فراوانی خود آسیب رسانی و ارتباط آن با اضطراب، افسردگی و استرس در دانش آموزان دبیرستانی رشت در سال 97-96

مقدمه: خود آسیبرسانی یا خودزنی، روش نامناسب مواجهه با مشکلات هیجانی، خشم، افسردگی و ناکامی است و رفتاری عمدی است که موجب آسیب بدنی به صورت جزئی تا آسیب شدید می شود. آسیب به خود امروزه یکی از مسائل مهم کلینیک های روانشناسی می باشد.این موضوع به شکل های مختلف مثل مصرف زیاد الکل و دارو (deliberate self-poisoning) و مجروح ساختن نیز می تواند بروز کند. در این مطالعه بران شدیم تا به بررسی فراوانی خودآسیب رسانی و ارتباط آن با اضطراب، افسردگی و استرس در دانش آموزان دبیرستانی رشت در سال 97-96 بپردازیم. روش: در این مطالعه تحلیلی-مقطعی، تعدادی از دبیرستان های شهر رشت به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بر اساس حجم نمونه مورد نیاز انتخاب شده و سپس با هماهنگی مسئولین مدارس همکاران طرح در مدارس حضور یافتند سپس توضیحات کافی به دانش آموزانی که تمایل به شرکت در طرح را داشته اند داده شد تا رضایتنامه کتبی آگاهانه را پر کنند. پرسشنامه هایی شامل پرسشنامه مشخصات فردی، پرسشنامه سانسون و فرم کوتاه پرسشنامه اضطراب، افسردگی و استرس (DASS-21) به دانش آموزان داده شد. پرسشنامه به صورت حضوری (خود ایفا) تکمیل شد. در نهایت 617 دانش آموزان دبیرستانی واجد شرایط شهر رشت در شش مقطع هفتم تا دوازدهم متوسطه وارد مطالعه شدند. داده های جمع آوری شده در مطالعه، کدبندی شده و وارد نرم افزار SPSS 21 شد. یافته ها: فراوانی خود آسیب رسانی در نمونه مورد مطالعه 339 نفر (9/54% ) بوده است که از این تعداد 69 نفر خانم (2/31%) 270 نفر آقا (2/68%) بوده اند همچنین 11 درصد ( 68 مورد) نمونه های مورد پژوهش عمدا بدن خود را زخمی یا بریده اند. نتایج این مطالعه حاکی از ارتباط بالا بین افسردگی، اضطراب و استرس با افزایش فراوانی خود آسیب رسانی می باشد. (P<0.001) همچنین در این مطالعه افرادی که دارای وضعیت اقتصادی پایینتری بودند رفتارهای خود آسیب رسان بیشتری را تجربه کردند. (P=0.001) همچنین نتایج این مطالعه نشان میدهد که بین سابقه خودکشی در بستگان درجه یک و دو و رفتارهای خود آسیب رسانی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد (P<0.001) همچنین خود آسیبرسانی با جنس، سن، تحصیلات پدر، مصرف مواد مخدر و معدل سال قبل رابطه معنادار داشت بدین صورت که افزایش سن، جنس پسر، تحصیلات دکتری در پدر، مصرف مواد مخدر و معدل پایین تر سال قبل رفتارهای خود آسیبرسان بیشتری را تجربه کردند. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که افسردگی، اضطراب، استرس، وضعیت اقتصادی پایین، جنس پسر، افزایش سن، تحصیلات دکتری در پدر، معدل سال قبل پایین تر، مصرف مواد مخدر و سابقه خودکشی و یا خود آزاری در بستگان درجه اول و دوم از عوامل افزایش فراوانی رفتارهای خود آسیبرسان بوده اند.

کلیدواژه ها:

رفتارهای خود آسیبرسان ، افسردگی ، اظطراب ، استرس و دانش آموزان