ساماندهی آموزش عالی و مقوله فرصت های برابر در پهنه سرزمین

آموزش عالی به عنوان یک بخش یا زیرنظام از نظام آموزشی کشور، دارای کارکردها و محصولاتی است که اثرات و نتایج آن به مرزهای استانی، منطقه ای و حتی ملی محدود نمیشوند. به همین دلیل کارکردهای ویژه آموزش عالی در تربیت نیروی انسانی متخصص، پیشبرد مرزهای دانش، حل مسائل و مشکلات جامعه و بالاخره فرهنگ سازی و ارتقای فرهنگ جامعه، هم می توانند در سطوح ملی یا منطقه ای مطرح باشند و هم فراتر از این، مرزهای جغرافیایی را دربرگیرند. این دوگانگی، در برنامه ریزی و توسعه آموزش عالی و چگونگی تامین مالی فعالیت های آن نیز اثرگذار بوده است. به طور مشخص در ایران، همواره تامین مالی آموزش عالی در بودجه های سطح ملی مورد توجه قرار گرفته اند. برنامه ریزی های بخشی نیز به طور عمده در سطح ملی تنظیم شده اند و برش های منطقه ای و استانی یا سیاستگذاری های منطقه ای کمتر در آنها در نظر گرفته شده اند. به دلیل این دوگانگی یا اثرات همپوشانی ملی – استانی، هر تغییر در چیدمان موسسات آموزش عالی و پژوهشی و تقسیم کار بین آنها، از جمله طرح ساماندهی موسسات آموزش عالی، می بایستی به بستر و پایه تحلیلی از چگونگی تخصیص منابع، اعم از منابع مالی و نیروی انسانی وغیرمالی موجود و انباشت شده در طول سالیان در استان های کشور و توازن یا عدم توازن بین آنها نیز متکی باشد.