سرشت ازلی

[پروفسور رالف اوستین Raulf Austin] *

معنای «استعداد» [یا سرشت ازلی] این است که هر شیء مخلوق، در حالت وجودی، دقیقا همان است که هست، نه کمتر و نه بیشتر؛ یعنی مستعد نیست که کمتر یا بیشتر از آنچه که در تعین ازلی[1] بوده است، بشود. 2 ابن عربی در ارتباط با امر تکلیفی، در مقابل با امر خلاق، 3 اشاره ای به این معنا دارد که بنا بر نص صریح قرآن، تنها کسانی به شناخت حقیقی حق می رسند که در ازل به آن توجه داشته اند و مشمول این استعداد در تعین ازلی بوده اند.

این پنداشت مسئله جزا و عقاب را بی معنی جلوه می دهد. 4 اما مفهوم سرشت ازلی یا استعداد، با مشارکت تلویحی و اصولی در شکل گیری سرنوشت ما در زمینه وجودی ارتباط نزدیکی دارد. بنابراین ما موجودات فانی که در حالت غیریت و فراق ظاهری مان آن چنان می نماییم که در تعین ازلی بوده ایم و ظاهرا مهره های بازی مشیت الهی هستیم، ولی در حقیقت و در اصل، غیر او که منشا مطلق است، نیستیم.

***

[یزدانپناه عسکری]

الف - منشا انسان، سرشت ازلی «استعداد» اوست که در تعین ازلی نوع انسان در نقش بستن چگونگی صفت و صورت و حالت انسان از منشا ذات مطلق حق، نیروی حیات و مستقر شده است.

(قال ربنا الذی اعطی کل شیء خلقه ثم هدی – طه 50)

ب - موهبت و عطای الهی با اسم «المعطی»، منوط به قصد معین انسان است در تجلی اسمائی.

_________________

1 – aeternis

2 – نک به فصل عزیریه

3 - the obligatory Command - the Creative Command

4 - قرآن: سوره یس آیات 10 و 11 (11-10 : 36)

* - چکیده فصوص الحکم ، تفکرات زمینه های تاریخی و زندگی نامه ابن عربی ، نوشته رالف اوستین ، ترجمه و تحقیق حسین مریدی – قم : کتاب طه 1384 صفحه 82

[1] - aeternis