معرفت بدون تحلیل منطقی

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

مبدا هستی که قائم به ذات است و هیچ گونه نیازمندی در ساحت مقدس او راه ندارد، عالم به ذات خود بوده و در عین حال علم و معلوم خود نیز هست. به عبارت دیگر می توان گفت در واجب الوجود بالذات علم و عالم و معلوم متحد و یگانه بوده و هیچ گونه تفرقه و جدایی در میان آن ها یافت نمی شود. این سخن در مورد هر موجود مجردی صادق است و نمی توان آن را منحصر به ذات واجب الوجود دانست تا جایی که می توان گفت نفس ناطقه ی انسان نیز در مراتب عالیه خود و رسیدن به تجرد کامل، علم و عالم و معلوم است و بدون هیچ واسطه ای خودش برای خودش حضور دارد و ملاک علم و آگاهی نیز جز حضور نیست. آنچه از هرگونه آثار و لوازم مادی مجرد شناخته می شود بدون واسطه از ذات خود آگاه خواهد بود و علم و عالم معلوم در آنجا متحد و یگانه شناخته می شوند. 1

***

[یزدانپناه عسکری]

ساحت مقدس مبدا هستی تحلیل ندارد. نفس ناطقه انسان در آن ساحت، فهم مستقیم و بدون واسطه و تحلیل منطقی دارد.

________________

1 – جلال الدین دوانی، فیلسوف ذوق التاله، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: هرمس چاپ اول 1390 صفحه 323 ، 322