فوریت های اجتماعی وانواع آن کدامست ؟
فوریت های اجتماعی
فوریت های اجتماعی به مسائلی گفته می شود که نیازمند توجه فوری و اقدامات موثر برای کنترل و کاهش بحران های فردی، خانوادگی و اجتماعی هستند.
در دنیای امروز، فوریت های اجتماعی به عنوان مسائلی شناخته می شوند که نیازمند توجه فوری و اقدامات موثر هستند. این مفهوم شامل مجموعه ای از مشکلات عمومی است که زندگی افراد جامعه، ثبات اقتصادی و هماهنگی های سیاسی را تحت تاثیر قرار می دهند.
خاطره اکبری کارشناس سلامت و روانشناس آورده است فوریت های اجتماعی به مسائلی گفته می شود که نیازمند توجه فوری و اقدامات موثر برای کنترل و کاهش بحران های فردی، خانوادگی و اجتماعی هستند. این فوریت ها شامل خدمات تخصصی و به موقع می باشند که به صورت شبانه روزی و رایگان ارائه می شوند و مخاطبان آن ها افراد آسیب دیده ای مانند خشونت دیدگان خانگی (کودک آزاری، همسرآزاری، سالمندآزاری)، افراد دارای افکار خودکشی، فراریان از منزل، زنان و دختران در معرض آسیب، مبتلایان به اختلال هویت جنسی، زوجین متقاضی طلاق و کودکان خیابانی هستند.
هدف اصلی این خدمات، کاهش مداخلات قضایی و انتظامی از طریق مداخلات روانی-اجتماعی، پیشگیری از جرم، توانمندسازی افراد آسیب پذیر و بازگرداندن آن ها به زندگی سالم و جامعه است.
فوریت های اجتماعی نقش مهمی در حفظ ثبات اقتصادی، هماهنگی های سیاسی و امنیت اجتماعی دارند، زیرا مسائل اجتماعی مانند بیکاری، فقر، بی عدالتی و مهاجرت بی برنامه می توانند به آسیب های اجتماعی مانند تکدی گری و بی خانمانی منجر شوند که امنیت جامعه را تهدید می کنند.
این فوریت ها با شناسایی کانون های آسیب زا، مداخله در بحران ها و فراهم سازی شرایط بازگشت افراد به خانواده و جامعه، به کاهش این آسیب ها کمک می کنند.
همچنین در مواقع بروز حوادث طبیعی و غیرطبیعی، فوریت های اجتماعی با مداخلات روانی و اجتماعی به درمان آسیب دیدگان و پیشگیری از آسیب های جدید می پردازند تا تاب آوری و سلامت روانی افراد حفظ شود.
تیم های فوریت های اجتماعی متشکل از روان شناس، مددکار اجتماعی، پزشک و روان پزشک هستند که خدمات تخصصی را در محل ارائه می دهند.
از بحران های اقتصادی گرفته تا شیوع بیماری های واگیر و بحران های محیط زیستی، فوریت های اجتماعی نشان دهنده ضرورت همکاری بین دولت، سازمان های مردم نهاد و شهروندان برای مدیریت چالش های پیچیده است.
۱. تعریف و دامنه فوریت های اجتماعی
فوریت های اجتماعی به رویدادهایی گفته می شود که به دلیل شدت، گستردگی یا پیامدهای منفی آنها، نیازمند واکنش فوری و برنامه ریزی دقیق هستند. این مسائل می توانند طبیعی (مانند زلزله، سیل) یا انسانی (مثل بیکاری، نابرابری درآمد) باشند. در سال های اخیر، تغییرات اقلیمی، شیوع بیماری های جهانی و تنش های سیاسی باعث افزایش فراوانی فوریت های اجتماعی شده اند. این مفهوم به بحران های کوتاه مدت و مسائل مزمنی همچون فقر، اعتیاد و ناامنی غذایی نیز اشاره دارد.
۲. فوریت های اجتماعی اقتصادی: بحران بیکاری و تورم
یکی از برجسته ترین فوریت های اجتماعی در کشورهای در حال توسعه، بحران های اقتصادی است. بیکاری بالا، تورم شدید و افزایش نرخ فقر باعث نارضایتی عمومی و شکاف اجتماعی می شوند. در ایران، مثلا، میزان بیکاری جوانان بالای ۲۰ درصد گزارش شده که منجر به مهاجرت معکوس و کاهش بهره وری می شود. مقابله با این فوریت های اجتماعی نیازمند سیاست های اقتصادی پایدار، تقویت بخش خصوصی و حمایت از کسب وکارهای کوچک است.
