ملاک عاق والدین شدن یا نیکوکار بودن نسبت به آن دو ، از منظر امام صادق علیه السلام

بسم الله الرحمن الرحیم

فرخنده میلاد گل سر سبد عالم خلقت کاروان سالار سلسله نبوت موعود تمام انبیا حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله

و همچنین میلاد مسعود ششمین وصی و جانشین برحقش امام بحق ناطق جعفر بن محمد الصادق صلوات الله علیهما مبارک و خجسته باد .

یکی از مسائل بسیار مهمی که نقش برجسته در زندگی دنیوی و اخروی انسان دارد مسئله ی نیکوکاری نسبت به پدر و مادر و یا خدای نکرده عاق والدین شدن است

امام جعفر صادق علیه السلام در این زمینه سخن نورانی و راهگشای دارد که می توان گفت یکی از مهم ترین ملاک عاق والدین شدن یا نیکوکار بودن نسبت به آن دو می باشد.

آن حضرت می فرمایند :

" ان من حق الوالدین علی ولدهما ان یقضی دیونهما و یوفی نذورهما و لا یستسب لهما فاذا فعل ذلک کان بارا و ان کان عاقا لهما فی حیاتهما و ان لم یقض دیونهما و لم یوف نذورهما و استسب لهما- کان عاقا و ان کان بارا فی حیاتهما ؛

از جمله حق پدر و مادر بر فرزند شان این است که :

دیون و بدهکاری های آن دو را پرداخت نماید ؛

نذرهای پدر و مادر را انجام دهد ؛

و باعث سب و نا سزاگویی به پدر و مادر شان نشود ( یعنی کاری نکند که مردم به پدر و مادرشان نا سزا بگویند).

زمانی که این کارها را انجام داد نیکوکار و احسان کننده نسبت به پدر و مادرش به شمار می رود ، هرچند در زمان حیات آن دو ، عاق والدین بوده است.

اما اگر دیون و بدهکاری های پدر و مادر را نپردازد ؛

به نذرهای آن دو وفا نکند ؛

و باعث سب و نا سزا گویی به پدر مادر شود

در این صورت عاق والدین می شود هرچند در زمان حیات آن دو نیکوکار به والدین بوده باشد ".

مشکاه الانوار فی غرر الاخبار ؛ ص163.

نکته ای قابل دقت اینکه :

در برخی موارد دیده می شود که فرزند یا فرزندانی بعد از دنیا رفتن والدین شان هزینه های زیادی در برگزاری ختم و فاتحه گیری ، آوردن تاج گل ، تزیین قبر ، برگزاری مراسم سالگرد ، و... هزینه های سنگینی می کنند ؛ هرچند این کارها در جای خودشان خوب و قابل تحسین است ؛ ولی در پرداخت دیون و بدهکاری والدین شان همچنین در ادای حقوقی به عهده ی آن دو است اعم از حق الناس مانند بدهکاری و خمس و زکات و... ، یا حق الله مانند انجام نذر ، انجام حج اگر مستطیع بوده و به حج نرفته بوده اند و ... کوتاهی می کنند در حالی انجام این کارها به مراتب مهم تر از کارهای اولی است بلکه انجام این کارها واجب و کارهای اولی مستحب است .

در قدم اول بایستی دین و بدهکاری والدین پرداخت شود و این مساله این قدر مهم است که این کار باید از اصل ترکه و قبل از تقسیم آن به ورث پرداخت شود .