مشاوره محاوره است

[محی الدین ابن عربی]

مشاوره اگر چه به جودت نظر دلالت بر عدم استقلال دارد، اما از جودت نظر است، و اگر بر ضعف بیننده آگاه شدی، آن از بیننده است، انسان آنچه را که می خواهد انجام دهد بر آرا و نظریات عرضه می کند، این دلیل عقل تام اوست تا بر تخالف اهواء و خواست ها واقف گردد، و با وجود احدیت مطلوبش بداند که وی اگر چه خود منفرد است، اما او را وجوهی متعدد می باشد، کدام چیز مدلل تر بر احدیت حق از مشاوره ی خلق است؟ بر مراتب عقول جز اصحاب مشاوره –و به ویژه در مسامره – آگاه نمی گردند، زیرا آنان از جهت همت و قصد و ذکر جامع تراند و برای زناد فکر افروزینه تر، از اینجا آنچه برای اهل لیل از جزیل نیل حاصل می شود دانسته می شود، یعنی در نزول حق از عرشش به آسمانش در یک سوم باقیمانده ی از شب، این توجه و عنایتی از اوست به بندگان اولیایش، که به آنان از نعمت ها و برخورداری هایش ببخشد –آنچه را که عموم جود و کرمش اقتضا می نماید -. (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

تسلط بر زبان محاوره در مشاوره وجوه متعدد انسان (وضع حد اقلی شب ادراک، جامه فکرت و ارتباط متقابل زندگی روزمره)، برای صاحب همت و قصد به عنایت حق، مدلل تر است. (یا ایها المزمل / قم اللیل الا قلیلا / نصفه او انقص منه قلیلا / ان ربک یعلم انک تقوم ادنی من ثلثی اللیل و نصفه و ثلثه - المزمل : 1 ، 2 ، 3 ، 20)

_____________

1 - فتوحات مکیه، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383، جلد 16، صفحه 306 ، 307 (441)

- [المشاوره محاوره - المشاوره و ان دلت علی عدم الاستقلال بجوده النظر فهی من جوده النظر و ان نبهت علی ضعف الرائی فهی من الرائی عرض الانسان ما یرید فعله علی الآراء دلیل علی عقله التام لیقف علی تخالف الاهواء فیعلم مع احدیه مطلوبه انه و ان تفرد فله وجوه تتعدد و ای شیء ادل علی احدیه الحق من مشاوره الخلق لا یطلع علی مراتب العقول الا اصحاب المشاوره و لا سیما فی المسامره فانها اجمع للهم و الذکر و اقدح لزناد الفکر و من هنا تعرف ما یحصل لاهل اللیل من جزیل النیل فی نزول الحق من عرشه الی سمائه فی الثلث الباقی من اللیل تهمما بعباده من اولیاءه لیهبهم من آلائه و نعمه ما یقتضیه عموم جوده و کرمه. (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه(عثمان یحیی)، 14جلد، دار احیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1994 م. ج4 ؛ ص398)]