نفس ناطقه خلاقیت را بیان می کند

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

کسی که حقیقت نفس ناطقه را نور و ظهور می داند با مشکل معرفت روبرو نمی گردد زیرا بر اساس این طرز تفکر، هستی از آگاهی جدا و منفصل نیست. در این دیدگاه همه چیز در پرتو نور تحقق پیدا می کند و نور اصل و اساس همه ی امور شناخته می شود. نور یک حقیقت ازلی است و چون به حسب ذات و ضرورت ازلی روشن است همه چیز دیگر را نیز روشن می کند. آیه ی شریفه قرآن نیز به همین معنی اشاره دارد آنجا که آمده است : «الله نورالسموات و الارض – نور/35». در نظر حکمای اشراقی نفس ناطقه از سنخ نور شناخته می شود. چون نفس ناطقه انسان در حد ذات خود به خویشتن خویش به طور حضوری آگاهی دارد به امور دیگر نیز می تواند آگاهی پیدا کند. آگاهی و علم نیز جز نوعی ظهور و حضور چیز دیگری نیست، به عبارت دیگر می توان گفت آنجا که حضور و ظهور نباشد از علم و آگاهی سخن به میان نمی آید حضور و ظهور نیز از ویژگی های نور به شمار می آید. (1)

***

[داود قیصری]

اسماء الهیه طالب اظهار حقایق مختفی در موطن ذات حقند و وجود طلب از قابل مستعد و فیاض علی الاطلاق موجب وجود عوالم غیب و شهود و منشا تحقق قوس نزول و صعود است. (2)

***

[یزدانپناه عسکری]

نفس ناطقه تابش آگاهی است و خلاقیت را بیان می کند. قصد داشتن به اراده قابل مستعد، موضوعی برای نفس ناطقه است.

________________

1 - دفتر عقل و آیت عشق، جلد سوم، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389 صفحه 15 و 16 و 17

2 - داود قیصری، رسائل قیصری، محقق: سید جلال الدین آشتیانی، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران - تهران، چاپ: دوم، 1381. صفحه 184