سن بیولوژیکی و راه های یافتن آن

9 مهر 1402 - خواندن 4 دقیقه - 3799 بازدید

سن بیولوژیکی و راه های یافتن آن

https://biocan.ir/?p=20708 ثبت در سایت بیوکن
اکثر انسان ها در روز تولد خود، با قرار دادن شمع بر روی کیک تولد، ورود به یک سال دیگر را جشن می گیرند؛ اما آیا سن تقویمی که این شمع ها نشان می دهند بیان کننده سن بیولوژیک ما نیز هست؟
سن تقویمی ( (Chronological age (CA)
شاخصی است که اکثر ما برای گذر عمر و پیری از آن استفاده می کنیم؛ اما درواقع شاخص مطلوبی برای پیشرفت روند پیری نیست زیرا افراد با سن تقویمی یکسان، با توجه به خصوصیات ژنتیکی، محیط زندگی و عادت و سبک زندگی تفاوت های قابل توجهی با یکدیگر دارند.

سن بیولوژیک (Biological age (BA

شاخصی از وضعیت تندرستی عمومی یک فرد و درواقع میانگینی از وضعیت سلامت بافت های مختلف بدن است. از سن بیولوژیک برای ارزیابی فرایند پیری به شیوه دقیق تر و ردیابی مسیر آسیب و ازکارافتادگی بافت های بدن در طول زمان استفاده می شود.

چرا برخی افراد ۷۵ ساله سریع و چالاک هستند، اما برخی دیگر از همسن و سالان آنها به سختی فعالیت های روزانه خود را انجام می دهند؟ ذهن انسان ها همیشه به یک سوال می پردازد، چند سال عمر می کنند؟ در چند سالگی عمرشان به پایان می رسد؟
در حالی که تاریخ تولد شما در شناسنامه از سن تقویمی شما حکایت دارد، اما ممکن است این سن تقویمی اندکی با سن بیولوژیکی بدن شما و توانمندی سلولی تان متفاوت باشد. محققان معتقدند: اکنون باید درک بهتری از ترکیبات شیمیایی درگیر در پیری و زیست نشانه هایی برای اندازه گیری این اثرات داشته باشیم. نورمن شارپلز از دانشگاه کارولینای شمالی می گوید: نرخ و روند پیری فیزیولوژیک و مولکولی در بین افراد تا اندازه ای بدلیل قرار گرفتن در معرض گرونتوژن ها (فاکتورهای محیطی موثر بر پیری و شتاب دهنده فرآیند سالخوردگی) متفاوت است. ما اعتقاد داریم که امروزه به درک درستی از مواد سرطانزای موثر در شکل گیری سرطان رسیده ایم. بنابراین آیا رسیدن به درک درستی از گرونتوژن ها باعث بهره مندی مطالعات انجام یافته در زمینه پیری می شود؟ با شناخت و اجتناب از گرونتوژن ها ما قادر به تاثیرگذاری روی روند پیری و امید به زندگی در سطح بهداشت عمومی خواهیم شد.
در آینده آزمایش های خونی ارزیابی کننده نشانگرهای زیستی سن مولکولی ممکن است برای درک تفاوت های موجود در بین افراد در روند پیری مورد استفاده قرار گیرند و مسیرهای کلیدی درگیر در فرآیند پیر شدن سلولی یا تغییرات شیمیایی صورت گرفته در DNA را اندازه گیری کنند. شارپلز می گوید که در حقیقت در جهت استفاده کامل از منافع این تحقیق او موفق به تاسیس شرکت برای تجاری کردن تست های مولکولی فرآیند پیری شده است. از دیدگاه بهداشت عمومی به احتمال زیاد دود سیگار مهم ترین گرونتوژن است. سیگار با سرطان، تصلب شرایین، فیبروز ریوی و دیگر بیماری های مرتبط با سن در ارتباط است. اشعه فرابنفش خورشید هم باعث سالخوردگی ما می شود. شارپلز و همکارانش اخیرا نشان داده اند که شیمی درمانی نیز یک گرونتوژن قوی است.

وی می گوید: تیم محققان آماده است تا با کمک یک مدل موش قوی توسعه یافته این گرونتوژن ها و دیگر عوامل درگیر در پیر شدن سلولی را با جزییات بسیار بیشتر مورد مطالعه قرار دهد. محققان به دنبال تلاش های هماهنگ برای درک استفاده های بالینی از تست های پیری ملکولی و نیز شیوع شتاب پیری هستند. شارپلز می گوید: ما اعتقاد داریم مقایسه نشانگرهای مولکولی با نتایج بالینی باید به صورت جدی آغاز شود.

به عنوان مثال آیا نشانگرهای زیستی می تواند سمیت ناشی از جراحی یا شیمی درمانی در بیمارانی را که سن تقویمی آنها به عنوان یک عامل خطر شناخته شده، تشخیص دهد یا خیر؟ البته شارپلز معتقد است انجام این تست های تشخیص سن مولکولی و در دسترس قرار دادن آنها به صورت مستقیم برای مشتریان خطرناک است؛ چراکه احتمال ارتباط نداشتن داده های ناشی از نتایج این آزمایش و دیگر آسیب های ناشی از قضاوت براساس آنها وجود دارد.