ترجمه مقاله "سفر برای اهداف مذهبی" از مطالعات اسلامی آکسفورد برخط (جهانی شدن، شبکه های فرا ملی و سفر حج...)

به نام خدا

"سفر برای اهداف مذهبی" از مطالعات اسلامی آکسفورد برخط

https://bridgingcultures-muslimjourneys.org/items/show/187

(جهانی شدن، شبکه های فرا ملی و سفر حج ...)

'Travel for Religious Purposes' from Oxford Islamic Studies Online

درباره نویسنده 

دکتر رابرت بیانچی (بیانکی)[1]، دانشمند علوم سیاسی، وکیل حقوق بین الملل و اقتصاد سیاسی در چین و جهان اسلام، و مشاور چندین سازمان دولتی و موسسه اقتصادی بین المللی است. وی در دانشگاه های شیکاگو، نانجینگ چین، قطر، پنسیلوانیا و دانشگاه آمریکایی قاهره تدریس می کند.

کتاب های دکتر رابرت بیانچی (بیانکی) عبارت اند از: جهانی شدن اسلامی: حج، سرمایه داری، دموکراسی، و دیپلماسی (انتشارات World Scientific Publishers،۲۰۱۳) مهمانان خدا: حج و سیاست در جهان اسلام (انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۲۰۰۴)، اصناف سرکش: حیات ارتباطی مصر در قرن بیستم (انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۱۹۸۹) و گروه های ذینفع و توسعه سیاسی در ترکیه (انتشارات دانشگاه پرینستون، ۱۹۸۴).

دکتر بیانکی به سبب علاقه اش به حج، با مسافرت به کشورهای اسلامی و دیدار با مسولان حج و مطالعات عمیق درباره تاریخ این کشورها، تلاش کرده پژوهشی علمی در این باره انجام دهد. مسیر راه های حجاج و نیز تعداد حجاج کشورهای مسلمان و مراسم و آیین های مرتبط با زائران، و نیز سیاست کشورهای مسلمان، درباره شهروندان خود، از جمله ویژگی هایی است که رابرت آر بیانچی، در کتاب «مهمانان خدا: زیارت و سیاست در جهان اسلام» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

کتاب مهمانان خدا: زیارت و سیاست در جهان اسلام از رابرت آر. بیانکی با ترجمه «محمدرضا حضور بخش» که در گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت تهیه شده، در آذر ماه ۱۳۹۷ در ۴۸۰ صفحه و در قطع وزیری، توسط نشر مشعر منتشر شده است (سایت خبرگزاری شبستان، زیارت و سیاست، ۱/۱۰/۹۷).

مجموعه مقالات ایشان را می توان در سایت https://chicago.academia.edu/robertbianchi یافت.

درباره این مقاله علمی کوتاه

این مقاله، سفر برای اهداف مذهبی را به عنوان پس زمینه کتاب «وقتی آسیا بود»[2]اثر استوارت گوردون[3] توضیح می دهد، هنر«حج»[4] اثر ونتیا پورتر[5]، و لئو آفریقانوس[6]اثر امین معلوف[7]، بیان می کند.

مقاله رابرت آر بیانچی[8]از دایره المعارف آکسفورد جهان اسلام در مطالعات اسلامی آکسفورد برخط[9]، تجدید چاپ شده است.

ترجمه متن

مسلمانان در بسیاری از انواع سفر، که ترکیبی از اهداف معنوی و دنیوی است شرکت می کنند. برای متقیان(پارسایان) مسلمانان تقریبا هر سفری جنبه مذهبی دارد. از نظر تاریخی و در حال حاضر، بیشترین اشکال محبوب سفر با الهام از دین، زیارت مکه (حج)، خارج از فصل (مترجم: زیارت)، کمتر به مکه (عمره)، بازدید از صدها مکان مقدس در سراسر آسیا و آفریقا (زیارات[10])، تحصیل در مدارس و دانشگاههای اسلامی (مدرسه ها[11])، تجدید دیدارعرفان فراملی آیین و مراسم ها (طریقه ها[12])، فعالیت تبلیغی در بین مسلمانان و غیر مسلمانان (دعوت[13])، معاملات تجاری خصوصی بر اساس اصول شرعی، دیپلماسی نماینده دولت های مسلمان و سازمان های بین المللی، و سفرهای اکتشافی بررسی جامعه جهانی اسلامی (امت) و ارزیابی نقش آن در امور جهانی، را شامل می شود.

