نقش معلم:تسهیل گر یادگیری

در چشم انداز نوین آموزش، معلم دیگر تنها منتقل کننده اطلاعات نیست، بلکه به عنوان تسهیل گر یادگیری شناخته می شود؛ کسی که بستر مناسب را برای رشد همه جانبه دانش آموزان فراهم می سازد. این تحول در نگرش، ریشه در نظریات روان شناختی مانند دیدگاه ژان پیاژه دارد که بر تعامل فعال کودک با محیط و ساختار ذهنی تاکید دارد.
معلم تسهیل گر، فرآیند یادگیری را با توجه به مراحل رشد شناختی دانش آموزان برنامه ریزی می کند؛ از جمله مرحله عملیات عینی که ویژگی آن توانایی حل مسئله های ملموس، طبقه بندی، و درک روابط منطقی است. این رویکرد به معلم کمک می کند تا روش هایی متناسب با توان فکری کودک انتخاب کند و فرایند آموزش را به تجربه ای شخصی و لذت بخش بدل سازد.در چنین رویکردی، معلم به جای تحمیل مفاهیم، موقعیت هایی برای تجربه و کشف فراهم می سازد. فعالیت هایی مانند پروژه های گروهی، بازی های فکری، و بحث های آزاد به دانش آموزان امکان می دهد تا مفاهیم را با تفکر مستقل درونی سازی کنند. این یادگیری عمیق تر، پایدارتر و مرتبط با زندگی واقعی خواهد بود.
همچنین، معلم تسهیل گر فضایی انگیزشی و امن ایجاد می کند که در آن دانش آموز می تواند احساس امنیت، اعتماد و آزادی در بیان اندیشه های خود داشته باشد. این فضا بستری است برای شکل گیری مهارت هایی چون همدلی، همکاری، حل مسئله و خودتنظیمی.

ارزیابی در چنین رویکردی، تنها سنجش دانسته ها نیست، بلکه فرایند بازخورد مستمر برای رشد فردی و تقویت توانمندی های شناختی و اجتماعی است. معلم به جای نمره دهی خشک، درگیر فرآیند یادگیری دانش آموز می شود و او را در مسیر رشد همراهی می کند.

یکی دیگر از وظایف معلم تسهیل گر، شناخت تفاوت های فردی میان دانش آموزان است. او با درک سبک های یادگیری متفاوت، مسیرهای متنوعی برای رسیدن به اهداف آموزشی طراحی می کند؛ گاهی با راهنمایی مستقیم، گاهی با ارائه چالش، و گاهی با دعوت به همکاری گروهی.
معلم تسهیل گر نه فرمانده کلاس، بلکه راهنمایی انعطاف پذیر است؛ کسی که به دانش آموز کمک می کند تا سوالاتش را پیدا کند، نه فقط پاسخ ها را. این نقش نیازمند آگاهی از مفاهیم روان شناسی رشد، مهارت های ارتباطی موثر، و رویکردی انسانی و پویاست.
در چنین سیستم آموزشی، هدف تنها انتقال اطلاعات نیست، بلکه پرورش ذهن های خلاق، متفکر و توانمند برای رویارویی با مسائل دنیای واقعی است. آموزش تبدیل به فرایندی مشارکتی، پویا و معنادار می شود که در آن دانش آموزان خود را نه گیرنده ی دانش، بلکه سازنده ی معنا می بینند.

در نهایت، معلم تسهیل گر همانند معمار یادگیری عمل می کند؛ کسی که با طراحی دقیق محیط، ابزار و تجربه های آموزشی، مسیر رشد را هموار می سازد و با اعتماد به توانایی های کودک، به او فرصت می دهد تا اندیشیدن را بیاموزد و خود را در فرآیند یادگیری بشناسد.