بررسی ارتباط استرس با بدن انسان

رویکرد فرایند استرس، هم سو با مطالعه تاثیر عوامل اجتماعی بر ایجاد و توزیع اختلالات روانی ناشی از استرس، در دهه 1980 شکل گرفت و از همان زمان تاکنون سیطره خود را در مطالعات جامعه شناسی سلامت روان حفظ کرده است. الگوی فرایند استرس شامل سه مولفه اصلی است: منابع اجتماعی تولید استرس، عوامل روانی- اجتماعی تعدیل کننده یا میانجی استرس و واکنش به استرس. این رویکرد دارای این پیش فرض اساسی است که تمام رویدادهای خوشایند و ناخوشایند زندگی منبع تولید استرس هستند؛ گرچه به لحاظ تداوم زمانی، می توان پیوستاری از ضربه های شدید روانی (تروما) تا استرس زاهای مزمن را ترسیم کرد. همچنین، مهمترین عوامل تعدیل کننده تاثیر استرسف حمایت اجتماعی (ساختاری یا کارکردی) و نیز شیوه های مقابله فردی هستند. در نهایت، واکنش به استرس، تحت تاثیر عوامل اجتماعی- فرهنگی، از قبیل فرهنگ های عواطف، هنجارهای اجتماعی و فرایند یادگیری اجتماعی چگونگی بروز عواطف شکل می گیرد. تمرکز رویکرد فرایند استرس به مثابه چهارچوبی جامعه شناختی، بر نقش ساختارهای کلان و بافت اجتماعی در تولید الگوهای غیرتصادفی توزیع اختلالات روانی ناشی از استرس است. نوشتار حاضر لزوما به دنبال برداشتن گام هایی عملی به منظور فهم جامعه شناختی استرس نیست، بلکه هدف اصلی آن، اشاره به مسائلی است که به هنگام مطالعه اجتماعی استرس باید کانون توجه جامعه شناسان قرار بگیرد. از آنجا که راهبرد اساسی پژوهش های اجتماعی، شناسایی حلقه های اتصال سامانه های اجتماعی با استرس فردی است، این مقاله سعی کرده است با پیشنهاد چارچوبی مفهومی و تحلیلی، به گسترش حوزه جامععه شناسی استرس کمک کند. استرس در دنیای امروز تقریبا همه گیر شده و از پیر و جوان، زن و مرد، تحصیل کرده و بی سواد همه و همه به گونه و با نوعی از آن دست به گریبانند و فقط افراد معدودی که شناخت کافی از آن داشته و ابزار مقابله با آن را در اختیار دارند از آثار مخرب آن برکنار هستند. تحقیقات علمی موید این واقعیت است که استرس بر سلامت جسم و روان فرد تاثیر می گذارد و انرژی های بالقوه و بالفعل، او را هد داده و باطل می سازد. امروزه مردم اغلب کلمه استرس را به صورت موضوع محاوره ای جاباز کرده و به همان گونه که از کار، غذا، مسکن، مسافرت، تحصیل و ... صحبت می کنیم، از استرس هم صحبت می کنیم. با تمام جنبه های منفی که در فرهنگ عامه برای استرس وجود دارد، معهذا این پدیده دارای جنبه های مثبت نیز است. جنبه های منفی استرس را استرس مخرب (Distress) می گویند که از شنیدن خبر ناگوار بر شخص دست می دهد و جنبه های مثبت استرس، استرس سازنده (Eustress) است، که هنگام دریافت خبرهای شاد و خوشحال کننده عارض فرد می شود.

کلیدواژه ها:

استرس مخرب ، استرس سازنده ، استرس ، استرس مثبت ، الگوی فرایند استرس ، ارتباط استرس با بدن ، ارتباط استرس با هورمون ، ارتباط استرس با پروتئین