فهمیدن تاریخ، فقط رجوع به کتاب نیست!

فهم خیلی از روایات تاریخی نیاز به منابع مکتوب ندارد. یعنی لازم نیست برای فهمیدن آنها حتما به کتاب و سند مکتوب و یا مقالات رجوع کنیم؛ بلکه صرفا با چیدن گزاره ها و روایات در کنار هم پی به درستی و یا نادرستی آن روایت و یا گزاره میبریم.

 وقتی از مطالعه تاریخ سخن می گوییم، ذهن بسیاری از ما بی درنگ به سمت کتاب ها و منابع مکتوب می رود. اما واقعیت این است که تاریخ تنها در صفحات کتاب ها محصور نشده است. گاهی یک بنای قدیمی، یک شیء ساده در موزه، یا حتی روایت های شفاهی نسل های پیشین، می توانند همان اندازه – و حتی بیشتر – از کتاب ها به ما آگاهی تاریخی بدهند. تاریخ در خیابان های شهر، در سنگ نوشته ها، در موسیقی و آیین های محلی و حتی در زبان و واژگان روزمره حضور دارد. بنابراین، برای فهم گذشته، کافی است چشم و گوش خود را بازتر کنیم و تاریخ را نه فقط در کتابخانه، بلکه در زندگی روزمره، آثار فرهنگی و نشانه های ماندگار جامعه جست وجو کنیم.

تاریخ یک تجربه زنده است؛ چیزی که در رفتار مردم، معماری شهرها، غذاها، پوشش ها و حتی در ضرب المثل ها و ترانه های عامیانه می توان آن را دید و لمس کرد. هر بار که به یک بازار سنتی سر می زنیم، به یک اثر هنری قدیمی نگاه می کنیم یا به قصه های مادربزرگ گوش می دهیم، در حقیقت بخشی از تاریخ را تجربه کرده ایم. این نگاه کمک می کند تا تاریخ فقط یک متن خشک در کتاب نباشد، بلکه به صورت جریانی جاری در زندگی روزمره مان حضور داشته باشد.