توریستی شدن فضای شهر و نقش آن در زدودن محلات شهری نمونه محله سرشور مشهد

گردشگری به عنوان یکی از پیشران های توسعه، جایگاه مهمی در تحولات امروزی دارد. در این میان شهرها بیشترین اثرپذیری را از گردشگری دارند. برخی از این اثرات سبب رونق فضای شهر و تقویت مناسبات بین محیط و انسان می شود. سلسله ارتباطات گردشگری با فضای جغرافیایی مقصد، در ادبیات امروز با عنوان توریستی شدن مورد تاکید است. توریستی شدن در شکل منفی خود به حضور انبوه، خودجوش و بدون برنامه ریزی خدمات گردشگری در مقصد اشاره دارد که سب تنزل کیفی محیط و فشار بیش از حد بر فضای جغرافیایی شهر است. از جمله نتایج این موضوع ناپایداری محلات شهری به عنوان عالی ترین مصداق فضای جغرافیایی است. این مطالعه به شکل ویژه به بررسی این موضوع در محله سرشور مشهد می پردازد. محله ای با صبغه تاریخی درخشان که بخشی از هویت و فرهنگ شهر مشهد به شمار می آید. شیوه مطالعه توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مشاهدات عینی محقق در محله و انجام 12 مصاحبه عمیق با ساکنین قدیمی آن است. نتایج این بررسی بیانگر آن است که طی سالیان اخیر و به بهانه نوسازی و حضور سرمایه گذاران دولتی، نظامی و خصوصی، بخش مهمی از کاربری های محله تغییر یافته به کاربری های اقامتی تبدیل شده اند. این تغییر عملا سبب برهم خوردن شبکه ارتباطات درون محله ای شامل ارتباطات ساکنین با یکدیگر و ارتباطات ساکنین و فضای کالبدی و نهایتا سبب خروج ساکنین بومی و افزایش سرعت تغییرات و ناپایداری محله شده است.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، محله سرشور ، توریستی شدن ، کاربری اقامتی