یک مسافر معمولی اغلب، خصوصا هنگام بازدید از چندین مقصد در مدت زمان طولانی، چندین مورد از این فعالیت ها را در یک سفر چند منظوره ترکیب می کند. به عنوان مثال، اکثر زائران مکه، برای اقامه نماز در مسجد النبی و دیدن قبر آن حضرت به مدینه نیز می رود. بسیاری از مردم، حج را با توقف در سایر اماکن مقدس در طول مسیر ترکیب می­ کنند. حاجی­های آسیایی اغلب برنامه های سفر را برای گنجاندن مکان های محبوب در قونیه، دمشق، اورشلیم، بغداد، کربلا، شیراز، مشهد، مولتان[14]، اجمر[15]، مزار شریف، سمرقند، کوانژو[16]، دماک[17]و یوگیاکارتا[18]، تنظیم می کنند. برای زائران آفریقایی، مسیرهای ورود و خروج از عربستان سعودی اغلب از فاس[19]، قاهره[20]، کانو[21]، طوبی[22]، کیپ تاون، خارطوم و هرار[23]است. در همه این مکان­ها، زائران صرفا عبادت­ کنندگان نیستند. تعدادی نیز پناهنده­ها (فراریان)، مهاجران غیرقانونی یا قاچاقچی­ ها باشند.

سفرهای مذهبی در اسلام نشان دهنده درجه فوق العاده­ای از همکاری بین قاره­ای است، گروه­ های متقاطع دائمی که عملکردهای همپوشانی را انجام می­ دهند. الگوی کلی به شبکه­ای از شبکه ­های به هم پیوسته و مستقل به جای یک سلسله مراتب سفت و سخت، همکاری خودجوش به جای جهت مرکزی و فرآیند سیال بر روی ساختار ثابت شبیه است. مسلمانان در هر بخش از جهان، این شبکه گسترده را در بر می­ گیرند، که فراتر از ملیت، نژاد، جنسیت و طبقه، به ایجاد هویت جهانی اسلامی کمک می ­کند. حج همیشه برای وحدت اسلامی و برابری طلبی، قوی ترین بیان بوده است، و امروزه وسعت و تنوع بی سابقه آن را بیشتر از همیشه مهم می­ کند.

سفرهای مذهبی به حفظ وفاداری چند لایه در میان مسلمانان کمک می­کند. به آنها اجازه می­دهد با جوامع جهانی، منطقه ای و حتی محلی و در یک زمان، همذات پنداری کنند. با ضمانت تعامل مداوم وحدت و تنوع، شبکه سفرهای مذهبی عظمت (مباهات) همزمان در یک ایمان واحد جهانی، در فرهنگ­های متعدد جهان وطنی، و در ده ها قومیت باستانی را پرورش می­دهد. دانشجویان تمدن اسلامی مدت هاست که تنش های ذاتی بین این هویت ها و نیاز هر جامعه مسلمان به مذاکره مجدد دوره ای آنها را احساس (درک) کرده اند. با این حال، آنها همیشه درک نکرده اند، که چگونه سفر مذهبی به این همزیستی و اقامت کمک می کند.

اکثر سفرهای مذهبی، از جمله حج، حول محور زبانی و جوامع قومی که شرکت در امت جهانی با حفظ شخصیت متمایز برای فرهنگ­های فرا ملی متنوع (است)، سازمان دهی می شود. گروه های اصلی خود را بر اساس زبان های مشترک یا نزدیک به هم تعریف می­کنند، به ویژه عربی، مالایی- اندونزیایی، فارسی، اردو، ترکیه ای - ترکی، هوسا، سواحیلی، انگلیسی وفرانسوی. هر یک از زبان های اصلی جهان اسلام، به عنوان یک زبان فرانکا[24]، از ادغام امپراتوری­های چند قومیتی، بازارهای بین قاره­ای و جوامع دیاسپورا[25]، تکامل یافته­ اند. بسیاری هستند که زبان های ترکیبی و حتی زمانی که ساختار آن ها به طور گسترده ای متفاوت است، همچنان واژگان گسترده ای مشترک دارند، به ویژه در دین، سیاست و فلسفه که منعکس کننده آرمان ها و تجربیات مشترک است.

