دل غواص

[ناصر خسرو]

دریای سخنها سخن خوب خدایست – پرگوهر و با قیمت و پرلولو لالا

شور است چو دریا به مثل صورت تنزیل - تاویل چو لولوست سوی مردم دانا

اندر بن دریاست همه گوهر و لولو - غواص طلب کن، چه دوی بر لب دریا؟

معنی طلب از ظاهر تنزیل چو مردم - خرسند مشو همچو خر از قول به آوا

قندیل فروزی به شب قدر به مسجد - مسجد شده چون روز و دلت چون شب یلدا (1)

***

[غلامحسین ابراهیمی دینانی]

طریق تاویل که چیزی جز باز گرداندن سخن به اصل خود نیست.

ظاهر و باطن دو مرحله از هستی را تشکیل می دهند. آنچه در مرحله ی باطن تحقق دارد جز با باطن انسان قابل ادراک نخواهد بود و در اینجاست که معنی تاویل آشکار می گردد و معلوم می شود که برای درک معانی باطنی باید از مرحله ظاهر عبور کرد و به آنچه باطن نامیده می شود نائل گشت. (2)

***

[یزدانپناه عسکری]

طریق تاویل حق، چیزی جز باز گرداندن دل به اصل خود نیست.

از دل مدرک ظاهر، به شب یلدا تشبیه شده است. با تاویل دل است که نفس ناطقه آدمی، معانی را ادراک می کند.

________________

1 - ناصرخسرو قبادیانی، دیوان اشعار ناصر خسرو قبادیانی، ناشر علم، 1385

2 - دفتر عقل و آیت عشق، جلد اول، غلامحسین ابراهیمی دینانی، تهران: انتشارات طرح نو چاپ دوم 1389 صفحه 351 ، 352