ویژگی های اخلاقی رسول خدا صلی الله علیه وآله ( قسمت اول : حسن خلق و امانتداری )

بسم الله الرحمن الرحیم

1 ) خوش اخلاقی

متخلق بودن رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) به فضایل اخلاقی آن چنان زیاد و گسترده است که قرآن کریم آن را بزرگ دانسته و از آن با وصف عظیم یاد می کند:« و انک لعلی خلق عظیم ، و به راستی که تو بر خلق و خوی بزرگی هستی » (قلم/ 4 ). شایان توجه است که قرآن متاع دنیا را با آن گستردگیش ، قلیل می شمارد:« متاع الدنیا قلیل »( نساء/ 77 ). اما اخلاق پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله )را عظیم بیان می کند. پس خود حدیث مفصل بخوان ازاین مجمل .

اخلاق رسول خاتم(صلی الله علیه و آله ) برابربا قرآن بود چنانکه گفته اند : « کان خلقه القرآن » ( شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ، ج6 ، ص 340 ). همانطور که حقیقت قرآن کریم برای غیرمعصوم قابل درک نیست ، قله های عظیم اخلاقی رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) نیز، قابل درک نیست ، بنابراین ، انسانهای عادی ، تنها گوشه ازحقیقت نبوت و عظمت اخلاقی آن حضرت را شناخته و ایمان می آورند.

امیرمومنان(علیه السلام ) نیز ، گستره اخلاقی آن حضرت را آن چنان وسیع بیان می کند که تمام مردم را فرا می گرفت وآن چنان به مردم رافت ورحمت داشت که نه مثل پدر ، ونه پدر عادی ، بلکه پدرمهربان بود:« قد وسع الناس منه خلقه و صار لهم ابا رحیما » ( معانی الاخبار ، ص 82 ). درسخن دیگرامام علی(علیه السلام) ، به گوشه از اخلاق عظیم اجتماعی آن حضرت چنین اشاره می کند:« کان دائم البشر ، سهل الخلق ، لین الجانب... دائما خوشرو ، ملایم و خوش برخورد بود »( معانی الاخبار ، ص 83 ).

آری پیامبرخاتم(صلی الله علیه و آله ) که «رحمه للعالمین » (انبیاء/ 107 ) ومظهر رحمت واسعه خدای سبحان است (که فرمود:« رحمتی وسعت کل شیء » (اعراف/ 156 ) ، اخلاق و رحمتش همه مردم را فرا می گیرد:« قد وسع الناس منه خلقه».

2 ) امانتداری

امانتداری رسول خاتم(صلی الله علیه وآله ) آن چنان معروف بود که حتی قبل از نزول وحی بر او، قریش او را «محمد امین» می گفتند. باتوجه به همین امانتداری ، صداقت و خوش اخلاقی او بود که حضرت خدیجه(سلام الله علیها ) پیشنهاد همکاری درتجارت با او را داد .

قرآن کریم درباره امین بودن او می فرماید:« مطاع ثم امین » ( تکویر/21 ). درتفسیرقمی می نویسد: این فضیلت مخصوص پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله ) است وبه هیچ یک از انبیای دیگر چنین لقبی را ، نداده است .( تفسیر القمی ؛ ج2 ؛ ص408 ).

امام علی(ع) نیز ، درتوصیف ومعرفیی پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله ) از این واژه ، زیاد استفاده کرده است دریکجا می فرماید:« پیامبرامین و مورد اطمینان وگواه روزقیامت است » ( نهج البلاغه ، خطبه 106 ). درجای دیگر، آن حضرت را امین وحی پروردگار( همان ، خطبه 173 ) و امانتدار پسندیده معرفی می کند:« و امینه الرضی... » ( همان ، خطبه 185 ).