همه این جوامع دارای گستره بین قاره ­ای هستند و اکثر آنها نیز پیش از ظهور اسلام هستند. آنها کوچکتر از امت اما بسیار بزرگتر از ایالت­ها و ملیت­ها هستند، و آنها با همسایگان غیر مسلمان و استعمارگران غربی، روابط متفاوت توسعه یافته دارند. هر جامعه هسته­ ای (اصلی)، در تکامل تمدن اسلامی، ظهور مدرن ناسیونالیسم ها و وام گیری بین فرهنگی گسترده بین مسلمانان و غیر مسلمانان، سهم ویژه ­ای داشته است. بدین ترتیب، تمدن اسلامی، ملقمه­ ای از ملقمه­ ها است، یک خانواده متکثر از هم پوشانی بین قاره ای جوامع که در آن تعداد انگشت شماری از زبان­ های غالب، به ایجاد هویت ­های مشترک در میان اقوام و خرده فرهنگ­های متفاوت کمک می­ کنند. سفرهای مذهبی یکی از محورهای (دست آویزهای) اتحاد است و اسلام را در سطح جهانی و منطقه­ ای جوان می­ کند. تقاطع ثابت شبکه ­های متعدد مذهبی سفر، رگ حیات امت جهانی و نیز جوامع زبانی فرا فرهنگی که آن را شامل شود، است.

هر منطقه از جهان اسلام تعداد انگشت شماری از شهرها را در خود جای داده است که تقاطع (مراکز)، مهمی هستند زیرا آنها مجموعه­ای از فعالیت های مذهبی را در هم می­ آمیزند و لایه­ های متعددی از معنای نمادین را ساطع می­ کنند. برخی از برجسته ­ترین نمونه­ ها عبارتند از قونیه[26]در مرکز ترکیه، یوگیاکارتا[27] در جنوب مرکزی جاوه، کانو[28] در شمال نیجریه و کاشغر[29] در غرب دور چین. 

این قطب ­های منطقه ای را جریان عظیم مسافران و انگاره­هایی که بین مناطق داخلی همسایه (اطراف) خود به جلو و عقب حرکت می کنند (در حال رفت و آمد هستند) و مکه، جذب می­ کند. آنها نقاط ملاقات مهمی هستند که در آن امر اولیه (مترجم: انگاره ­ها و فرهنگ­ های محلی) و جهان وطنی با هم برخورد و هر روز به روش های بی ­شماری یکدیگر را متحول می­ کنند.

روح[30] قونیه در مسجد گنبدی زمردین و مقبره جلال الدین رومی نهفته است. پدرسالار (بزرگ خاندان) سلسله عرفانی مولوی که در سراسر جهان به «دراویش چرخان»[31] معروف است. مقبره از مولانا («راهنمای ما» یا «معلم ما») مکان زیارتی برجسته در دنیای ترک زبان است، اما مسلمانان غیر ترکی را که شعر صوفی رومی را به زبان فارسی می دانند نیز جذب می کند و همچنین پیروان بسیاری از ادیان دیگر که روحیه جهانی و انسانی او را تحسین می­ کنند. قونیه یک مرکز مهم آموزشی هم برای اسلام رایج و هم برای اسلام عرفانی ومیزبان یک صنعت نشرمذهبی پر رونق است. تلاقی کشاورزی غنی و صنعت خصوصی آن را به یکی از اقتصادهای پیشرو "ببر آناتولی"[32]، تبدیل کرده است و همه احزاب سیاسی محافظه کار که در دهه­ های اخیر بر ترکیه حکومت کرده ­اند از حمایت گسترده­ای در آنجا برخوردار هستند. فراتر از اهمیت معنوی، اقتصادی و سیاسی آن، قونیه یک نیروی قدرتمند در احیای فرهنگ سنتی ترکیه از جمله صنایع دستی، فولکلور، موسیقی، و باستان شناسی است. نبوغ (پتانسیل) قونیه، توانایی آن در نمایش نشاط مذهبی شخصیت­های متعدد خود است -- آناتولی و ترکی، پان اسلامی و فرا فرقه ای، پیش از عثمانی و پست مدرن -- تضادهای ذاتی خود را مدیریت کنند و در عین حال از دسترسی جهانی (این) جذابیت ترکیبی آنها سود ببرند.

