ارزیابی خصوصیات کمی ژرم پلاسم آویشن آذربایجانی (Thymus migricus Klokov & Desj.-Shost.) در ایران

گیاه آویشن آذربابجانی با نام علمی Thymus migricus Klokov & Desj.-Shost یکی از 14 گونه مختلف از جنس آویشن است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در برنامه های بهنژادی یک محصول خاص، اولین قدم، جمع آوری، شناس و ارزیابی ژرم پلاسم هر منطقه است. در این پژوهش در اوایل فصل رویش سال 1387 طی مسافرت های متعدد به نقاط مختلف استان های آذربایجان شرقی و غربی، رویشگاه های این گونه شناسایی و سپس در هنگام گلدهی، جهت ارزیابی خصوصیات کمی ژرم پلاسم از هر رویشگاه پنج نمونه کامل گیاهی به همراه بذر در فصل تولید بذر جمع آوری شد. خصوصیات رویشی و زایشی هر جمعیت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه خوشه ای شده و جمعیت های بند، نازلو و قوشچی در یک گروه، بستان آباد و هریس در گروهی دیگر و سرانجام دو جمعیت یام و جلفا در دو گروه جداگانه قرار گرفتند. پراکنش این گونه در دو استان آذربایجان شرقی و غربی، از ارتفاع 730 تا 1900 متر از سطح دریا و رویش در خاک های مختلف و مناطق شیب دار نشان دهنده سازگاری بالای این گونه با شرایط اقلیمی این دو استان می باشد. در نهایت از بین جمعیت های جمع آوری شده، دوو جمعیت یام و جلفا به دلیل سازگاری با اقلیم منطقه جهت کاربرد در برنامه بهنژادی در مناطق سرد شمال غرب کشور توصیه می شوند.