مدلسازی روند 26 ساله ی نرخ مرگ و میر بر اثر HIV/AIDS در بین استان ها ی کشور با استفاده از مدل آمیخته ی رشد

سابقه و هدف: بیماری HIV/AIDS بزرگترین بیماری عفونی کشنده، از موانع اصلی پیشرفت جوامع و چهارمین علت مرگ در جهان است. مطالعه ی حاضر با هدف خوشه بندی روند 26 ساله ی مرگ و میر براثر بیماری HIV/AIDS در بین استان های کشور با استفاده از مدل آمیخته ی رشد طراحی شده است. روش ها: اطلاعات مربوط به نرخ مرگ و میر بر اثر آسم در هر 100000 نفر طی سال های 1990 تا 2015 برای 31 استان کشور از سامانه ویزیت اخذ گردید. بمنظور مدل سازی روند نرخ مرگ و میر از مدل آمیخته رشد استفاده شد. پس از تعیین تعداد خوشه های بهینه توسط معیارهای مناسبت مدل، اقدام به برازش مدل با تعداد خوشه بهینه شد. در ادامه شیب و عرض از مبدا خوشه ها تعیین و هر یک از استان های کشور به خوشه ای اختصاص داده شد که بیشترین مشابهت را با آن دارد. کلیه تحلیل ها در نرم افزار 0.7Mplus انجام شد و بدلیل کوچک بودن حجم نمونه؛ 0.10P< معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: روند کلی نرخ مرگ و میر بر اثر HIV/AIDS در کل کشور کاهشی بود بطوریکه میانگین نرخ مرگ و میر در بین استانهای کشور از 5.1 نفر در سال 1990 به 0.44 نفر در سال 2015 کاهش یافته بود ( به ازاء هر 100000 نفر). بر اساس نتایج آزمون نسبت درست نمایی، مدل آمیخته رشد با دو خوشه بعنوان بهترین مدل انتخاب و به داده ها برازش داده شد. استان های مرکزی، همدان، سمنان، ایلام، خراسان شمالی و خراسان جنوبی در خوشه دوم قرار گرفتند که دارای روند نزولی با شتاب بیشتری نسبت به خوشه اول (سایر استان ها) بودند. نتیجه گیری: با کاهش چشمگیر نرخ مرگ و میر بر اثر HIV/AIDS، شتاب روند کاهشی در بین استان های کشور بسیار متفاوت بوده است.

کلیدواژه ها:

، HIV ، ایدز ، نرخ مرگ و میر ، مدل آمیخته ی رشد