تایمر پلیمر سوپر جاذب آب super absorbent polymer ) در شرایط تنش خشکی بر خصوصیات فیزیکومورفولوژیکی، عملکرد محصول و انباشت متابولیت های سازگاری در گیاه دارویی ریحان اصلاح شده (Ocimum basilicum L . var. keshkeny levelu)

کمبود آب و تنش خشکی از عمده ترین موانع تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. امروزه با کاربرد برخی مواد افزودنی، مانند پلیمرهای سوپر جاذب آب ( super absorbent polymer – S.A.P ) می توان ضریب بهره وری آب کشاورزی را افزایش داد. این پلیمرها قادرند مقادیر زیادی آب حاصل از بارندگی و یا آب آبیاری را جذب کرده و از فرونشت آن جلوگیری کنند و در شرایط خشکی مجددا آنرا در دسترس گیاه قرار دهند. این پژوهش به منظور تاثیر پلیمر سوپر جاذب بر مقاومت به تنش خشکی گیاه دارویی ریحان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار و سه سطح آبیاری که هر یک از این سطوح نیز دارای پنج تکرار بودند، اجرا شد(جمعا شصت گلدان). مقادیر پلیمر در چهار سطح صفر(شاهد)، 0/1 درصد، 0/2 درصد و 0/3 درصد وزنی/وزنی (بترتیب صفر، 7، 14 و 21 گرم در هفت کیلوگرم خاک هر گلدان) و سطوح آبیاری، شامل 100( بدون تنش) ، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی در طی دوره رشد سریع تا برداشت در نظر گرفته شد. میزان تبخیر با استفاده از دو روش ( توزین روزانه گلدانها و همچنین محاسبه ارتفاع افت سطح آب از تشتک تبخیر) و تعیین میانگین آن به عنوان آب مصرفی تیمارها اعمال گردید. در طول آزمایش صفات مختلف فیزیکومورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه مانند ارتفاع بوته و گل آذین، تعداد و سطح برگ، وزن تر و وزن خشک ساقه و برگ، شاخص سطح برگ (LAI)، سطح ویژه برگ (SLA)، میزان نسبی آب برگ (RWC)، میزان کلروفیل، تجمع پرولین و قندهای کل و درصد اسانس اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد کاربرد این ماده در شرایط تنش خشکی بر برخی از خصوصیات مهم گیاه دارویی ریحان اثر مثبت و معنی داری دارد. افزایش درصد سوپر جاذب باعث روند صعودی در ارتفاع گیاه، تعداد و سطح برگ، میزان نسبی آب برگ (RWC) و ارتفاع گل آذین شد ولیکن کاهش تجمع پرولین و قندهای محلول را در پی داشت. از نتایج بدست آمده استنباط می شود پلیمر جاذب قادر است با کنترل روابط آبی بین خاک و گیاه شدت تنش خشکی را کاهش دهد.