عالم بی کرانه

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

عارف اندیشمند ابن سبعین می گوید: اجناس عالیه در همه ی موجودات عالم به ده جنس بالغ می شوند که آن ها را مقولات ده گانه نیز می خوانند. تردیدی نیست که همه ی این اجناس عالیه در عالم تحقق پیدا کرده اند و این عالم مجموع آن ها را تشکیل می دهد. به این ترتیب عالم به عنوان یک واحد مشخص بالایی است که همه ی معانی را در بر دارد. از آنچه ابن سبعین در اینجا مطرح کرده چنین بر می آید که در نظر او عالم از همه ی آنچه در آن موجود شده بالاتر است. به عبارت دیگر می توان گفت عالم را نمی توان با همه ی آنچه در آن موجود است مساوی دانست بلکه عالم همان امر عالی است که همه ی موجودات عینی و اجناس عالیه ی آن ها را در بر دارد.

(1)

***

[یزدانپناه عسکری]

فقط اجزاء ادراک شده ی درون عالم بی کرانه فیاض، تغییر یا محو یا تبدیل می شود در صورتیکه خود عالم فیاض جاودانه و سیال و ابدی است. (نحن خلقناهم و شددنا اسرهم و اذا شئنا بدلنا امثالهم تبدیلا – الانسان/ 28) ،

(یعلم ما بین ایدیهم و ما خلفهم و الی الله ترجع الامور – الحج/ 76)

________________

1 - دفتر عقل و آیت عشق، جلد سوم، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389 صفحه 329