بررسی تاثیر عناب بر شاخص های گلایسمیک و تاثیر آن در پیشگیری و درمان دیابت

دیابت، شایع ترین بیماری آن دوکرینی، به مجموعه ای از بیماری های متابولیک گفته می شود که با افزایش قند خون (هیپر گلیسمی) بروز می کند. بیماری دیابت می تواند اندام هایی چون چشم، کلیه، اعصاب و قلب و عروق را درگیر نماید. امروزه با وجود تولید داروهای شیمیایی گسترده، توجه به درمان های گیاهی در کنار این داروها جهت کنترل و درمان دیابت ضروری به نظر می رسد. یکی از گیاهانی که در زمره گیاهان ضد دیابت قرار می گیرد عناب است. در این مطالعه مروری سعی شده است تحقیقات و پژوهش هایی که در سال های اخیر در رابطه با تاثیرات گیاه عناب بر شاخص های گلایسمیک و اثرات آن بر بیماری دیابت صورت گرفته جمع آوری و ارائه گردد. در این مطالعه مروری دسترسی به مقالات با استفاده از بانک های اطلاعاتی و موتورهای جست و جو مانند Google Scholar ، PubMed ، Elsevier و SID و کلیدواژه های عناب، دیابت، شاخص های گلایسمیک، قند خون و گیاهان دارویی صورت گرفت. بازه زمانی مقالات مورد استفاده به جز چند مورد که اشاره به آن ها با وجود گذشت زمان طولانی ضروری به نظر می رسید، از سال 2000 میلادی و 1380 شمسی بود. نتایج مطالعات نشان می دهد که عناب می تواند به عنوان تنظیم کننده شاخص های گلایسمیک در بدن مورد استفاده قرار گیرد و می توان از آن جهت پیش گیری و درمان دیابت بهره برد. کاهش سطح قند خون به واسطه عناب را به ترکیباتی همچون فلاونوئید ها، فنول ها و اسیدهای چرب موجود در گیاه نسبت می دهند ؛ پلی فنول ها و فلاونوئید ها در افزایش اکسیداسیون گلوکز نقش دارند و اسیدهای چرب نیز می توانند رادیکال های آزاد را مهار کرده و از این طریق از تخریب سلول های بتا پانکراس جلوگیری کنند. ویتامین C ، فیبر و کربوهیدرات نیز از ترکیبات کاهش دهنده قند خون در تیمار با عناب می باشند. ماده کریستینین A در عناب وجود دارد که یک ساپونین بزرگ است و می تواند مصرف گلوکز را بهبود بخشد و موجب پیشرفت تحمل گلوکز خوراکی گردد. همچنین کریستینین A با فعالیت تقلید کنندگی انسولین می تواند قند خون را کاهش دهد ؛ علاوه بر میوه عناب، ساپونین های گلیکوزیدی موجود در برگ عناب از محرک های ترشح انسولین هستند. بنا بر مجموعه نتایج حاصل از مطالعات می توان گفت بخش های مختلف گیاه عناب دارای اثرات مثبتی در کنترل شاخص های گلایسمیک و پیشگیری و درمان دیابت می باشد و استفاده از آن پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

دیابت ، قند خون ، شاخص گلایسمیک ، گیاهان دارویی ، عناب