مهران نظیفی
14 یادداشت منتشر شدهجایگاه بسیار مهم و حیاتی سمت مدیر منابع انسانی
اهمیت جایگاه مدیرمنابع انسانی
وقتی صحبت از مدیریت منابع انسانی به میان می آید، نیازمند است به پیچیدگی ها و دشواریها و دقت نظرهای بسیار ظریف و حیاتی مورد نیاز این فرایند اشاره مختصری گردد، زیر بدون درک عمیق از مشکلات و موانع و سختی های این مسیر که شباهتی قابل بیان به قله کوه یخی دارد، امکان شناختن شایستگی های کلیدی مورد نیاز برای انجام وظایف دراین شغل مقدور نخواهد بود. مدیریت منابع انسان کارچندان ساده ای نیست، مسئولیت سنگین مدیریت منابع انسانی را بردوش هرکس نمی توان گذاشت، زیرا مدیر منابع انسانی در مرکز خردخانه سازمان قرار گرفته و در صورت انتصاب فرد ناکارامد، می تواند اتش به خرمن سرمایه های انسانی انداخته و زنجیره ای از تهدیدها را بر اثر تصمیمات اشتباه پیدا و پنهان ایجاد نماید. آسیب های وارد شده بر ساختارسازمانی فاجعه بار خواهد بود و کلیه تصمیمات استراتژیک تحت تاثیر بازخورد عملکرد نامناسب مدیر منابع انسانی ناکارامد قرار خواهد گرفت.
وظایف اصلی مدیر مناع انسانی چیست؟
مدیر منابع انسانی وظیفه تشکیل تیم منابع انسانی متخصص برای انجام برنامه ریزی، نظارت بر اجرای فرایندهای منابع انسانی(جذب و استخدام، مدیریت ارزیابی عملکرد، جانشین پروری، نظام جبران خدمات، برگزاری نظر سنجی رضایتمندی شغلی، اتخاذ تصمیمات اصلاحی جهت بهبود فرایندهای منابع انسانی، نظارت بر تدوین برنامه های آموزشی کارکنان و رصد فرهنگ سازمانی جهت مهیا نمودن بسترهای رشد و بالندگی و در همسو نمودن برنامه های مدیریت منابع انسانی با استراتژی های سازمان را با درنظرگرفتن اخلاق کاری و راه شرفتمندانه بر عهد دارد.
مدیر منابع انسانی با داشتن شخصیت مزین به صراحت گفتار، صداقت و منش، با برنامه ریزی و نظارت بر فرایند های منابع انسانی، مدیریت استعدادها را در قالب سیستمی مشتمل بر قواعد و قوانین برای بقای سازمان تضمین می کند، مدیر منابع انسانی در ایجاد محیطی پویا برای ایده ها، خلاقیت ها و بیان نظرات و انتقادات و شنیده شدن صدای کارکنان را توسط رهبران سازمان به صورت نظامند،میسر می کند. مدیر منابع انسانی در ایجاد سیستم جانشین پروری قدرتمند و پویا با فرایند های منطقی و عملکرد محور به منظور شناسایی مناسب ترین افراد برای رسیدن به سمت های کلیدی نقش اساسی دارد. پس هرچه وظایف و نقش های کلیدی شغل مدیر منابع انسانی را تجزیه تحلیل می کنیم، در قالب تفکر سیستمی تاثیرات آن را به همه ارکان سازمان بیشتر و بیشتر می بینیم و در نهایت می خواهم بگویم مدیر منابع انسانی یکی از گرانترین مدیران در بازارکار کشورهای توسعه یافته قراردارد، زیرا مدیر منابع انسانی از عمق وجود فکری و ذهنی کارکنان مناسب استخدام شده تا حفظ تعلق خاطر کارکنان موثردر برابر کمیت و کفیت این موضوع مسئول و پاسخ گو می باشد.
شایستگی مورد نیاز برای یک مدیر منابع انسانی:
داشتن شایستگی شغلی یکی از مهم ترین بخش قابل توجه در گزینش و انتخاب مناسب ترین نفر برای سپردن مسئولیت مرتبط با آن شغل می باشد، زیرا بر محور این شایستگی های مشخص شده است که امکان ارزیابی های دقیق تر از اشخاص مورد نظر محیا می شود.
شایستگی ها در سه دسته دانشی، توانایی، مهارتی، دسته بندی می شوندکه شناخت شایستگی های کلیدی می تواند مسیر شناسایی مناسب ترین نفر برای شغل مورد نظر را هموار نماید و همچنین می توان به کمک آنها ارزیابی لازم را در کمترین زمان از نتیجه انتصاب بدست آورد.
