بررسی تاثیر فعالیت مزارع پرورش ماهیان سردآبی بر برخی شاخص های کیفی آب (BOD, COD و TDS) رودخانه هراز محدوده گزنک تا نیاک

امروزه توجه اصلی به عوامل آلاینده زیست محیطی خصوصا اکوسیستم رودخانه ها، هم بعنوان تامین کننده منابع آب شرب و همفعالیت های کشاورزی، مورد توجه همگان می باشد. رودخانه هراز بعنوان پرآب ترین رود استان مازندران، در سالیان اخیر یکی از منابعآبی تامین کننده مزارع پرورش ماهیان سردابی (قزل آلا) بشمار می رود، لذا لزوم بررسی میزان تاثیر این مزارع بر کیفیت آب رودخانه دراین تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. متغیر هایی چون BOD (نرخ مصرف اکسیژن در داخل آب)، COD (اکسیژن خواهی شیمیایی) و TDS (کل مواد جامد محلول) با روش های استاندارد در دو منطقه مورد مطالعه نیاک ( 3 ایستگاه) و گزنک ( 3 ایستگاه) در حاشیه رودخانه هراز در 3 ماه (مهر، آبان و آذر) مورد اندازه گیری و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که اثرات مستقل منطقه وماه و اثر متقابل منطقه x ماه بر فاکتور BOD معنی دار شد در حالیکه در مورد پارامتر COD تنها اثر مستقل منطقه معنی دار بود. همچنین بر اساس نتایج برای پارامتر TDS، اثر مستقل بر TDS معنی دار شد (p<0.05). مقایسه میانگین اثر مستقل منطقه نشان داد که بالاترین میزان COD, BOD و TDS در منطقه G2 بدست آمد که با مناطق دیگر تفاوت معنی داری داشت (p<0.05). منطقه G2 پس از منطقه G3 از نظر میزان هر 3 پارامتر رتبه دوم را نشان داد. مقایسه میانگین اثر متقابل ماه و منطقه نشان داد که برای هرمنطقه میزان تمام پارامتر ها در سه ماه مهر، آبان و آذر تفاوت معنی داری وجود نداشت (p<0.05). با توجه به نتایج بدست آمده و نیز اهمیت توریستی منطقه مورد مطالعه، خروجی این تحقیق می تواند در جهت اصلاح و بهبود وضعیت زیست محیطی رودخانه هراز مورد توجه قرار گیرد. همچنین لزوم اقدامات اصلاحی مناسب و نیز مانیتورینگ دوره ای و فصلی برای بررسی کمی و کیفی آب در محدوده مزارع پرورش ماهیان سردابی خصوصا در مورد سیستم های تصفیه فاضلاب، پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

مزارع پرورش ماهی ، ماهیان سردآبی ، TDS ، COD ، BOD ، رودخانه هراز