بررسی تحلیلی و ساختارشناسانه جووک کاری صندوق قبرهای چوبی بقعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی

بقعه شیخ صف یالدین اردبیلی یکی از مجموعه بناهای مهم مذهبی و آرامگاهی است که آثار مختلف هنری را درخود جای داده است. از آثار این مجموعه میتوان به صندوق و لنگه درهای چوبی بسیار زیبایی که از دوره هایمختلف تاریخی در این مکان بجا مانده، اشاره کرد. پژوهش حاضر در نظر دارد، شکل گیری جووک های بکار رفتهدر آثار این مجموعه را بررسی نموده تا از این طریق بتواند به اشکال و فرم جووک های بکار رفته در آن ها دستیابد. نگارندگان سعی دارند به مطالعه آثار چوبی مذکور در جهت شناخت و معرفی تکنیک ها و نقوش بپردازند مطالعهروند شکل گیری آن ها می تواند به عنوان ضرورتی برای تحقیق حاضر در نظر گرفته شود. سوال مورد مطرح ایناست که چه نقوشی در جووک کاری های آثار چوبی بقعه شیخ صفی الدین بکار رفته و روند تغییرات این نقوشچگونه بوده است روش تحقیق پژوهش حاض ر توصیفی - تحلیلی بوده، تجزیه وتحلیل تصاویر به صورت نرم افزاری(کورل و فتوشاپ) انجام گرفته است. جامعه آماری مربوط به 12 صندوق چوبی است. بخش اصلی این پژوهش براساس مطالعات کتابخان های و استفاده از تصاویر عکاسی شده صورت گرفته است. یافته های به دست آمده نشانمی دهد که این مجموعه هنری و آرامگاهی روند تدریجی تغییرات در هنرهای چوبی ایران، از عصر ایلخانی تادوره ی صفوی را در بردارد. این تغییرات در تکنیک ها و فرم ها بیش از همه متوجه نقوش است ، جووک هایاجراشده در دوره های ایلخانی و تیموری و اوایل صفوی به مراتب پیچیده تر و زیباتر بوده و قامه بندی آن بیشتر بهحالت خود آلت ها مثل: شش، ستاره و... است در صندوق قبر محیی الدین محمد که قدیمی ترین صندوق چوبی وتماما با تکنیک جووک اجراشده، جووک های آن با اشکال لوزی، مربع، مثلث و ... بوده و عمدتا با چوب آبنوس واستخوان اجرا شده اند که در دوره های بعدی اشکال بکار رفته در این تکنیک به مراتب ساده تر شده و قامه بندیبه صورت نواری اجرا شده است.

کلیدواژه ها:

جووک کاری ، صندوق قبرها ، آرامگاه محیی الدین محمد ، بقعه شیخ صفی الدین