بهزاد شهلاچشم یوسف آباد
کارشناس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی کلانشهر تبریز
27 یادداشت منتشر شدهرویکرد تکنوکراتیک در طراحی منظر شهر
منظر شهری، حاصل همپوشانی ویژگی های فیزیکی و کالبدی شهر با عناصر، اتفاقات متعدد در زندگی روزمره، میزان تعاملات اجتماعی و میزان سرزندگی و... است.
یکی از اصول اولیه و اساسی در طراحی منظر شهری این است که؛ فضا، پاسخگوی نیازهای اولیه شهروندان باشد و این امر مستلزم مطالعات گسترده و استفاده از روشهای کمی و کیفی برای تعیین فاکتورهای تاثیرگذار در روند طراحی و اجرای پروژه ها است!
اکنون، این سوال اساسی مطرح است که؛ «اجرای طرح پالت رنگی شهر [که بدون هیچ گونه مطالعات اساسی شهری اجرا میشود]، پاسخگوی کدام نیازهای اساسی مردم در مناطق حاشیه نشین شهر خواهد بود؟!
رنگ، از مهمترین عناصر در منظر شهری است که نسبت به شرایط، میتواند اثرات مختلف روانی در شهروندان ایجاد کند. یک پالت رنگی در شهر، میتواند منجر به افسردگی مردم شود و همچنین، یک پالت رنگ دیگر، میتواند منجر به تقویت سرزندگی، افزایش تعاملات اجتماعی و تقویت هویت و منظر شهری شود.
ای کاش شهردار(ی) تبریز قبل از اجرای طرحهای کپی برداری شده از پروژه های اجرا شده در تهران و یا کشورهای دیگر، به بررسی ابعاد مختلف این طرح هم می پرداخت!
بررسی پروژه های موفق و «ناموفق» منظر شهری بیانگر این است که؛
اجرای پروژه های صرف رنگ آمیزی سطوح و عدم «تقویت همزمان» ابعاد کالبدی(فیزیکی) و غیر کالبدی و عدم توجه به مشکلات روزمره مردم، نه تنها سرزندگی و کیفیت زیست شهری را تقویت نکرده، بلکه آسیبهای جبران ناپذیر به زندگی مردم ساکن در منطقه و همچنین هویت شهری و منظر شهری وارد کرده است...!(به عنوان مثال: نتایج مطالعات پروژه زندگی اجتماعی در منهتن نیویورک)
به عبارت دیگر میتوان گفت که: این رویکرد تکنوکراتیک در زیبا سازی فضا، فقط از نگاه خود شهرداری زیبا ست!
رنگ آمیزی مشکلات مردم، هیچ تاثیری در فرایند ادراک مردم از نازیبا بودن شهر ندارد.