بررسی تاثیر محیط بر سلامت روحی و روانی بانوان و راهکارهایی جهت ارتقاء کیفیت محیط

با افول نهضت معماری مدرن و وارد کردن انتقاداتی به طراحان این نهضت در کاربرد ناقص مدل انسان، رشته ای به نام روانشناسی محیط تاسیس شد. پس از آن، با توسعه مطالعات این رشته و کاربرد روز افزون واژه محیط توسط پژوهشگران حوزه های مختلف علمی، تشخیص معنای محیط مشکل شد. در ادبیات روانشناسی محیط، مدل ها و طبقه بندی های متفاوتی از محیط و مولفه های آن صورت گرفته است. مقاله حاضر با مرور تحلیلی این مدل ها و با توسعه تعریف راپاپورت از محیط، چارچوبی برای فهم ماهیت محیط و مولفه های آن پیشنهاد می دهد. طبق چارچوب این مقاله، محیط یک سری رابطه بین اشیاء با اشیاء، اشیاء با انسان، و انسان با انسان است. بر این اساس، محیط دارای سه مولفه اساسی است: محیط طبیعی، محیط مصنوع و محیط اجتماعی. در دنیای ماشینیزم امروز، ارتباط انسان با طبیعت فرا معیشتی است و انسان در پی یافتن فضاهایی برای زندگی است که نزدیک ترین ارتباط با طبیعت را داشته باشد. هدف از ارایه این مقاله بررسی مفهوم تاثیر محیط بر سلامت جسمی و روحی بانوان و در نهایت ارایه راهکارهایی جهت ارتقاء کیفیت محیط با رویکرد اثر متقابل بانوان و محیط بر یکدیگر ارائه می شود. باید توجه داشت که تمامی این راهکارها برآمده از نگاهی متفاوت و عمیق تر به محیط اطراف انسان هاست . همچنین دستیابی به راه کارهایی عملکردی برای طراحان است که بتوانند با شناخت دقیق تر ویژگی های حواس انسان، فضاهایی با کیفیت مطلوب تر طراحی کنند . روش تحقیق در این پژوهش بر اساس روش کیفی و استدلال منطقی استوار است. این مطالعه در نهایت میتواند یک پژوهش برای ارتقاء عملکرد روحی و روانی انسان های امروز برای قرار دادن آنها در فضاهایی با کیفیت بالاتر باشد. در این مقاله تلاش می شود با بررسی سه مدل ارزیابی تاثیرات محیط طبیعی، محیط مصنوع و محیط اجتماعی، مدل جامعی برای ارزیابی تاثیرات طبیعت و فضاهای سبز با تاکید بر سلامت روحی و روانی بانوان و مفهوم کیفیت زندگی ارائه شود. نتایج حاکی ازآن است که سلامت بانوان باید در ابعاد مختلف تامین و دیدگاه های متفاوت به نقش این موجود استثنایی به گونه ای معطوف شود که جایگاه واقعی خود را بیابد. از آنجا که محیط سالم به عنوان یکی از شاخصه های پایداری زندگی و نیازهای اساسی انسان محسوب می شود، بنابراین برنامه ریزی زیربنایی برای بازسازی عوامل محیطی موثر بر سلامتی در طراحی محیط های زندگی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای این منظور تحقیق حاضر بر پایه شناسایی عوامل تاثیرگذار بر سلامت روحی و روانی بانوان، ضمن بیان اثرات محیطی موثر بر سلامت به ارزیابی چند نمونه از محیط های طبیعی سالم پرداخته و در پایان نیز راه کارهایی جهت ارتقاء کیفیت محیط ارائه نموده است تا نتایج آن راهگشایی برای ایجاد محیط های سالم بر سلامت بانوان باشد .

کلیدواژه ها:

روانشناسی محیط ، طبیعت ، مولفه های محیطی ، سلامت روحی ، بانوان