برای مدیر منابع انسانی شایستگی های مورد نیاز از لحاظ دانشی که بسیار مهم و حیاتی می باشد، دانش بروز و مرتبط با مدیریت، و تسلط او به دانش عمومی و مدیریت با داشتن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی می باشد و برای تکمیل این شایستگی باید نفر مورد نظر جهت سپردن شغل مدیریت منابع انسانی دانش تخصصی مدیریت منابع انسانی را نیز آموخته و در این خصوص بتواند برنامه های راهبردی ارائه کند بطوری که در فرایند مصاحبه از جنبه های مختلف تخصص مدیریت منابع انسانی خود در مواردی نظرات مستقل خود را بر پایه ی تجربه کاری که حاصل مطالعه و کاوش و تفکر می باشد بر مدار اصول و قاعده و استاندارد بیان می دارد و هرچه در این حوزه دانش او عمیق تر باشد به نکات ظریف و موثر بر تکانه های سیستم اشاره های درست نموده و چالش های پیش روی او در این حوزه از پیچیدگی های خاص خود برخوردار خواهد بود. و همچنین راه حل های ارائه شده دارای ساختار دانش و تجربه خواهد بود.
مفهوم توانایی و مهارت و تفاوت آنها
میان مفهوم توانایی با مهارت باید تفاوت قائل شد، معمولا خیلی ها این دو واژه را بصورت مترادف استفاده می کنند که درست نیست، به مجموعه ایی از واکنشهای فکری و ذهنی که یک فرد در زمان انجام کار باید از خود نشان دهد را توانایی می گویند توانایی ها را می توان همچون یک ابزار اساسی تصور کرد که افراد با آنها با تاثیرات ژنیتکی بدنیا می آیندتا بتوانند در دنیایی پیرامون خود با محوریت حفظ بقا زندگی کنند، ساختار توانایی های انسان را هوش و میزان هوش را بهره هوشی بالا و پایین تحت تاثیر خود قرار می دهد. توانایی های عمومی نظیر، قدرت حافظه، خوب توجه کردن، توانایی مقایسه، تجزیه تحلیل، تسلط برگفتار، پس همه افراد دارای توانایی های فکری هستند اما میزان آن و بستگی به ضریب هوشی متفاوت و بالا پایین است.
توانایی های ذهنی و ادارکی :مدیر منابع انسانی باید قادر باشد با ایجاد یکپارچگی و هماهنگی سرمایه های انسانی را همسو با استراتژی های سازمان هدایت نماید. از سازمان بعنوان یک کل درک وسیع تری داشته باشد بطوری که در تفکر سیستمی کمتر و یا اصلا خطا ننموده و اثر مرکب تصمیمات را قبل از اتخاذ آنها در کلیت ساختار سازمان درک نماید. توانایی های مورد نیاز برای مدیر مدیر منابع انسانی باید از لحاظ توانایی های ذهنی و حافظه و بهره هوشی مورد نیاز برای انجام درست کارها سنجیده شود.
مهارت اکتسابی بوده و با تاثیر توانایی های او، علاقه و شرایط یادگیری یک نفر در انجام کاری سرآمد و خبره می شود، میزان مهارت و ریشه های آن می تواند از سنین کودکی به اندازه توان فکری و جسمی یک فرد شروع به رشد کند و تا سنین بالاتر نیز ادامه داشته باشد. پس مهارت پاداش تلاش و کوشش با چاشنی علاقه برای انجام کاری است که به یاری به تناسب نیاز به توانایی های ذاتی در یک فرد رشد می کند. یکی سریعتر یاد می گیرد و دیگری نیاز به تلاش بیشتری برای یادگیری دارد.
مهارت های مورد نیاز و کلیدی برای یک مدیر منابع انسانی، کار تیم سازی، ایجاد انگیزش، الهام بخش بودن، مهارت بیان، مهارت حل مسئله، مهارت تفکر سیستمی، مهارت تحلیل داده، پ
حال که اشاره مختصر و مفیدی به شایستگی های مورد نیاز سمت مدیر منابع انسانی شد به یکی از چالشهای پیش روی این شغل و شاغل آن با توجه به اینکه در کشوری درحال توسعه هستیم و زیر ساخت های فرهنگی کشور در زمینه کار دستخوش تغییرات فروانی قرار گرفته نکاتی چند را بیان می دارم.
اختیارات مدیر منابع انسانی : یکی از چالشهای پیش روی مدیر منابع انسانی همین مسئله است اگر یک مدیر منابع انسانی متخصص در حوزه HR از جایگاه شغلی خود درک درستی داشته باشد، در زمان پذیرش مسئولیت اولین و مهمترین مسئله ای که باید قبل پذیرش این مسئولیت به آن توجه کند میزان اختیارات واقعی مدیر منابع انسانی از حقیقت تا واقعیت موجود و چند و چون جایگاه واقعی مدیر منابع انسانی در آن سازمان می باشد.
اگر متوجه شود مدیر منابع انسانی در آن سازمان اختیارات کافی را برای راهبری شریکان راهبردی خود ندارد، و در تصمیم گیری ها نقش چندان موثری ندارد هرگز زیر بار این مسئولیت نخواهد رفت زیرا او بهتر می داند در صورت قبول این مسئولیت و نداشتن اختیار کافی در حوزه های مختلف نظیر جذب و استخدام، جانشین پروری، نظام جبران خدمات ، شایسته سالاری چالشها و مشکلات فراوانی بوجود خواهد امد و در هر صورت کسی غیر مدیر منابع انسانی را مسئول و پاسخگو نخواهند دانست.
بهلول نظیفی