تاثیر کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه آفتابگردان در آرایش های مختلف کاشت

آفتابگردان یکی از مهمترین دانه های روغنی در دنیا به شمار می آید. در منابع، تاثیر تکنیک های زراعی و سطوح آبیاری بر عملکرد دانه و روغن آفتابگردان چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. به منظور مطالعه تاثیر کم آبیاری در پنج سطح ( I1: صد در صد ظرفیت زراعی یا آبیاری کامل، I2: هفتادو پنج% ظرفیت زراعی در انتهای رشد رویشی، I3: پنجاه درصد ظرفیت زراعی در انتهای رشد رویشی، I4: هفتاد و پنج درصد ظرفیت زراعی در زمان گلدهی، I5: پنجاه درصد ظرفیت زراعی در زمان گلدهی) و دو آرایش کاشت (50-45 و 75 سانتی متری) بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد روغن دانه آفتابگردان لاین ایرفلور آزمایشی مزرعه ای در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. این آزمایش به صورت طرح یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد و آرایش کاشت در عامل اصلی و سطوح کم آبیاری در عامل فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، برهمکنش سطوح کم آبیاری و آرایش های کاشت بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، درصد روغن و عملکرد دانه معنی دار بود و بیشترین (374/67 کیلوگرم بر متر مربع) و کمترین (198/5 کیلوگرم بر متر مربع) عملکرد دانه از تیمارهای I1 و I3 بدست آمد، البته تیمار I4 اختلاف معنی داری با تیمار I1 نشان نداد. بیشترین عملکرد دانه ( 458 کیلوگرم بر متر مربع) و بیشترین درصد روغن (31/66) از آبیاری کامل و آرایش کاشت 75 سانتی متری حاصل شد. نتایج گویای این است که، عملکرد دانه و درصد روغن به ترتیب؛ 340/17 و 29% در I4و 283/50 و 25% در I2 و 258/50 و 24/66% در I5 و 198/50 کیلوگرم بر مترمربع و 22/58% در I3، در سطوح مختلف کم آبیاری بود. بنابراین روشن است که سطوح آبیاری به طور معنی داری روی عملکرد دانه و درصد روغن آن اثر داشت. با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت که، تیمار کم آبیاریI4 اختلاف معنی داری با تیمار I1 نشان نداد و به عبارت دیگر به نظر می رسد که کاهش میزان آب تا 25 درصد کمتر از نرمال کاهش معنی داری در عملکرد دانه ایجاد نمی کند، پس در شرایطی مشابه با این پژوهش و شرایطی که با کمبود آب مواجه هستیم کم آبیاری می تواند قابل توصیه باشد

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، کم آبیاری ، عملکرد دانه ، عملکرد روغن ، آرایش کاشت