جامعه مدنی قدرتمند دولت پاسخگو

در جهان امروز، گفت وگوی میان مردم و دولت ها، دیگر صرفا یک آرمان نیست؛ بلکه به ضرورتی غیرقابل چشم پوشی بدل شده است. جامعه ای که در آن نهادهای مدنی پرتوان، فعال و مطالبه گر حضور دارند، بیشتر در مسیر توسعه پایدار، عدالت اجتماعی و حکمرانی کارآمد حرکت می کند. در مقابل، دولتی که پاسخ گو باشد، نه تنها موجب اعتمادسازی در میان شهروندان می شود، بلکه بستر لازم برای مشارکت موثر آنها در اداره امور را فراهم می کند

جامعه مدنی به مجموعه ای از نهادها، انجمن ها، سازمان های مردم نهاد (NGOها)، رسانه های مستقل و گروه های اجتماعی اطلاق می شود که خارج از چارچوب رسمی دولت، اما در تعامل با آن فعالیت می کنند. این نهادها می توانند نقش هایی حیاتی در ارتقای آگاهی عمومی، نظارت بر عملکرد نهادهای دولتی، حمایت از حقوق بشر، محیط زیست، سلامت و سایر حوزه های حیاتی ایفا کنند.

و توانایی دارد تا در مسیر اصلاحات واقعی، مشاوره های تخصصی و نظارت عمومی نقش آفرینی کند.

جامعه مدنی درایران گرچه آغاز آن درانقلاب مشروطه بوده اما باید اذعان نمود موتومحرکه آن اززرمان استقراردولت اصلاحات وبا اهتمام سید محمدخاتمی روشن وبه یک گفتمان عمومی تبدیل شد وامروزه بدل به یک درخت تناوری شده که همگان ازمحصول آن برخوردارند.

نقش مردم در تقویت جامعه مدنی

مردم در فرآیند شکل گیری جامعه مدنی نقشی بی بدیل دارند. زمانی که شهروندان خود را تنها دریافت کننده خدمات نمی دانند و نقش فعال در امور کشور ایفا می کنند، بنیان های جامعه مدنی تقویت می شود. مشارکت در سازمان های داوطلبانه، حضور در برنامه های اجتماعی، حمایت از رسانه های مستقل و دفاع از حقوق عمومی، از راه های توسعه جامعه ای مدنی تر است

نقش جامعه مدنی در تحقق پاسخ گویی دولت

نهادهای مدنی با تبیین مطالبه عمومی، ایجاد اجماع کارشناسی و فعالیت رسانه ای، مسیر پاسخ گویی دولت را هموار می کنند. شهروندانی که خود را مسئول سرنوشت کشور می دانند، با مطالبه گری فعال و حضور در نهادهای مدنی، وزن اجتماعی جامعه را بالا می برند.

نمونه ای تاثیرگذار در ایران

در رویدادی تازه، جامعه مدنی ایران بار دیگر قدرت خود را نشان داد. پس از ارائه لایحه ای از سوی دولت پزشکیان که هدف آن محدودسازی آزادی بیان و اندیشه تلقی می شد، موجی از مخالفت های مدنی شکل گرفت. نهادهای مردم نهاد، حقوقدانان، دانشگاهیان و رسانه های مستقل با انجام کمپین های گسترده، جلسات کارشناسی و بیانیه های متحد، موفق شدند دولت را به بازنگری و در نهایت پس گرفتن این لایحه وادار کنند.

این واقعه نمادی روشن از تاثیرگذاری مستقیم جامعه مدنی بر فرآیندهای قانون گذاری و سیاست گذاری عمومی است؛ نمونه ای از پیروزی عقلانیت، گفت وگو و همبستگی شهروندان.

هرچند آرمان جامعه مدنی قدرتمند و دولت پاسخ گو، شیرین و خواستنی است، اما در عمل با موانعی نیز مواجه است:

محدودیت های قانونی و سیاسی در جامعه ایران ، بی اعتمادی میان دولت و نهادهای مستقل ، ضعف زیرساخت های ارتباطی و اطلاعاتی و عدم آموزش مناسب شهروندان برای ایفای نقش موثرازجمله این موانع است. البته جای خوشحالی است که دولت اقای پژشکیان حامی جامعه مدنی قوی وموثر است ودرطی یکساله ازعمر دولت ، اهتمام ویژه ای به تعامل ، گفت وگو وزمینه مشارکت برای همکاری بااحزاب ، رسانه ها ، نهادهای صنفی مستقل همچون انجمن های علمی

را فراهم نموده و استرداد لایحه محدوسازی فضای آزادی بیان واندیشه اوج این اهتمام است.
مسیر پیش رو

اگرچه چالش هایی همچون محدودیت های قانونی، ضعف زیرساخت های اطلاع رسانی و بی اعتمادی میان مردم و دولت وجود دارد، اما قدرت جامعه مدنی در ایران ثابت کرده است که با وحدت، آگاهی و مقاومت مدنی، اصلاحات ممکن و ماندگار خواهند بود.جامعه ای که در آن مردم آگاه، نهادهای مستقل و رسانه های آزاد فعالیت می کنند، بی تردید دولتی پاسخ گوتر، شفاف تر و مردمی تر خواهد داشت.جامعه ایران درحال حاضر با بحرانهای درهم تنیده ای مواجه شده وراهی جز بازگشت به مردم برای عبورازاین بحران های پیش روندارد .امروزه توان واراده مردم درجامعه مدنی نهادینه شده وزمان آن فرارسیده که جامعه مدنی با تمرکزروی موضوعات وبحرانهای اساسی نظام حکمرانی

درسیاست داخلی ، سیاست خارجی ، اموراقتصادی ، اموراجتماعی وفرهنگی به کمک دولت بیاید وهمره با دولت اقای پزشکیان گام به گام برای حل چالشهای پیش رو وارد عمل شود. جبهه اصلاحات ایران می تواند پیشگام بیان مطالبات مردم وچالشهای اولویت دار عمل نماید وجامعه مدنی رادراین مسیر پشتیبانی وهمراهی نماید.

- آینده ای روشن با تعامل مردم و دولت

در دنیای پرفراز و نشیب امروز، تحقق حاکمیت پاسخ گو و جامعه مدنی نیرومند نه تنها ممکن، بلکه ضروری است. همدلی میان مردم و حاکمان، گامی بلند در مسیر توسعه و ثبات است. سرمایه اجتماعی، بر پایه اعتماد، مشارکت و شفافیت ساخته می شود؛ و این دقیقا همان زیربنایی ست که جامعه مدنی قدرتمند بنا می نهد.

جامعه ایران درشرایط نه جنگ ونه صلح قراردارد واین شرایط چنانجه بخوبی درک وانالیز نشود می تواند تهدیدی حتی برای امنیت ملی کشور باشد اما اگر به درستی ارزیابی شود می تواند فرصت های برای گذرازاین شرایط وترسیم چشم اندازی روشن وامید بخش برای آینده ای بهتر فراهم گردد.

جامعه مدنی ایران ازاین قدرت موثر برخورداراست که چنانچه نظام حکمرانی صدای احزاب ، رسانه ها ، انجمن های صنفی ، اشخاص حقیقی وموثر را شنیده وخودرا مسئول وپاسخگو دربرابر ملت بداند می تواند به افزایش سرمایه اجتماعی ، انسجام ملی وهمدلی ووفاق کمک نموده و دولت را توانمند برای حل مسائل اساسی جامعه بنماید جامعه ایرانی امروزه بیش از ازهرزمان به جامعه مدنی قدرتمند ودولت پاسخگو نیازمنداست .