استکبار ستیزی در سیره انبیاء از منظر قرآن کریم (با تاکید بر سیره حضرت ابراهیم علیه السلام)

از دیرباز مبارزه با طاغوت و استکبار، نقش برجسته ای را در سیره درخشان انبیاء (ع)، ایفا کرده است که روش آنها در طول تاریخ، مبارزه با این رذیله اخلاقی بوده است. مقاله حاضر کوششی در جهت دریافت و تبیین مفهوم استکبار ستیزی در قرآن است که آن را با کنکاش در آیات قرآن کریم و به خصوص در سیره رفتاری حضرت ابراهیم (ع) بررسی نموده ایم. حضرت ابراهیم (ع) در دوران رسالتش با مستکبرانی چون آزر، نمرود و قومش به مبارزه پرداخت و توانست با شیوه های خاص مبارزاتی که تعلیم و تربیت در درون آن نهفته است، به هدایت قومش به سمت خدای یکتا بپردازد. نوشتار پیش رو که با روش جمع آوری و توصیف و تحلیل داده های کتابخانه ای سامان یافته است، ابتدا به معنای لغوی استکبار و سیره پرداخته و سپس با مراجعه به آیات موردنظر و نیز تفسیر و ترجمه آنها، در پی تبیین سیره رفتاری حضرت ابراهیم (ع) در مقابل استکبار است. در نتیجه این بحث مشخص شد که، آنچه باعث استکبار ورزی نمرود در برابر تبلیغ و دعوت آن و دعوت آن به دین حق شد، غرور و تکبر، برتر دانستن خود نسبت به دیگر انسان ها، قدرت اقتصادی و نظامی، و احساس بی نیازی بود که سرانجام توسط لشکر مامور خداوند برای نجات ابراهیم (ع)، به هلاکت رسید. همچنین پرسش و پاسخ، محاجه ابراهیم (ع) با نمرود و قومش، نقش ایفا کردن، مقایسه کردن بت ها با پروردگار متعال و مشاهده از جمله شیوه های مبارزاتی حضرت ابراهیم (ع) در برابر استکبار بود.

کلیدواژه ها:

استکبار ، قرآن کریم ، حضرت ابراهیم علیه السلام ، عوامل و زمینه های استکبار