مصطفی لطفی
168 یادداشت منتشر شدهوضعیت فوتبال در عربستان سعودی

هوالفعال
وضعیت فوتبال در عربستان سعودی
- لیگ حرفه ای عربستان سعودی (SPL) بالاترین سطح فوتبال در عربستان است و شامل 18 تیم می شود.
- فصل 2024-25 از 22 اوت 2024 شروع شده و تا 26 مه 2025 ادامه دارد، با سیستم رفت و برگشت (34 بازی برای هر تیم).
- الهلال با 19 عنوان قهرمانی، موفق ترین تیم است؛ لیگ عربستان اخیرا با سرمایه گذاری های کلان بازیکنان معروف مانند رونالدو را جذب کرده است.
- سه تیم در این فصل صعود کرده اند (الخلود، الاروبه، القادسیه) و سه تیم سقوط کرده اند (ابها، الهزم، الطائی).
- تحقیقات نشان می دهد که مقررات نقل و انتقالات در فوتبال عربستان سعودی عمدتا بر اساس قوانین فیفا (RSTP) و مقررات خاص فدراسیون فوتبال عربستان (SAFF) برای سال 2024 است.
- به نظر می رسد پنجره های نقل و انتقال شامل دوره های تابستانی (18 ژوئیه تا 6 اکتبر 2024) و زمستانی (1 ژانویه تا 31 ژانویه 2025) باشد.
- میانجی ها تحت مقررات کار با میانجی های فیفا (RWI) تنظیم می شوند، که مذاکرات اخلاقی را تضمین می کند.
- شواهد نشان می دهد که حل اختلافات توسط اتاق حل اختلاف ملی (NDRC) از سال 2015 مدیریت می شود و از استانداردهای فیفا تبعیت می کند.
تاریخچه و ساختار
لیگ حرفه ای عربستان سعودی، که گاهی به عنوان لیگ روشن عربستان (Roshn Saudi League) شناخته می شود، از سال 1976-77 آغاز شد. ابتدا به صورت تورنمنت رفت و برگشت برگزار می شد، اما از 1989-90 با جام پادشاهی ادغام شد و مرحله حذفی "جعبه طلایی" برای چهار تیم برتر اضافه شد. از 2007-08 دوباره به سیستم رفت و برگشت بازگشت و در 2008 به نام فعلی تغییر یافت.
در حال حاضر، لیگ شامل 18 تیم است که هر تیم دو بار با یکدیگر بازی می کند (یک بار در خانه و یک بار خارج از خانه)، مجموعا 34 بازی در فصل. فصل 2024-25 از 22 اوت 2024 شروع شده و تا 26 مه 2025 ادامه دارد.
تیم ها و عملکرد
الهلال با 19 عنوان قهرمانی، رکورددار است و تیم هایی مانند النصر نیز از تیم های برجسته هستند. در فصل 2024-25، سه تیم الخلود، الاروبه و القادسیه از دسته پایین تر صعود کرده اند، در حالی که ابها، الهزم و الطائی به دسته پایین تر سقوط کرده اند.
سرمایه گذاری ها و توسعه اخیر
در سال های اخیر، با طرح چشم انداز 2030 عربستان، سرمایه گذاری های کلانی در لیگ انجام شده است. این امر منجر به جذب بازیکنان معروف جهانی مانند کریستیانو رونالدو و نیمار شده است، که توجه بین المللی را به لیگ جلب کرده و سطح رقابت را افزایش داده است.
گزارش جامع
لیگ حرفه ای عربستان سعودی، که به عنوان دوری المحترفین السعودی نیز شناخته می شود، بالاترین سطح فوتبال در سیستم لیگ عربستان است و از سال 1976-77 فعالیت خود را آغاز کرد. این لیگ به دلیل حمایت مالی گاهی با عنوان لیگ روشن عربستان (Roshn Saudi League) نامیده می شود. در ادامه، جزئیات جامع و مستند این لیگ ارائه می شود.
تاریخچه
اولین فصل رسمی لیگ در 1976-77 برگزار شد، پس از پایان لیگ دسته بندی عربستان در 1974-75. تا فصل 1989-90، لیگ به صورت تورنمنت رفت و برگشت برگزار می شد. پس از آن، فدراسیون فوتبال عربستان تصمیم گرفت لیگ را با جام پادشاهی ادغام کند و مرحله حذفی "جعبه طلایی" را برای چهار تیم برتر فصل اضافه کند. این مرحله شامل نیمه نهایی برای تعیین قهرمان بود. از فصل 2007-08، لیگ دوباره به سیستم رفت و برگشت بازگشت و در 2008 به نام فعلی، یعنی لیگ حرفه ای عربستان، تغییر نام داد.
