زخم های عمیق جنگ ۱۲ روزه بر تن کسب وکارهای کوچک ایران

جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، صرف نظر از ابعاد نظامی و ژئوپلتیک، لرزه ای جدی بر پیکره اقتصاد خرد کشور وارد کرده است. برخلاف بنگاه های بزرگ که از حمایت های ویژه دولتی، منابع مالی متنوع و ارتباطات بین المللی بهره مندند، این کسب وکارهای کوچک و متوسط بودند که در خط مقدم آسیب اقتصادی ایستادند.

کسب وکارهای خرد، اولین قربانیان بی ثباتی

در روزهای پرتنش جنگ، هزاران کسب وکار محلی، فروشگاه، کارگاه تولیدی و شرکت نوپا، با مشکلات عدیده ای روبرو شدند:

کاهش شدید مشتری و تقاضا

وقفه در دسترسی به مواد اولیه

اختلال در پرداخت های الکترونیکی

و در برخی موارد، تعطیلی کامل به دلیل نبود امنیت روانی بازار

وقتی اعتماد مردم به ثبات اقتصادی از بین می رود، اولین تصمیم شان کاهش هزینه های غیرضروری است؛ و این دقیقا جایی ست که فروشگاه ها، کافه ها، استارتاپ ها و شرکت های خدماتی بیشترین ضربه را می خورند.

تعدیل نیرو؛ تصمیمی تلخ اما ناگزیر

در هفته های اخیر، موجی از تعدیل نیرو در شرکت های کوچک گزارش شده است. بسیاری از کارفرمایان که تا پیش از جنگ با زحمت فراوان توانسته بودند تیمی محدود اما کارآمد تشکیل دهند، حالا دیگر توان پرداخت حقوق ندارند. بیمه، مالیات، اجاره و کاهش فروش، فشارهای انباشته ای هستند که کارآفرینان را مجبور کرده تا از مهم ترین سرمایه شان یعنی نیروی انسانی چشم پوشی کنند.

هک شدن بانک ها؛ فلج شدن ستون فقرات پرداختی

حادثه هک گسترده سامانه های بانک های سپه و پاسارگاد، ضربه ای دیگر به کسب وکارهای کوچک بود؛ آن هم در زمانی که بازار به آرامش و اطمینان نیاز داشت. این حملات سایبری که هنوز زیرساخت های بانک ها را به طور کامل بازیابی نکرده اند، موجب شد:

دسترسی به درگاه های پرداخت مختل شود

واریز حقوق پرسنل به تعویق بیفتد

مشتریان نتوانند خرید آنلاین انجام دهند

حساب های شرکت ها برای چند روز قفل بماند

برای یک شرکت بزرگ، شاید این اختلال فقط یک دردسر فنی باشد؛ اما برای یک خیاطی محلی، یک فروشگاه اینستاگرامی یا یک تیم برنامه نویسی سه نفره، چند روز اختلال در پرداخت، به معنای از بین رفتن اعتبار، مشتری و حتی تعطیلی است.

دولت کجاست؟

در چنین وضعیتی، انتظار می رفت دولت با فوریت به حمایت از کسب وکارهای خرد برخیزد؛ اما تا این لحظه، اقدام ملموسی در زمینه حمایت نقدی، معافیت مالیاتی اضطراری، یا جبران خسارت های ناشی از اختلال بانکی مشاهده نشده است. غیبت سیاست های جبرانی، کار را برای بازگشت به شرایط عادی دشوار کرده است

سخن پایانی: بحران ها، زیر ذره بین بی عدالتی اقتصادی

جنگ تمام شده، اما زخم های آن بر بدن اقتصاد خرد باقی مانده است. آنچه در این میان بیش از همه آزاردهنده است، بی تفاوتی به صدای ضعیف ترین حلقه های اقتصاد کشور است. اگر قرار است اقتصاد ایران مقاومتی باشد، باید ستون آن را نه فقط با صنایع مادر، بلکه با بازوان کارآفرینی کوچک، محکم کنیم.