اندیشه هرمسی در آینه ادبیات ایرانی
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,381
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
MATNPAGOOHI08_006
تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1398
چکیده مقاله:
یکی از نتایج مهمی که تلافی تمدن های یونانی و مصری در اسکندریه به بار آورد، ایجاد مکتب خاصی بود که به نام هرمس شهرت یافت و اثر عمیقی از خود در علوم و فلسفه و ادیان ملل غرب آسیا و حوالی دریای مدیترانه به جای گذاشت. در قرون وسطی نام هرمس نزد مسیحیان، مسلمانان و همچنین یهودیان به عنوان بانی و موسس حکمت و علم تلقی می شد و کتب و رسائل متعددی که به وی نسبت داده شده بود مورد مطالعه غالب طالبان معرفت قرار میگرفت؛ تا حدی که تقریبا در هر رشته از علوم، اثری از تعلیمات خاص مکتب هرمسی دیده میشد. در این دوره دانشمندان مشهوری در جهان اسلام، مانند جابربنحیان، اخوانالصفا، مجریطی، ابن سینا و سهروردی از تعالیم مکتب هرمس پیروی میکردند. اینک از پس اعصار و قرون، افکار هرمسی چنان با اندیشه های اسلامی آمیخته شده است که بازشناسی عناصر آن در مطاوی کلام سخنوران ایرانی به غایت دشوار به نظر میرسد. این مقاله در پی آن است که ضمن ارایه گزارشی تاریخی از ریشه این مکتب، مجاری نفوذ آن اندیشه ها را در ذهن و زبان برخی سخنوران متصوف ایرانی، در عصر کلاسیک اسلامی بازشناسد. مهمترین بخش این مکتب که تاثیر نامحسوسی در عرفان و تصوف اسلامی و بلکه هر سه دین سامی گذاشته است، الهیات آن است که تصویر خاصی از خدا به دست میدهد که به باور بسیار صاحب نظران و متالهان، شرک آلود است. ایده تفکیک خداوند متعال و خدای صانع از آن جمله است که در این مقاله به تفصیل واکاوی شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسن اکبری بیرق
دانشیار دانشگاه سمنان