سر نور در خفا و ظهور

[محی الدین ابن عربی]

سر نور است در خفا و ظهور

انوار تابیدند – هنگامی که تابیدند – و بدانها اعیان امتیاز یافته و جدا شدند.(1)

***

[قطب الدین عبدالکریم بن ابراهیم جیلی]

سر نور است، یعنی: وجود مطلق که حق متعال است: در خفا و ظهور، یعنی: به خفا: تجلی حق تعالی است «لنفسه» - در ذاتش به ذاتش – و به ظهور تجلی اوست برای خلقش – در مخلوقاتش -.

گوید: انوار تابیدند. یعنی اسما و صفات الهیه ظاهر گشتند و تابیدند، یعنی: ذات به تعین اسما و صفات تعین یافت: و بدانها امتیاز یافتند، یعنی: به اسما و صفات: اعیان [ثابته]، که حقایق ممکنات اند، یعنی: هر موجودی به سبب اسما و صفات، چون آنها آثارشان هستند، بنابراین اعیان – بعد از جمع اول – در فرق حصول یافتند.(2)

***

[یزدانپناه عسکری]

اصول کار جمع اول (سر نور در خفا و ظهور) است که واقعیت و ماهیت جهان را می دهد و سرچشمه آن وجود مطلق است. ظهور اعیان، امتیاز اقتران و فرق اسما و نور اسما به اراده و قدرت حق است.

_____________

1 - فتوحات مکیه، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383، جلد 16، صفحه 78 ، 79

- [و من ذلک سر النور فی الخفاء و الظهور - اشرقت الانوار حین شرقت و تمیزت بها الاعیان (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه (اربع مجلدات)، 4جلد، دار الصادر - بیروت، چاپ: اول، ج4 ؛ ص329)]

2 – مراد از جمع در اینجا: اقتران موجودات است از حیث اصولشان (اعیان) به اسما و صفات، این جمع اول است، و چون هنگام ظهور اعیان فرا رسید، فرق – در دیده ی ناظر – حصول می یابد، اما در بصیرت محقق: امر جمع است و نظر، واقع بر اصل می باشد، از اینجاست که گویند: موحود فقط خداست.