ساختار و فرمت
در حال حاضر، لیگ شامل 18 تیم است که هر تیم در یک سیستم رفت و برگشت با یکدیگر بازی می کند، یعنی هر تیم 34 بازی در فصل انجام می دهد (17 بازی در خانه و 17 بازی خارج از خانه). فصل 2024-25 از 22 اوت 2024 شروع شده و تا 26 مه 2025 ادامه دارد. بر اساس قوانین جدید، هر باشگاه می تواند 25 بازیکن در فهرست خود داشته باشد، شامل 10 بازیکن خارجی (8 نفر بدون محدودیت سنی و 2 نفر زیر 21 سال در زمان عقد قرارداد) و 15 بازیکن سعودی، با امکان اضافه کردن 5 بازیکن از بخش جوانان در صورت نیاز.
تیم ها و صعود و سقوط
در فصل 2024-25، تیم هایی مانند الهلال، النصر، الاتحاد و الشباب از تیم های برجسته هستند. الهلال با 19 عنوان قهرمانی، موفق ترین تیم تاریخ لیگ است. سه تیم الخلود، الاروبه و القادسیه از دسته اول (لیگ دسته اول عربستان) به لیگ حرفه ای صعود کرده اند، در حالی که ابها، الهزم و الطائی به دسته پایین تر سقوط کرده اند.
جدول زیر تیم های حاضر در فصل 2024-25 را نشان می دهد:
| **تیم** | **وضعیت** |
|------------------|---------------------|
| الاهلی | شرکت کننده |
| الاخدود | شرکت کننده |
| الفتح | شرکت کننده |
| الفیحاء | شرکت کننده |
| الهلال | شرکت کننده |
| الاتفاق | شرکت کننده |
| الاتحاد | شرکت کننده |
| الخلیج | شرکت کننده |
| الخلود | صعود کرده |
| الاروبه | صعود کرده |
| القادسیه | صعود کرده |
| الرائد | شرکت کننده |
| الریاض | شرکت کننده |
| الشباب | شرکت کننده |
| التعاون | شرکت کننده |
| الوهده | شرکت کننده |
| دمک | شرکت کننده |
| ابها | سقوط کرده |
| الهزم | سقوط کرده |
| الطائی | سقوط کرده |
از تغییرات جدید در فصل 2024-25 می توان به معرفی جوایز جدیدی مانند "گل هفته"، "مهارت هفته" و "دفاع هفته" اشاره کرد، که رای گیری آن ها از طریق وب سایت رسمی لیگ انجام می شود و توسط حامیان مالی مانند BSF ارائه می شود. با این حال، این جوایز گاهی به صورت ناسازگار اجرا شده اند، و برخی هفته ها رای گیری برگزار نشده است.
آمار و ارقام
بر اساس اطلاعات موجود، فصل جاری (2024-25) در هفته 26 (تا مارس 2025) است. تیم هایی مانند الهلال در صدر جدول قرار دارند، و آمارهایی مانند کلین شیت ها و گل های زده توسط تیم ها در سایت هایی مانند [Varzesh3](https://www.varzesh3.com/football/league/326/%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%AD%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86) و [Top90](https://top90.ir/saudi-arabia/premier-league/) قابل دسترسی است.
مقررات نقل و انتقالات
فدراسیون فوتبال عربستان سعودی (SAFF) از مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا (RSTP) تبعیت می کند، که چارچوبی جهانی برای انتقال بازیکنان فراهم می کند. علاوه بر این، SAFF دارای مقررات خاص خود برای سال 2024 است که جزئیات بیشتری را برای انتقال بازیکنان در لیگ حرفه ای عربستان مشخص می کند. پنجره های نقل و انتقال شامل دوره تابستانی از 18 ژوئیه تا 6 اکتبر 2024 و دوره زمستانی از 1 ژانویه تا 31 ژانویه 2025 است، که زمان بندی مشخصی برای ثبت قراردادها فراهم می کند.
میانجی ها، که نقش مهمی در مذاکرات انتقال دارند، تحت مقررات کار با میانجی های فیفا (RWI) تنظیم می شوند، که تضمین کننده مذاکرات اخلاقی و جلوگیری از شیوه های غیرقانونی است. همچنین، به نظر می رسد کمیته ای برای بازی منصفانه مالی وجود دارد، اما جزئیات محدودیت های مالی هنوز مشخص نیست و ممکن است در آینده توسعه یابد.
