مطالعه ی اثرات آنتاگونیستی قارچ Ganoderma lucidum بر روی قارچهای بیمارگر Alternaria alternata، Fusarium oxysporum، Botrytis fabae، Marssonina juglandis و Sclerotium rolfsii در شرایط آزمایشگاهی

گونه های جنس Ganoderma قارچهایی ماکروسکوپی از Basidiomycota، Polyporales و Ganodermataceaeهستند.این گونه ها بیشتر در مناطق گرمسیری و مرطوب بر روی بخش چوبی تنه ی درختان زندگی میکنند. وجود ترکیبات آنتی اکسیدان در گونه های این جنس و اثرات ضد تومور و ضد ویروسی آنها به اثبات رسیده است. این تحقیق با هدف مطالعه ی اثرات آنتاگونیستی گونه ی G.lucidum در کنترل بیولوژیک پنج قارچ بیمارگر گیاهی Alternaria alternata، Fusarium oxysporum، Botrytis fabae، Marssonina juglandis و Sclerotium rolfsii در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. قارچ G.lucidum از روی درخت بلندمازو (Quercus castaneifolia) شناسایی و جمع آوری شد. خالصسازی G.lucium با استفاده از قطعات کوچک ضدعفونی و شستشو شده ی کلاهک بر روی محیط کشت استریل MEA انجام شد. قارچ های بیمارگر هدف به صورت خالص از کلکسیون آزمایشگاه قارچ شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان تهیه شدند. مطالعه ی اثرات آنتاگونیستی با استفاده از روش کشت دوگانه در پتری شامل محیط کشت استریل PDA بین G.lucidum از یک سمت و هر یک از قارچهای بیماگر در سمت دیگر انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با پنچ تیمار و سه تکرار و در 15 واحد آزمایشی (تشتک پتری) در زیر هود میکروبی استریل انجام پذیرفت. قطر رشد پرگنهی هر قارچ با استفاده از خطکش میلی متری بر روی دو محور عمود بر هم روزانه اندازه گیری و پس از پر شدن پتری، میانگین سرعت رشد هر قارچ اندازه گیری شد. اثرات متقابل بین قارچهای مورد آزمایش براساس شدت و ضعف خواص آنتاگونیستی به سه گروه: توقف رشد میسلیوم هر دو قارچ، توقف رشد میسلیوم هر دو قارچ با فاصله ی بدون تماس میسلیومی، همپوشانی کامل پس از توقف رشد اولیه ی میسلیوم دو قارچ تقسیم بندی شد. نمره های آنتاگونیستی برای هر گروه و زیرگروه در نظر گرفته شد. شاخص آنتاگونیستی به عنوان اثر ضدقارچی برای G.lucidum در برابر هر قارچ بیمارگر محاسبه شد. نتایج حاصل از تجزیهی واریانس داده های به دست آمده نشان داد، اثر G.lucidum بر روی هر یک از قارچهای بیمارگر در سطح احتمال آماری (p<0.01) معنیدار بود. بنابر نتایج بهدست آمده، G.lucidum بر روی M.juglandis با سرعت رشد 1/901 میلیمتر در روز، نمره ی شاخص آنتاگونیستی (AI) بیش از 20 و اثر بازدارندگی (59%) بیشترین اثر بازدارندگی و آنتاگونیستی را از خود نشان داد.

کلیدواژه ها:

اثرات آنتاگونیستی ، شاخص آنتاگونیستی ، قارچ بیمارگر ، کنترل بیولوژیک ، lucidum Ganoderma