محیط زیست شهری و سالم سازی محیط زندگی شهری
محیط زیست شهری و سالم سازی محیط زندگی شهری
احمد رضا بنایی اسماعیلی - پژوهشگر و کارشناس مدیریت شهری
شهر زیستگاهی است انسان ساخت که تفکیکی کمابیش مشخص و فزاینده میان بافتهای مسکونی و بافت های کاری ایجاد می کند و فرهنگی خاص را به مثابه حاصلی از روابط درونی خویش پدید می آورد که درون خود، خرده فرهنگهای بی- شماری را حمل میکنند. با توجه به مفاهیم و تعاریف کاربردی شهر، شهرسازی معاصر نیز در آغاز هزاره سو میلادی با چالشهای زیادی ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت های پاسخگو مواجه است که نمود آنها در اشباع زیر ساختهای اجتماعی و کالبدی، بسط اسکان غیر رسمی، افزایش نابهنجاری ها و فساد اجتماعی، ازدیاد شکافهای درآمدی و فرهنگی، بیکاری، گسترش آلودگیهای زیست محیطی و در نهایت روند نزولی کیفیت زندگی شهری مشاهده میشود. اگرچه سابقه شهرنشینی در جهان به سده ۱۷ میلادی بازمیگردد، بر اساس آمارهای سازمان ملل، امروزه افزون بر ۶۰ درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند و پیش بینی شده است که این رقم در سال ۲۰۱۰ میلادی به ۷۵ درصد هم برسد که این امر شهرها را به کانونی برای رشد، توسعه، ترویج و ابداع رفتارها و نهادهای جدید تبدیل کرده است. همزمان با رشد شهرها، کارکرد و مفاهیم پیشین نیز تغییراتی جدی یافته، برخی حذف شده و برخی دیگر تغییر شکل داده اند و در این بین عناوینی چون محیط زیست شهری بیش از پیش اهمیت یافته اند. محیط زیست شهری که امروزه به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار شهری مدنظر است، از جمله مباحثی است که بیش از گذشته مدنظر مدیران شهری و علی الخصوص شهرداری کلان شهرهایی چون تهران قرار گرفته است. انواع آلودگیهای آب، هوا و صوت در کنار آسایش و رفاهی که زندگی شهرنشینی برای شهروندانش فراهم آورده استاهداف دستیابی به یک شهر پایدار نقش موثری داشته باشد. بررسی انواع اشکال مدیریت در دهه های گذشته نشان از آن دارد که سعی در حفاظت از محیط زیست، بهبود و سازگاری با شرایط محیطی و سالم سازی محیط زندگی شهری بی شک بدون مشارک مردمی راه به جایی نمی برد. مردم نه تنها منبع ارزش ها، فرض ها و اولویت ها هستند بلکه سرچشمه واقعیت ها و ابتکارات هم به شمار می روند. لذا دادههای مردمی میتوانند تصمیمات را از نظر فنی دقیق تر و برای طیف وسیع تری رضایت بخشتر نمایند. این هدف در تعریف معیارهای کارآمدی و برابری برای آنچه که یک تصمیم «برتر» را تشکیل می دهد، مکث میکند. آگاه کردن مردم در زمینه های مختلف مسائل محیط زیست شهری و دریافت انتقادات و پیشنهادات آنان، این امکان را فراهم خواهد کرد