بررسی نماهای شهری و جایگاه مصالح در آن با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: منطقه 11 شهر مشهد)

با گذری از خیابان های شهرهای ایران خصوصا0 قسمت های نوساز آنها، انچه شدیدا جلب توجه میکند، عدم همخوانی و هماهنگی در جداده های فضاهای شهری است. گویا مجموعه ای از ساختمان های منفرد، بدون هیچ ارتباط و پیوندی،به طور تصادفی در کنار یکدیگر ریخته شده اند وبی هیچ قانونمندی ، بدنه فضاهای شهری را تشکیل داده اند. در سال های اخیر پس از مطرح شدن دوباره اهمیت فضاهای عمومی و ارزش زندگی شهری ، نما اهمیت دوباره ای یافته است. نمای هر ساختمان موثر در مجموعه شهری است که در آن حضور دارد و این تاثیر را در بدنه خیابان ها یا میدان ها می گذارد. از ابتدای دهه 1980 میلادی ،گستره طراحی و ساخت ساختمان ها در زمینه مصالح کارآمدتر و پربازده هر روز شاهد نوآوری های جدید تر بوده است. یکی دیگر از عواملی که امروزه در انتخاب مصالح نما ساختمان مطرح می شود موضوع پایداری نما به ویژه سازگاری مصالح مورد استفاده در نما با محیط می باشد. امروزه اکثر مصالح به کارگرفته شده در نمای ساختمان ها، تنها با نگاهی ظاهربینانه و اقتصادی بدون هیچ توجهی به محیط زیست و اجتماع ساخته می شود. لذا تولید و استفاده ناآگاهانه این مصالح در دراز مدت پیامدهای بسیاری دربردارد. با توجه به اهمیت حفاظت محیط زیست از اثرات مخرب و مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار باید راه حلی برای استفاده از مصالح ساخت بشر ارائه شود. حال آنکه جداره های شهری که در دوران های مختلف شکل گرفته است،در واقع نمانگر شخصیت شهر و حامل ارزش های فرهنگی و محیطی یک جامعه محسوب می شود، سیما یک شهر تجلی واقعی شیوه زندگی و بینش ساکنان آن است؛ به گونه ای که در طول تاریخ، عوامل جغرافیایی، کمتر چنین تاثیر تعیین کننده ای بر بینش و شیوه زندگی مردم داشته اند .یکی از عوامل مهم در سیمای بصری، بحث نماسازی در ساختمان و ساخت بدنه می باشد، که یک بحث هویتی و فرهنگی بشمار می آید توجه به بحث نمای مطلوب در منظر خیابان های شهری ایران امری است که متاسفانه امروزه نادیده گرفته شده است و همچنان شاهد افزایش آشفتگی های بصری در سیمای شهرها هستیم، که بیشتر ناشی از تقلیدهای کورکورانه از سبکهای معماری، استفاده نا به جا از مصالح و نا به هنجاریهای مربوط به عدم رعایت اصول طراحی بنا می باشد . این نوشتار از طریق روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه تهیه شده است و هدف آن بررسی میزان مطابقت سیمای شهری نمونه موردی منطقه (11 واقع در شهر مشهد مقدس (با معیارها و اصول نماسازی در جهت نیل به اهداف هویت شهر و توسعه پایدار شهری می باشد. نتیجه آنکه در صورت ادامه بی توجهی مسئولان، این جداره مهم در شهر مشهد با تهدید آشفتگی های گشت بصری در آینده روبه رو خواهد و اغتشاش بصری ایجاد شده باعث برهم زدن هویت جداره و در نتیجه شهر مشهد می شود.