به همین دلیل ضریب تاثیر خود را در مخاطب از دست دهد؛ در نتیجه آن خروجی به میزان نفوذ لازم در جامعه ی هدف خود نرسیده و بازخورد لازمی را به اندیشکده نمیرساند. پس قبل از انتشار یک خروجی، شناخت محتوا و مخاطب لازم بوده و پس از آن طراحی سیستمی برای اخذ بازخورد از محیط لازم است.

منابع و مآخذ:

1- [as2] https://politicalscienceguide.com/home/policy-paper/.

2- Habib university. (2019). How to write a policy paper.

3- https://iranthinktanks.com

4- https://www.bristol.ac.uk

5- https://www.rand.org

6- https://rc.majlis.ir

7- https://www.oecd.org

[1] Feedback

[2] Multimedia

[3] Report

[4] RAND

[5] https://www.rand.org/pubs/external_publications/EP67996.html

[6] Policy paper

[7] https://iranthinktanks.com/what-is-a-policy-note-and-how-is-it-done/

[8] https://iranthinktanks.com/implications-of-us-economic-sanctions-on-the-us-economy/

[9] Research peper

[10] https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RRA1400/RRA1430-1/RAND_RRA1430-1.pdf

[11] Policy brief

[12] https://www.oecd.org/unitedstates/united-states-labor-market-and-skills-policies.pdf

[13] https://itan.ir/15201

[14] Research brief

[15] https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_briefs/RBA300/RBA373-1/RAND_RBA373-1.pdf

[16] https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1679867

[17] Policy draft

[18] https://iranthinktanks.com/re-designing-the-architecture-of-the-national-governance-system-of-the-aviation-industry/

[19] https://www.bristol.ac.uk/media-library/sites/secretary/documents/information-governance/document-management-policy.pdf

[20] Policy journal

[21] https://iranthinktanks.com/podcast-challenges-of-importing-feed-and-medicine-for-livestock-and-poultry/

[22] https://www.youtube.com/watch?v=ZzjXpYE2R9M

[23] CIA

[24] Event

[25] https://khanahouse.ir/rah/

[26] https://www.heritage.org/monetary-policy/event/inflation-policymakers-should-stop-driving-it-and-start-fighting-it