یوگیاکارتا[33]نقش مشابه ی را در پیوند دادن رقیب تعابیر اندونزیایی اسلام با مسیر اصلی بین المللی و همچنین با فرهنگ بومی جاوه بازی می ­کند. کاخ سلطان مرکز سنتی شهر از آموزه ­های صوفی و حامی سخاوتمندانه (بزرگ) هنرهای محلی است. پیوندهای کاخ با جمعیت روستایی در تضاد است با پیروان طبقه متوسط ​​شهری محمدیه[34]، جنبش توده ­ای مدرنیستی که بنیانگذاران آن از مصلحان مصری و عرب الهام گرفتند وشاخه ­های آن به تجارت جوامع در سراسر اندونزی، از جمله بخش­ های دور افتاده جزایر بیرونی سوماترا[35]، سولاوسی[36]، و نیوسا تنگارا[37]، گسترش می­یابد. با وجود فقر نسبی، یوگیاکارتا[38]به رقابت با جاکارتا از نظر فرهنگی و سیاسی، ادامه می­ دهد. انتشارات و کتاب فروشی ­های آن غنی­ترین تنوع مذهبی و عناوین سکولار در کشور را ارائه می­ دهند. عرفان کاخ و مدرنیسم ازمحمدیه، با هم -- شکستن سطوح زیارت به اشکال مختلف - به زیارتگاه های محلی یوگیاکارتا[39]، تا شهرهای ساحلی شمالی که محل استراحت ولی­سانگا [40]( "نه قدیس" که پیشگام اسلام در جاوه بودند) -- و مخصوصا مکه برای حج و عمره را، ترغیب کرده اند. هر سال، اندونزی بزرگترین هیئت حاجیان جهان را به مکه می فرستد – حدود دویست هزار نفر سالانه -- و بسیاری دیگر عمره را انجام می­دهند. در طول چهل سال گذشته، یوگیاکارتا[41]یک نیروی محرکه گسترش سریع اسلام در جاوه و بقیه اندونزی بوده است. رهبران مذهبی، فکری و سیاسی آن سهم زیادی به نفوذ فزاینده اندونزی در دیپلماسی بین المللی، در جهان اسلام و فراتر از آن داشته ­اند.

کانو[42]روی کمربند وسیعی از سکونت گاه­ها و تجارت هاوسا[43]که در سراسر ساوانای ­آفریقا[44]کشیده شده است، نشسته است، از اقیانوس اطلس تا دریای سرخ. زائران طریقت عرفانی تیجانی و قدیری از بسیاری از کشورها به کانو[45]می­آیند، گاهی اوقات یک مسیر دایره­ای طولانی را از طریق مصر، مراکش و سنگال، قبل از رفتن به مکه و مدینه، طی می­ کنند. کانو[46]از تردد تند (پر تحرک) حاجی­های غیرقانونی از کشورهای همسایه مانند نیجر و بورکینافاسو که از کانو[47]به عنوان دروازه خود استفاده می ­کنند، بهره می ­برد، زیرا آنها می ­توانند در نیجریه راحت تر از وطن خود ارز بخرند و کالای قاچاق وارد کنند. کانو[48] دارای متکثرترین مجموعه سازمان های اسلامی، منافع تجاری و احزاب سیاسی در شمال نیجریه است. ترکیبی از رقابت فرقه­­ای، اقتصادی و ایدئولوژیک، آشفتگی و ابداعات مداوم در سرتاسر نیجریه و جنوب صحرای آفریقا ایجاد می­­ کند. مقامات عربستان سعودی بیش از هر کشور دیگری نگران زائران مشکل ساز از نیجریه هستند. دولت سعودی مرتبا حاجی­­ های نیجریه ای را به ناقل بیماری­­های عفونی، اقامت بیش از حد ویزای آنها و تعلق به باندهای جنایتکار بین المللی متهم می­­ کند. برخلاف اندونزی که در آن رونق زیارت به افزایش نفوذ دیپلماتیک کمک کرده است، روابط پر تنش نیجریه با مقامات حج عربستان سعودی، تلاش­­ های ابوجا[49] برای بازی یک پان آفریقایی و پان اسلامی قوی­­ تر را تضعیف کرده است.

کاشغر[50]یک جاده تاریخی ابریشم است که چین و آسیای مرکزی را به خاورمیانه متصل می ­­کند، که از پیوندهای فزاینده چین پس از مائو با جهان اسلام بسیار سود برد. کاشغر[51] ازاکثریت جمعیت مسلمان اویغورها[52]، قرقیز[53]، قزاق­­ها[54]، تاجیک­­ها[55] و ترکمن­­ها[56]، بقا یافته است. بر خلاف ارومچی[57]، پایتخت ثروتمند استان سین کیانگ[58]، که به شدت، بین مهاجران چینی­­ هان مسلط و و یک جامعه بومی به حاشیه رانده که اکثرا ایغور[59]هستند، قطبی شده است. محیط چند قومیتی کاشغر[60]، گشودگی مذهبی و فرهنگی را ترویج می­­ کند که در تضاد قابل توجهی با تنش ­­های جمعی اورومقی[61] است. سرمایه گذاری جدید از خاورمیانه و همچنین پکن، منطقه تجاری مرکزی، در اطراف مسجد باشکوه ایدگاه[62] را بازسازی کرده است. رسانه­ ها و مدارس در صدد ترویج یک جمعیت چند زبانی و کتاب فروشی­­ ها مملو از مواد دو زبانه و سه زبانه برای همه سنین هستند اویغوری[63]، چینی و انگلیسی. همانطور که پکن، اسلام را در داخل کشور برای تقویت روابط دیپلماتیک و تجاری خود با جهان اسلام تشویق می­­ کند. کاشغر[64]در آستانه ظهور مجدد به عنوان یک پان آسیایی هر یک از این شهرها - و دهها مورد دیگر در جهان عرب، ایران و جنوب آسیا مسلمانان را از همه­­ ی طبقات و فرهنگ­ ها گرفته تا بیان ­های متعدد یک ایمان مشترک، در معرض نمایش می­ گذارد (که) تعامل مداوم آنها به حفظ تمدن جهانی برای بیش از یک هزاره کمک کرده است. خیلی قبل از غرب، محققان به اهمیت جهانی شدن و شبکه ­های فراملی پی بردند (و) این مسلمان بودند که هر بار وطن خود را برای عبادت ترک می­ کردند، آنها (شبکه­ های فراملی) را به عنوان واقعیت های ملموس تجربه می ­کردند و دنیایی را کشف می­ کردند که همیشه به عنوان ترکیبی متحول از ملت های ساخته دست بشر به آن نگاه نمی­ کردند، بلکه (آنها را) به عنوان خلقت یکپارچه (مترجم: در کنار دیگر مخلوقات) خدا می ­دانستند.