حل و فصل اختلافات
برای حل اختلافات، اتاق حل اختلاف ملی (NDRC) از سال 2015 تاسیس شده و مسئولیت مدیریت اختلافات ملی، از جمله بین باشگاه ها، بازیکنان و میانجی ها را بر عهده دارد. این اتاق از استانداردهای فیفا تبعیت می کند و تصمیماتی مانند دستور پرداخت بدهی ها به بازیکنان صادر می کند، مانند مورد باشگاه الشباب که در گذشته رخ داده است. همچنین، به نظر می رسد که تجدیدنظرها ممکن است به کمیته تجدیدنظر یا مرکز داوری ورزشی عربستان سعودی ارجاع شوند، که ساختار قضایی جامعی را فراهم می کند.
گزارش جامع
در ادامه، جزئیات کامل و مستند در مورد مقررات نقل و انتقالات و حل و فصل اختلافات در فوتبال عربستان سعودی ارائه می شود، با تمرکز بر لیگ حرفه ای و چارچوب فدراسیون فوتبال عربستان (SAFF). این گزارش بر اساس منابع رسمی و تحلیل های موجود تهیه شده است.
مقررات نقل و انتقالات
تحقیقات نشان می دهد که نظام نقل و انتقالات در فوتبال عربستان سعودی عمدتا بر اساس مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا (RSTP) است، که چارچوبی جهانی برای انتقال بازیکنان، چه در سطح داخلی و چه بین المللی، فراهم می کند. SAFF، به عنوان عضو فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC)، این مقررات را در سال 2024 به روز کرده و نسخه ای خاص برای لیگ خود منتشر کرده است ([Saudi Arabian Football Federation Files](https://www.saff.com.sa/en/files.php)).
پنجره های نقل و انتقال:
- دوره تابستانی: از 18 ژوئیه تا 6 اکتبر 2024، که برای ثبت قراردادهای جدید و انتقال بازیکنان در شروع فصل استفاده می شود.
- دوره زمستانی: از 1 ژانویه تا 31 ژانویه 2025، که معمولا برای تقویت تیم ها در میانه فصل استفاده می شود.
این زمان بندی از منابع معتبر مانند [Transfermarkt Saudi Pro League](https://www.transfermarkt.com/saudi-professional-league/startseite/wettbewerb/SA1) استخراج شده است.
نقش میانجی ها:
میانجی ها، که شامل افراد یا شرکت هایی هستند که بازیکنان و باشگاه ها را در مذاکرات نمایندگی می کنند، تحت مقررات کار با میانجی های فیفا (RWI) تنظیم می شوند. این مقررات در سال 2014 جایگزین قوانین قبلی مربوط به نمایندگان بازیکنان شد و هدف آن حفاظت از بازیکنان و باشگاه ها در برابر شیوه های غیراخلاقی یا غیرقانونی است ([Intermediaries in Saudi Football - Al Tamimi & Company](https://www.tamimi.com/law-update-articles/intermediaries-in-saudi-football/)). SAFF این استانداردها را رعایت می کند و تضمین می کند که مذاکرات انتقال شفاف و قانونی باشد.
محدودیت های مالی و بازی منصفانه:
در سال 2023، هیئت مدیره SAFF کمیته ای موقت تحت عنوان "کمیته تشکیل دهنده قانون بازی منصفانه مالی" تاسیس کرد، که وظیفه هماهنگی با مقامات مربوطه برای مطالعه گزینه ها، توسعه برنامه ها و تهیه مقرراتی برای بازی منصفانه مالی را بر عهده دارد ([SAFF News on Financial Play](https://www.saff.com.sa/en/news.php?id=1214)). این گام بخشی از تلاش ها برای افزایش شفافیت در معاملات مالی و کنترل موثر بر امور مالی باشگاه ها است، اما جزئیات دقیق محدودیت های مالی، مانند سقف دستمزد یا هزینه های انتقال، هنوز به طور عمومی منتشر نشده است.
حل و فصل اختلافات
سیستم حل و فصل اختلافات در فوتبال عربستان سعودی ساختاری چندلایه دارد که عمدتا بر اساس استانداردهای فیفا و قوانین داخلی SAFF است.
