سجود تمییز

[محیی الدین ابن عربی]

نسبت ناظر و نسبت عامل – بدان! نسبت ناظر، نسبت عامل نیست، زیرا ناظر کسی است که از عامل قبول می کند، و عامل کسی است که در این ذاتی که محل ظهور عمل است – هر عملی که می خواهد باشد – تصرف می کند، در این صورت توبه، از صاحب این کشف تصویر و صورت می گیرد و اینجا، خدا تواب است، و این نهایت مشهد (محل شهود) او می باشد، لذا به طاعات، بر هر حالی که باشد شتاب می ورزد و توقف را جایز نمی شمارد. زیرا انفاس مال او نیست و تکلیف جز در اینجا نمی باشد، و روز رستاخیز که به سجود کردن خوانده می شوند (مفهوم آیه – 42 / قلم) آن سجود تمییز است – نه سجود ابتلا و امتحان – لذا در خواندن به سجود – در آخرت – آن کس که برای خدا سجده کرده، از کسی که از روی تقیه و ریا سجده کرده است امتیاز می یابد، اما در دنیا، این امر (امتیاز) به جهت اختلاط و آمیزش صورت ها به یکدیگر قابل امتیاز نمی باشد. (1)

***

[یزدانپناه عسکری]

سجود تمییز، تصدیق سایه و تصویر از شامگاه مواجهه تا بامداد واقعه در محل شهود است.

_____________

1 - فتوحات مکیه جلد پنجم ، شیخ محی الدین ابن عربی ، ترجمه ، تعلیق ، محمد خواجوی- تهران : انتشارات مولی، 1383 صفحه 119 ، 120

- [(نسبه الناظر و نسبه العامل) فاعلم ان نسبه الناظر ما هی نسبه العامل. فالناظر من یقبل من العامل، و العامل هو المتصرف فی هذه الذات، التی هی محل ظهور العمل، ای عمل کان. فتتصور التوبه من صاحب هذا الکشف. و یکون الله هو التواب هنا. و هذا اقصی مشهده! فلیسارع الی الطاعات، علی ای حال کان. و لا یتوقف! فان الانفاس لیست له. و لا تکلیف الا هنا. و یوم القیامه" اذ یدعون الی السجود"- (فذاک) سجود تمییز. لا سجود ابتلاء. فیتمیز، فی دعاء الآخره الی السجود، من سجد لله، ممن سجد اتقاء و ریاء. و فی الدنیا لم یتمیز (ذلک): لاختلاط الصور. (محیی الدین بن عربی، الفتوحات المکیه (عثمان یحیی)، 14جلد، دار احیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1994 م. ج8، ص: 367 ، 368)]

- یوم یکشف عن ساق و یدعون الی السجود فلا یستطیعون - القلم/42