نور و روشنایی در فضاهای شهری و هنر معماری

امروزه مقوله نور و روشنایی مقوله ای بسیار مهم در زندگی مردم به شمار می رود و تصور زندگی بدون روشنایی برای انسانها ممکن نیست. زیبایی که به چشم می آید از پرتو نور و روشنایی است وگرنه در تاریکی، زیبایی مفهومی ندارد. زیبایی حقیقتی با نور، معرفت درک می گردد و زیبایی ظاهری با عزیزترین حس ما که بینائی است دیده می شود. نور و روشنایی چه ظاهری و چه عرفانی باعث می شود که زیبایی به چشم آید و رنگ و سایر زیبایی های شیء را جلوه کند. بنابراین بحث نور و پرداختن به آن می تواند در مباحث زیبایی شناسی و هنر، جایگاه ویژه ای داشته باشد. از جمله علوم و هنرهایی که می توان به نقش نور در آن اشاره داشت، هنر معماری است که بحث مفصلی را در زمینه روند بهره گیری از نور طبیعی به خود اختصاص می دهد. در هنر معماری، نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و... مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مهمترین مشخصه های نور طبیعی، توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می شود. در این راستا هدف از انجام این پژوهش، در این مقاله ابتدا به تاریخچه نور و روشنایی، وظایف و تاثیرات نور و کاربرد و نقش آن در معماری سپس نور و روشنایی در فضاهای شهری و معماری سنتی ایران، نور و روشنایی در معماری گذشته و مدرن و در نهایت نیز به جهت های تابش نور طبیعی و تاثیر آن در معماری دکوراسیون داخلی ساختمان، روشنایی و نیازهای انسان و انواع سیستم های روشنایی مصنوعی پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

نور ، روشنایی ، فضاهای شهری ، معماری ، ساختمان ، نور طبیعی و مصنوعی