اتاق حل اختلاف ملی (NDRC):
NDRC در سال 2015 تاسیس شد و مسئولیت رسیدگی به اختلافات ملی، از جمله بین باشگاه ها، بازیکنان، مربیان و میانجی ها را بر عهده دارد. این اتاق بر اساس مقررات NDRC که توسط SAFF و استانداردهای فیفا منتشر شده، عمل می کند ([Overview of Judicial Bodies at SAFF - Al Tamimi & Company](https://www.tamimi.com/law-update-articles/overview-of-the-judicial-bodies-at-the-saudi-arabian-football-federation/)). NDRC به طور خاص با مسائل مربوط به قراردادهای حرفه ای، جبران آموزش، مکانیزم های همبستگی و قراردادهای میانجی ها سروکار دارد.
نقش اتاق حل اختلاف (DRC):
DRC بخشی از ساختار قضایی SAFF است و تصمیماتی مانند دستور پرداخت بدهی ها به بازیکنان صادر می کند. مثلا در ژانویه 2018، DRC به باشگاه الشباب دستور داد تا مبلغ 670,708 ریال سعودی (178,837 دلار) به دروازه بان سابق خود، ولید عبدالله، به دلیل بدهی پرداخت کند ([Al-Shabab FC and DRC Rulings - Arab News](https://www.arabnews.com/node/1227971/sports)). این تصمیم نشان دهنده نقش فعال DRC در حل اختلافات مالی است.
فرآیند تجدیدنظر:
بر اساس اطلاعات موجود، از نوامبر 2016، کمیته تجدیدنظر SAFF دیگر صلاحیت رسیدگی به تجدیدنظر از تصمیمات NDRC را ندارد، و این موارد به مرکز داوری ورزشی عربستان سعودی ارجاع می شوند. این تغییر ساختار قضایی را شفاف تر و مستقل تر کرده است ([Overview of Judicial Bodies at SAFF - Al Tamimi & Company](https://www.tamimi.com/law-update-articles/overview-of-the-judicial-bodies-at-the-saudi-arabian-football-federation/)).
جدول خلاصه مقررات و فرآیندها:
| **موضوع** | **جزئیات** |
|--------------------------|-----------------------------------------------------------------------------|
| **نقل و انتقال** | تبعیت از RSTP فیفا، پنجره های تابستانی و زمستانی، میانجی ها تحت RWI |
| **پنجره های نقل و انتقال** | تابستانی: 18 ژوئیه - 6 اکتبر 2024، زمستانی: 1 ژانویه - 31 ژانویه 2025 |
| **حل اختلافات** | NDRC از 2015، رسیدگی به اختلافات ملی، DRC برای احکام مالی، تجدیدنظر به مرکز داوری |
| **محدودیت های مالی** | کمیته بازی منصفانه مالی در حال مطالعه، جزئیات نامشخص |
این گزارش نشان می دهد که فوتبال عربستان سعودی در حال توسعه سیستم های مدرن برای مدیریت نقل و انتقالات و حل اختلافات است، با تکیه بر استانداردهای بین المللی و تلاش برای افزایش شفافیت و پایداری مالی.
Key Citations
- [Saudi Arabian Football Federation Files](https://www.saff.com.sa/en/files.php)
- [Transfermarkt Saudi Pro League](https://www.transfermarkt.com/saudi-professional-league/startseite/wettbewerb/SA1)
- [Intermediaries in Saudi Football - Al Tamimi & Company](https://www.tamimi.com/law-update-articles/intermediaries-in-saudi-football/)
- [SAFF News on Financial Play](https://www.saff.com.sa/en/news.php?id=1214)
- [Overview of Judicial Bodies at SAFF - Al Tamimi & Company](https://www.tamimi.com/law-update-articles/overview-of-the-judicial-bodies-at-the-saudi-arabian-football-federation/)
- [Al-Shabab FC and DRC Rulings - Arab News](https://www.arabnews.com/node/1227971/sports)
- [Saudi Pro League Wikipedia Page History](https://en.wikipedia.org/wiki/Saudi_Professional_League)
- [Transfermarkt Saudi Professional League 2024-25](https://www.transfermarkt.com/saudi-professional-league/startseite/wettbewerb/SA1)
- [Official Saudi Pro League Website](https://www.spl.com.sa/en)
- [Varzesh3 Saudi League Stats](https://www.varzesh3.com/football/league/326/%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%AD%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86)
- [Top90 Saudi League Table](https://top90.ir/saudi-arabia/premier-league/)
مصطفی لطفی.پژوهشگر حقوق فوتبال.وکیل دادگستری