جایگاه فوق العاده معلم در اسلام ( قسمت اول )

بسم الله الرحمن الرحیم

روز معلم بر معلمان و اساتید عزیز ، مشعل داران علم و معرفت ، و دانش و بینش مبارک باد

دین مقدس اسلام همان طوری که برای علم و دانش اهمیت و ارزش فوق العاده قایل است به گونه ای که اولین آیات وحیانی و قانون اساسی آن یعنی قرآن مجید که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نازل شد ، سخن از علم و دانش ، و قلم و آموختن ، و تعلیم و تعلم بود « اقرا باسم ربک الذی خلق ، خلق الانسان من علق ، اقرا و ربک الاکرم ، الذی علم بالقلم ، علم الانسان ما لم یعلم ، بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید، همان کس که انسان را از خون بستهای خلق کرد! بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است، همان کسی که بوسیله قلم تعلیم نمود، و به انسان آنچه را نمیدانست یاد داد » (علق/ 1 – 5 ) ؛

همچنین برای عالم و معلم نیز ارزش و اهمیت بی نظیر قایل است. ازجمله می فرماید :« یرفع الله الذین آمنوا منکم و الذین اوتوا العلم درجات ، خداوند کسانی را که ایمان آوردهاند و کسانی را که علم به آنان داده شده درجات عظیمی میبخشد ». مجادله/ 11 .

نبی مکرم اسلام که خود بزرگترین معلم بشریت است در باره ی مقام و عظمت معلم می فرماید :« معلم الخیر اذا مات بکی علیه طیر الهواء و دواب الارض و حیتان البحر ، معلم و تعلیم دهنده ی خوبی هنگامی که بمیرد پرندگان هوا ، جنبندگان زمین و ماهیان دریا برای او گریه می کنند ».

( شرح اصول الکافی (صدرا) ؛ ج2 ؛ ص93 .)

طبق روایت دیگری که از آن حضرت نقل شده است فرمودند :« رحمت خدا بر جانشینان من باد ، سوال شد یا رسول الله جانشینان شما کیانند ؟ حضرت فرمودند : آنها کسانی هستند که سنت مرا زنده نگه می دارند و آن را به بندگان خدا تعلیم می دهند ». همان ، ص 94 .

همچنین از آن حضرت نقل شده است که فرمودند :« بدرستی خدای سبحان ، فرشتگان ، اهل آسمان ها و زمین حتی مورچه در سوراخش و ماهی در دریا ، برای کسی که به مردم خیر و خوبی تعلیم می دهند ، درود می فرستند ». همان ، ص 95 .

امیرالمومنین علی علیه السلام که خود نه تنها معلم بشر بلکه معلم فرشته بزرگ الهی جبرئیل امین است (مشارق انوار الیقین ، ص 112 )، می فرماید :« قم عن مجلسک لابیک و معلمک و لو کنت امیرا ، به احترام پدر و معلم خود از جایت بلند شو و قیام کن هرچند امیر و فرمان روا باشی » . غرر الحکم ، ص 136 .

این تعبیر اوج احترام گذاشتن به معلم و استاد را می رساند ؛ چراکه او را در ردیف پدر نسبی قرار داده و ادای احترام به هردوی شان را ، به نحو یکسان خواستار شده است اگر چه فرزند و شاگرد ، حاکم و فرمان روا باشد.

نکته ای لطیفی که از این تعبیر به دست می آید این است که امارت و فرمانروایی او مرهون تربیت و تعلیم درست و شایسته ی پدر و معلم اوست ؛ لذا بایستی به آنها حرمت بگذارد و به آنها ادای احترام نماید هرچند فرمان روا باشد و همگی به او احترام می گذارند .

ادامه دارد ...