مطالعه سطح فلزات سنگین و ارزیابی ریسک خطر در ماهی آنچوی بوسیله اسپکترومتری جذب اتمی در خلیج فارس و دریای عمان

با توجه به پیشرفت های روزافزون علم و فناوری و نیاز انسان به سوخت در سراسر جهان، رشد جمعیت و حمل و نقل و همچنین استفادهبیش از حد مواد شیمیایی در صنایع کوچک و بزرگ، انسان و محیط زیست را در معرض خطر قرار می دهد. تحقیق حاضر، در زمستان1396، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، آرسنیک و آهن در بدن ماهی آنچوی انجام گرفت. پس از نمونه برداری (60 نمونه) وزیست سنجی ماهی برای اندازه گیری غلظت فلزات سنگین در نوع خشک و تازه به آزمایشگاه انتقال داده شدند. اندازه گیری فلزات دربدن ماهی با استفاده از دستگاه جذب اتمی (AAS) انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 16 صورت گرفت. جهت مقایسه غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه از آزمون t-test و در ادامه از آنالیز توکی استفاده شد. بررسی نتایج این تحقیق به وسیله آزمون t-testبرای مقدار میانگین غلظت ها نشان داد در بدن گونه ی مورد مطالعه در مناطق ، نوع تازه و خشک شده به جز فلزسرب در تمام فلزات دیگر همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد، (P<0/05). همچنین با مقایسه میانگین غلظت فلزات بدست آمده در بدن گونه ی مورد مطالعه با دوز رفرنس (rfd) سازمان EPAتنها غلظت فلز آرسنیک در گونه خشک مناطق دریای عمان و خلیج فارس بیشتر از حد مجاز بدست آمد و غلظت فلزات سرب و آهن پایین تر از مقدار تعیین شده می باشد. نتایج حاصل از بررسی میزان THQ و THQ مجموع (HI) برای یک فرد بالغ 70 کیلوگرمی نشان می دهد، مقدار پتانسیل خطرپذیری سرب و آهن در همه نمونه های مورد مطالعه کمتر از یک است که نشان می دهد، میزان جذب روزانه این فلزات توسط افراد مصرف کننده، کمتر از میزانیاست که تاثیرات مضری برای سلامتی آنها در طول عمر داشته باشد. اما میزان THQ ارسنیک و HI نوع خشک مناطق بیشتر از یک است که نشان دهنده وجود خطر غذایی در نرخ مصرف کنونی برای جمعیت انسانی می باشد.

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، سرب ، آرسنیک ، آهن ، ماهی آنچوی ، جذب اتمی