علی یزدانیان
دکتری حقوق-مدرس دانشگاه - مسئول امور پژوهشی مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر سمنان
27 یادداشت منتشر شدهسیاست و حکمرانی در ایران امروز
سیاست و حکمرانی در ایران امروز
در سپهر سیاسی ایران، واژه «حکمرانی» روزبه روز کاربرد بیشتری یافته است. دیگر سخن از حکومت داری صرف نیست؛ بلکه بحث بر سر نحوه اداره امور عمومی، شیوه تعامل دولت با جامعه، و کیفیت تنظیم رابطه میان قدرت، قانون و مردم است. حکمرانی خوب، به ویژه در شرایطی که کشور با مسائل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متعددی روبه روست، به یک ضرورت ملی تبدیل شده است.
در سال های اخیر، تغییر نگاه ها از حکومت محوری به مردم محوری در سیاست گذاری و اجرای امور، بیشتر به چشم می خورد. این تحول، گرچه هنوز در بسیاری از عرصه ها به بلوغ نرسیده، اما نشان می دهد که جامعه ایران، مطالبه گرتر، آگاه تر و نسبت به سرنوشت خود حساس تر شده است. به همین دلیل، دولت ها ناگزیر از بازنگری در سبک حکمرانی خود هستند.
سیاست گذاری موثر و پاسخ گو، تنها زمانی معنا پیدا می کند که مبتنی بر گفت وگو با مردم، تحلیل داده های واقعی، و ارزیابی مداوم نتایج باشد. بسیاری از بحران ها در سال های گذشته – از اقتصادی گرفته تا زیست محیطی – ریشه در نبود سازوکارهای حکمرانی شفاف، مشارکتی و دانش بنیان داشته اند. به همین دلیل است که امروز، واژه هایی چون شفافیت، عدالت، پاسخ گویی و مشارکت، دیگر مفاهیمی صرفا دانشگاهی یا آرمانی نیستند، بلکه از نیازهای فوری جامعه به شمار می روند.
در این میان، تعادل میان قوا و تقویت نهادهای واسط همچون مجلس، شوراهای محلی، رسانه ها و نهادهای مدنی، نقش بسزایی در بهبود کیفیت حکمرانی دارند. چنانچه سیاست در انحصار نهادهای رسمی باقی بماند و نظارت عمومی تضعیف شود، نه تنها اعتماد عمومی آسیب می بیند، بلکه مسیر اصلاح نیز مسدود خواهد شد.
نسل جدید سیاست ورزی در ایران نیازمند شفافیت، مسئولیت پذیری، تعامل واقعی با جامعه، و اولویت دادن به منافع عمومی است. از دولت گرفته تا نخبگان سیاسی، همه باید بپذیرند که حکمرانی در دنیای امروز بدون مشارکت شهروندان، بدون اعتماد عمومی، و بدون پاسخ گویی مستمر، کارآمد نخواهد بود.
راه دشوار پیش روی ایران، نیازمند گفت وگو، همدلی، و بازسازی پیوند میان سیاست و زندگی مردم است. اگر چنین شود، نه تنها مسائل امروز قابل مدیریت خواهند بود، بلکه افق فردا نیز روشن تر و پویاتر خواهد ش