خصوصیت خویش در معبد دل
[محی الدین ابن عربی]
بازگشت بنده به خصوصیت خویش و نشستن در خانه شیئیت خویش
در واقع – بنده در آنچه پنداشته مال خودش است و در حقیقت مال خداوند بوده است، غاصب حق خدایی می باشد، و مفاد آن بیان الهی است که فرموده: « و الیه یرجع الامر کله - هود/122» لذا (خداوند) تمام آنچه را که می پنداشت از آن خودش (بنده) است، از وی می گیرد – جز عبادت – آن را نمی گیرد، چون صفت او نیست،لذا بدو می فرماید: «و الیه یرجع الامر کله فاعبده - هود/122» و آن (عبادت و پرستش) اصل اوست که برای آن کار آفریده شده است، خداوند می فرماید: « و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون - ذاریات/56» بنابر این عبادت نامی حقیقی برای بنده است، پس آن ذات و موطن و حال و عین و وجهش می باشد. (1)
***
[یزدانپناه عسکری]
در عبادت قلبی وحدت حق و عبد به تقوی انکشاف می یابد. با انکشاف و اختصاص ماوقع زندگی در معبد دل عبد، به رحمت؛ نعمت حیات از وی گرفته نمی شود. «و الله یختص برحمته من یشاء و الله ذو الفضل العظیم – البقره/ 105»
____________
1 - فتوحات مکیه جلد هفتم ، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383 صفحه 65 ، 66(443/13)
- [(رجوع العبد الی خصوصیته، و قعوده فی بیت شیئیته) - (فی الحقیقه) کان (العبد) غاصبا لله فیما کان یزعم انه له فاذا هو لله. و هو قوله- تعالی-: و الیه یرجع الامر کله. فاخذ منه جمیع ما کان یزعم انه له، الا العباده فانه لا یاخذها اذ کانت لیست بصفه له. فقال له تعالی، لما قال:" و الیه یرجع الامر کله فاعبده"- و هو اصله الذی خلق له. قال تعالی: و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون. فالعباده اسم حقیقی للعبد: فهی ذاته، و موطنه، و حاله، و عینه، و نفسه، و حقیقته، و وجهه!(محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه ،عثمان یحیی، 14جلد، دار احیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1994 م. ج13، ص: 377،378،)- (443/13) ، محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه (اربع مجلدات)، 4جلد، دار الصادر - بیروت، چاپ: اول، ج 2 ؛ ص 153]