۳. فوریت های اجتماعی در حوزه بهداشت و درمان
شیوع بیماری های واگیر، کمبود خدمات درمانی و نابرابری در دسترسی به مراقبت های بهداشتی از دیگر فوریت های اجتماعی هستند. همه گیری کووید-۱۹ نشان داد که سیستم های بهداشتی حتی در کشورهای پیشرفته چقدر آسیب پذیرند. در مناطق کم درآمد، مشکلاتی مانند عدم دسترسی به آب آشامیدنی و فقر تغذیه ای نیز باید با برنامه های فوری حل شوند.
۴. بحران های محیط زیستی بمنزله فوریت های اجتماعی در حفظ کره زمین
تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آب و خشکسالی های مکرر از جمله فوریت های اجتماعی محیط زیستی هستند که زندگی بشر را تهدید می کنند. در ایران، بحران آب در استان های زنجان و یزد به یک معضل ملی تبدیل شده است. مقابله با این مسائل نیازمند سرمایه گذاری در فناوری های سبز، آموزش عمومی و همکاری بین المللی است.
۵. فوریت های اجتماعی در حوزه آموزش و پرورش
کیفیت پایین آموزش، نابرابری در دسترسی به مدارس و کاهش انگیزه تحصیلی در بین نوجوانان، فوریت های اجتماعی دیگری هستند که آینده جامعه را تهدید می کنند. در مناطق روستایی، کمبود معلمان و زیرساخت های آموزشی باعث افزایش نرخ کم سوادی شده است. حل این مسئله نیازمند همکاری دولت، خیرین و خانواده هاست.
۶. تنش های سیاسی و اجتماعی بمنزله فوریت های امنیتی
اختلافات قومی، ناامنی بویژه در مناطق مرزی و اعتراضات عمومی نیز از فوریت های اجتماعی قلمداد می شوند. پیش از این اعتراضات زیادی در کشورهای مختلف به دلیل گرانی و نابرابری اقتصادی رخ داد. مدیریت این بحران ها نیازمند گفت وگوی صادقانه، اصلاح ساختارهای قدرت و تقویت دموکراسی است.
۷. فوریت های اجتماعی در حوزه فرهنگ و ارزش ها
تغییرات فرهنگی سریع، تاثیر رسانه های اجتماعی و شکاف نسلی نیز از چالش های جدی امروزی هستند. بسیاری از جوامع با کاهش ارزش های اخلاقی و افزایش سوء ظنون قومی یا دینی مواجه اند. این فوریت های اجتماعی می توانند به بحران های هویتی و اجتماعی منجر شوند.
۸. نقش فناوری در ایجاد و حل فوریت های اجتماعی
فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی و شبکه های ۵G هم فرصت ها و هم فوریت های اجتماعی جدیدی ایجاد کرده اند. از یک سو، دیجیتالی شدن خدمات زندگی را تسهیل می کند؛ از سوی دیگر، نابرابری دیجیتالی و تهدیدات امنیتی ناشی از هک و فیشینگ را افزایش می دهد. مدیریت این چالش ها نیازمند قوانین جدید و آموزش عمومی است.
۹. راهکارهای مقابله با فوریت های اجتماعی
برای حل فوریت های اجتماعی، نیاز به یک رویکرد چندبعدی است:
- همکاری بین المللی: اشتراک دادن منابع و دانش در بحران های جهانی.
- سرمایه گذاری در آموزش: تربیت نیروی متخصص در حوزه های اضطراری.
- استفاده از فناوری: به کارگیری داده های بزرگ برای پیش بینی و مدیریت بحران.
- مطالبه گری شهروندی: افزایش مشارکت عمومی در تصمیم گیری ها.
۱۰. آینده ای بدون فوریت های اجتماعی
فوریت های اجتماعی نه تنها چالش های فوری، بلکه فرصت هایی برای بازنگری در ساختارهای موجود هستند. با برنامه ریزی بلندمدت، تعامل میان بخش های مختلف و آموزش جامعه، می توان در توسعه
و در بخش پیشگیری از بروز بسیاری از این بحران ها جلوگیری کرد. مهم تر از همه، شناخت این واقعیت است که هیچ کشوری نمی تواند به تنهایی با فوریت های اجتماعی مقابله کند و همکاری جهانی کلید راه حل است.
آمادگی برای مدیریت فوریت های اجتماعی نه تنها یک الزام، بلکه یک مسئولیت اخلاقی است.