[1] - Robert R. Bianchi

[2] -Stewart Gordon

[3] -Asia Was the World

[4] -Venetia Porter

[5] -The Art of Hajj

[6] -Robert R. Bianchi

[7] -Amin Maalouf

[8] -Robert R. Bianchi

[9] The Oxford Encyclopedia of the Islamic World in Oxford Islamic Studies Online.

[10] -ziyārahs

[11] -madrasahs

[12] -ṭarīqahs

[13] -daʿwah

[14] -Multan

[15] -Ajmer

[16] -Quanzhou

[17] -Demak

[18] -Yogyakarta

[19] -Fez

[20] -Cairo

[21] -Kano

[22] -Touba

[23] -Harar

[24] -franca : ( زبان بی المللی، گویش مختلط ) زبانی که بین مردم یا گروهی که زبان مشترکی با هم ندارند و زبان های مادری یکسانی ندارند به عنوان زبان سوم مطرح می شود و با آن ارتباط برقرار می کنند را Lingua Franca می گویند. شاید با گفتن چند مثال بهتر بتوانید با آن آشنا شوید. از نظر ریشه لغویLingua به معنی زبان وFranca ازFrankish می آید که در دوره بیزانسی به تمامی زبان های اروپای غربی اطلاق می شد.جوامع بشری به دلایل بسیار زیادی ممکن است شکل بگیرند. به عنوان مثال دلایل مذهبی ، سیاسی ، دیپلماتیک ، بازرگانی و … افرادی که در این جمع حاضر می شوند به هر حال نیاز به برقراری نوعی ارتباط دارند. از زبانی که این افراد در گروه های مختلف به صورت مشترک برای ارتباط استفاده می کنندLingua Franca می گویند.مثلا در طول تاریخ و مراسم حج در گذشته زبان عربی به عنوان زبانی مشترک بین افراد استفاده می شد. اگر کمی جلوتر بیاییم در حال حاضر زبان انگلیسی را می توان Lingua Franca در دیپلماسی ، سیاست و تجارت دانست.در گذشته زبان فرانسه به عنوان زبان دیپلماسی شناخته می شد. می توان دید به دلیل تغییر موقعیت کشور ها و زبان ها در طول تاریخ امکان تغییر Lingua Franca ها وجود دارد.

[25] -Diaspora : اقوام پراکنده، جوامع مهاجر

[26] - Konya

[27] - Yogyakarta

[28] - Kano

[29] - Kashgar

[30] - soul

[31] - whirling dervishes

[32] - Anatolian tiger

[33] -Yogyakarta

[34] - Muhammadiyah

[35] - Sumatra

[36] - Sulawesi

[37] - Nusa Tenggara

[38] - Yogyakarta

[39] - Yogyakarta

[40] - Wali Sanga

[41] - Yogyakarta

[42] - Kano

[43] - Hausa

[44] - African savanna

[45] - Kano

[46] - Kano

[47] - Kano

[48] - Kano

[49] - Abuja

[50] - Kashgar

[51] - Kashgar

[52] - Uighurs

[53] - Kyrgyz

[54] - Kazakhs

[55] - Tajiks

[56] - Türkmens

[57] - ürümqi

[58] - Xinjiang

[59] - Uighur

[60] - Kashgar

[61] - ürümqi

[62] -Id Gah Mosque

[63] - Uighur

[64] - Kashgar