ضرورت رویکرد بلوغ و تدریجی در تحول فرهنگ و رفتار سازمانی

تحول فرهنگ سازمانی یک فرایند تدریجی و بلوغ یابنده است و نمی توان آن را با اقدامات دفعی و کوتاه مدت به نتیجه رساند. فرهنگ سازمانی شامل ارزش ها، باورها و رفتارهای مشترک است که طی سال ها شکل گرفته و به کندی تکامل می یابد. به همین دلیل، هرگونه تغییر پایدار نیازمند رویکرد بلوغ یافته مرحله ای است که طی زمان و به صورت گام به گام پیاده سازی شود. تحقیقات نشان می دهد بهبود سطح بلوغ سازمانی یک فرایند تدریجی مبتنی بر بهبود مستمر است. در این رویکرد به جای تغییرات ناگهانی، سازمان با خودبهسازی مداوم از وضعیت فعلی به وضعیت مطلوب حرکت می کند.

رویکردهای علمی نیز بر گام بندی تغییرات فرهنگی تاکید دارند. برای مثال، مدل سه مرحله ای لوین (Schein) پیشنهاد می کند ابتدا فرضیات و رفتارهای قدیمی «ذوب» (Unfreeze) شوند، سپس تغییرات جدید با «تغییر» (Change) در رفتار و الگوها نهادینه گردد و در نهایت با «انجماد مجدد» (Refreeze) فرهنگ جدید پایدار شود. همچنین مدل های گام به گام مانند مدل ۸ مرحله ای کاتر، مرحله دوم تحول را «ایجاد ائتلاف راهبری» برای هدایت تغییر عنوان می کنند که نشان دهنده اهمیت پیشروی تدریجی با مشارکت رهبران است. به طور کلی، تغییر فرهنگ یک شبه اتفاق نمی افتد؛ بلکه نیازمند برنامه ریزی بلندمدت، صبر سازمانی و حرکت تدریجی بر اساس چارچوب های معتبر است. به کارگیری مدل های بلوغ سازمانی نیز سودمند است؛ این مدل ها وضعیت سازمان را در سطوح تکاملی مختلف تعریف کرده و خصایص مشترک هر سطح بلوغ را تبیین می کنند تا سازمان بداند چگونه از سطحی به سطح بالاتر گذر کند.

نکته مهم دیگر هم راستاسازی تغییر فرهنگی با استراتژی سازمان است. پژوهش های مشاوره ای تاکید دارند که زمانی احتمال موفقیت تحول بیشتر خواهد بود که تغییرات فرهنگی در امتداد اهداف استراتژیک و ارزش آفرینی شرکت تعریف شوند. در واقع، فرهنگ باید به تدریج طوری تکامل یابد که پشتیبان اجرای راهبرد سازمان باشد. این امر مستلزم حمایت مداوم مدیران ارشد و درگیر بودن آنها در کل فرایند است. اگر مدیرعامل صرفا موضوع فرهنگ را به سطوح پایین تفویض کند و تنها در جلسات کمیته ای به آن بپردازد، تغییر واقعی رخ نخواهد داد. بنابراین تعهد و مشارکت فعال رهبری در کل مسیر تحول ضروری است.

به طور خلاصه، اتخاذ رویکرد بلوغ محور و تدریجی در مدیریت تغییر فرهنگی، با تکیه بر چارچوب های علمی و الگوهای مرحله ای، به سازمان امکان می دهد ضمن کاهش مقاومت ها، تغییرات عمیق تری در ارزش ها و رفتارها ایجاد کند. نتایج چنین رویکردی پایدارتر بوده و احتمال موفقیت تحول را ارتقا می بخشد. سازمان های بالغ در این زمینه می توانند چالش ها را به فرصت تبدیل کرده و از طریق بهبود مستمر به مزیت رقابتی دست یابند.