رابطه سرمایه های اجتماعی با افسردگی در مبتلایان به سرطان در مراحل اولیه درمان

زمینه و هدف: شواهد تاریخی نشان داده است که بیماری سرطان نتایج منفی متعددی را برای بیماران ایجاد می کند که از بین آن ها افسردگی شیوع بیشتری دارد. علاوه بر مولفه های فیزیکی و محیطی، مولفه های اجتماعی دیگری هم در ارتقاء سلامت افراد، به ویژه افراد مبتلا به سرطان نقش دارند که یکی از آنها سرمایه های اجتماعی است. طبق بررسی های انجام شده برخی مقالات روی سرمایه اجتماعی و برخی رو افسردگی کار کردند ولی رابطه این دو متغیر در بیماران سرطانی در هیچ مطالعه ایی بررسی نشده است، لذا این پژوهش با هدفپژوهش تعیین رابطه بین سرمایه اجتماعی و افسردگی در مبتلایان به انواع سرطان در مراحل اولیه درمان طراحی شد روش و بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است و بر روی 170 نفر از بیماران مبتلا به انواع سرطان های مختلف بستری در بخش انکولوژی بیمارستان امام خمینی ساری انجام شد. معیارهای ورود شامل تایید مبتلا بودن به سرطان توسط پزشک، عدم گذشت بیش ازیک سال از تشخیص بیماری، گذشت حداقل 1 ماه از اطلاع به ابتلا به سرطان، عدم فوت یکی از بستگان بیمار در شش ماه اخیر، عدم متاستاتیک بودن سرطان می باشد. نمونه گیری بعد از کسب رضایت آگاهانه به روش در دسترس انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه استاندارد افسردگی بک با ضریب پایایی 0/81 و پرسشنامه سرمایه های اجتماعی اونیکس و بولن با ضریب پایایی 0/84 بود. جهت تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی مانند میانگین، فراوانی و آمار استنباطی مانند ضریب همبستگی پیرسون و از نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: میانگین سنی 170 بیمار شرکت کننده در این طرح 54/3±15/28 سال بوده است که 93 نفر 54/7% آنها مذکر و بقیه مونث بودند و در این بین 77/6% بیماران متاهل بودند. اکثریت بیماران 271/1% دارای دو فرزند بودند و 51/8% آنها تحصیلات زیر دیپلم داشتند. سطح کفایت اقتصادی بیشتر بیماران 68/2% در رده متوسط قرار داشت. هم چنین بیشترین آمار سرطان مربوط به سرطان معده 17/6% و بیشترین نوع درمان به کار برده شده شیمی درمانی 91/2% بوده است. 45/3 افراد سابقه ابتلا خانوادگی به سرطان را ذکر کردند. میانگین افسردگی در بیماران 16/68±9/89 بود که در حیطه افسردگی خفیف قرار می گیرد. میانگین سرمایه اجتماعی بیمارن نیز 110/2±22/64 بود که حاکی از سرمایه اجتماعی خوب می باشد. با آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین سرمایه اجتماعی و افسردگی رابطه معکوس معنادار وجود دارد P=0-3 و r=0-/58 یعنی با افزایش سرمایه اجتماعی، افسردگی در بیماران کاهش می یابد.نتیجه گیری: با عنایت به اینکه بین افسردگی و سرمایه اجتماعی در بیماران مبتلا به سرطان در مراحله اولیه درمان، ارتباط معناداری وجود دارد؛ لذا توصیه می شود برای پیشگیری از افسردگی بیماران در مراحل اولیه درمان، آموزش های لازم جهت حمایت از این بیماران به خانواده، دوستان، مراقبت دهندگان بیمار و تیم بهداشت و درمان به عنوان منابع مهم برای سرمایه اجتماعی ارائه گردد.

کلیدواژه ها:

سرطان ، افسردگی ، سرمایه اجتماعی ، حمایت اجتماعی