سیر تحولات آرامگاه حافظیه بر اساس اسناد مکتوب و تصویری سیاحان غربی

بسبب کمبودهای اطلاعاتی موجود در میان اسناد تاریخی مرتبط با حوزه مطالعات معماری و منظر، سفرنامه هایسیاحان به عنوان یکی از منابع تصویری و مکتوب حائز اهمیت به شمار می آیند. در این تحقیق ضمن انتخابآرامگاه حافظیه به عنوان نمونه ای شاخص و موردتوجه بسیاری از سیاحان، سعی بر آن است تا بنابر ضرورتموضوع، در یک مرور تاریخی از اطلاعات مکتوب و تصویری به دست آمده از سیاحان غربی، روند تغییرات بهوجود آمده در این آرامگاه و موضوعات حائز اهمیت آن از نگرش سیاحان مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.لذا در این تحقیق اسناد جمع آوری شده کتابخانه ای جهت مقایسه و تحلیلی به شیوه ای توصیفی- تحلیلی، در طی طبقه بندی هایی تاریخی و موضوعی مقایسه گردیده و سپس بر اساس موضوعات شاخص موردنظر سیاحانغربی، شرح و ارائه گشته اند. این چهار موضوع کلان نشان دهنده دو نکته حائز اهمیت از نظر سیاحان غربیمی باشند که نخستین مورد آن کاهش تراکم پوشش گیاهی باغ آرامگاه حافظیه و مناطق پیرامونی و دومین نکته،تبدیل فضای گورستانی حافظیه به یک مکان روحانی و شاعرانه می باشد. صرفنظر از عوامل و مسائل دخیلدیگر نظیر مسائل مرتبط با طراحی گدار، چگونگی توسعه و تغییرات معاصر آرامگاه و موضوعات مرتبط باساخت وساز آرامگاه کنونی، دو مقوله اشاره شده در مقایسه با وضع کنونی آرامگاه به دو مسئله حائز اهمیت اشارهمی نمایند. مسئله نخست عدم توجه به تجدید پوشش گیاهی مناطق پیرامونی آرامگاه حافظیه و احیای باغ هایاطراف آن و مسئله دوم تبدیل کیفیت فضای روحانی و عرفانی موردنظر سیاحان به برخی فضاها و بخش هایتجاری، فروشگاهی و خدماتی می باشد که نه تنها برخلاف حس و حال شاعرانه ای سفرنامه های سیاحان بوده، بلکهاین امر با دیدگاه و اهداف طراحی گدار در ساخت بنای کنونی آرامگاه نیز مغایرت دارد. نتیجه این امر تبدیلحس احترام و کاربری هایی نظیر تجارب معنوی زائرین و مراسم شعرخوانی به برخوردهای تفریحی و سطحیگردیده که می تواند از نگاه سیاحان و جهانگردان کنونی به عنوان یک شرایط نامطلوب تلقی گردد و این امر خودیک مطالعه و تحقیق مجزا را ملزم می دارد.

کلیدواژه ها:

آرامگاه حافظیه ، حافظیه ، سیاح ، جهانگردی ، تصاویر تاریخی ، سفرنامه