بررسی ارتباط تجاری ایران و بین النهرین در دوران نوسنگی و مفرغ

مبادله و داد و ستد، اساسا بخشی از جریان حیات انسانی است و به احتمال قریب به یقین، مدتها پیش از دوران نوسنگی رواج داشته و مرسوم بوده است. از آنجایی که تعداد اندکی از جوامع انسانی به طور کامل خودکفا و توانمندند؛ همچنانکه نیاز به مواد خام یا زیورآلات گران قیمت و تجملی افزایش پیدا میکند، امور مربوط به داد و ستد میان همسایگان دور و نزدیک نیز توسعه مییابد. گسترش مبادلات تجاری باعث ازدیاد درآمد، انباشت ثروت، پیدایش دارایی خصوصی، ایجاد طبقات اجتماعی ممتاز، تبادل افکار، فرهنگ ها و هنر، انتقال علم و فنون، توسعه کشاورزی، توسعه صنعت، گسترش شهرنشینی و میشود. از آنجایی که فرهنگ باعث شکل گیری نیازهای جامعه میشود، تغییر در فرهنگ و سلیقه باعث تغییر نوع و جهت تجارت میشود. به دلیل بیثبانی سیاسی، نبود امنیت و ضعف وسایل حمل و نقل، توسعه تجارت بسیار محدود می ماند. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و تحلیلی می باشد، این پژوهش به بررسی روابط تجاری و فرهنگی ایران و بین النهرین در دوران پیش از تاریخ براساس شواهد باستان شناسی می پردازد. نتایج تحقیق نشان داد که ایران از لحاظ داشتن منابع معدنی بسیار غنی است و این عاملی مهم برای افزایش ثروت و رشد مبادلات بازرگانی در دوران پیش از تاریخ بوده است از سوی دیگر، بین النهرین به مواد خام معدنی ایران، افغانستان و دره سند نیازمند بود، جوامع درون ایران علاوه بر صدور مواد خام محلی و تولیدات صنعتی خود، در توزیع مواد خام بیگانه نظیر سنگ لاجورد بدخشان و احتمالا چوب دره سند و مس عمان، نقش فعالی را ایفا می نموده است، بین النهرین نیز پل ارتباطی ایران به جوامع پیش از تاریخی آناتولی و سرزمین های خاور نزدیک برای دریافت مواد خام بیگانه مانند ابسیدین بوده است.

کلیدواژه ها:

روابط تجاری ، جوامع پیش از تاریخی ، ایران ، بین النهرین.